Mental Arifmetika

$6.70+$3.35-$10.05
ga tenglashtirish uchun $3.35 ni bu hatolikdan biriga 
qo'shamiz. Nihoyat, 25% tipini hisoblash uchun 2 ta usul taklif etamiz. 
Miqdorini 25 ga ko'paytirib, so'ng 100 ga bo'linadi. ( ehtimol, 2 marta 
nonushtaning sonini kamaytirish orqali). 
Misol uchun,biz $42 ni hisoblash uchun 42×25=42×5×5=210×5=1050 ni 
tanlang. Agar siz 100 ga bo'lsangiz, siz $10,50 qiymatga ega bo'lasiz. Yoki siz 
dastlabki, to'g'ri qiymatni 4 ga bo'lishingiz yoki 0.5 soniyagacha qisqartirishingiz 
mumkin. $42 ni yarmi $21 bo'ladi va ularning yarmi $10.50 bo'ladi. 67 ni 4 ga 
bo'lamiz: 67:4=16 ¾, biz 25% choyni 16.75 dollarga sotib olamiz. 
Juda og'ir bo'lmagan hisoblar
Bu bo'limda sizlarga savdo daromadlarini og'zaki baholash usulini ko'rsataman. 
Ba'zi soliq stavkalari, masalan, 5% yoki 6% yoki 10% to'g'ridan-to'g'ri hisob-
kitoblarni talab qiladi. Masalan, naqd hisoblash uchun 6 barobarga ko'paytirib 
100 ga bo'lasiz. 
Agar narx eng kamida $58, 58×6=348 bo'lsa, bu 100 ga bo'linib, $3,48 ni 
beradi.
Lekin, $58 ning 6.5% ini qanday hisoblaysiz. Bu sizga bunday hisob-
kitoblarni qilish yo'llarini ko'rsatib beradi. 

---

4-chorakni to'ldirish uchun asl dollarni 2 barobarga qisqartiring yoki 2 marta 
dollarni sentlarga aylantirasiz. Bu yerda 124:4=31. Shuning uchun sotishga 
$8.68 ni 31 sentni qo'shing. Shunga qaramay 31 soniyada keltirib chiqarishning 
bir yo'li 7%($8.68 va 28-raqam bilan ajratish) 7/28=1/4 sonli savdo so'rovini 
olishdir. Bunga og'zaki baho berish uchun men $8.68 ni 30 ga qo'shamiz va 
tahminan savdo solig'i $8.97 ni tashkil etadi 
Qog’ozni ko’paytirish
Ruchka bilan qog’ozni ko’paytirish uchun men “krestna –krest “ metodidan 
foydalanaman, chunki bu menga bir chiziqqa butun bir javobni yozish va orliq 
javoblarni hech qayerga yozmaslik imkonini beradi. Bu matematiklarning ko’p 
ta’sir etuvchi demonstratsiyalaridan biri, qachonki sizning ruchka bilan 
qog’ozingizda farmoyish bo’lsa. 
Ko’pchilik yashin tezligidagi ayiruvchilar oldindan bu metod bilan o’zlari 
uchun reputatsiya ishlab chiqishgan. Ular ikki katta sonni olishgan va javobini 
darhol yozishgan. “Krestna-krest” metodi misol ishlashni o’rgatish uchun eng 
qulay hisoblanadi.