lari,
Q ad im g i S h arq , O 'r ta Osiyo va boshqa alohid a m am la k a tla r
h a m d a xalqlarga ajratiladi.
—
K om pleks m u a m m o la rn i tadqiq qilish b ir g u ru h m am la k a t
va xalqlar ta rix id a ro ‘y bergan bosqichli davrlarni va o ‘rganish
z a ru ra tid a n kelib ch iq ad i.
—
Ja h o n ta rix id a global yondashuv bilan b ir qatord a m ik ro
ta rix (sh a h a r
va q ishlo qlar, alo h id a shaxslar, k u n d alik m aishiy
tu rm u sh ) h am o lrganilad i.
—
T a rix n in g a lo h id a to m o n la rin i o'rg an ish tarix fan in in g
a lo h id a so h a la rin i ajra tish n i taqozo qildi (m asalan,
harbiy tarix ,
siyosiy, iqtisodiy, ijtim oiy, d in , fan, x o tin -q izlar tarixi va g ender
tad q iq o tla ri, s a n ’a t, in tellek tu al,
m ad an iyat, diplom atiya ta rix i va
boshqalar).
Ik k in c h i g u ru h n i yo rdam ch i va m axsus tarix fanlari tash k il
q iladi. U la rn i a lo h id a ta rix fanlariga ajratilishi va rivojlanishi ta
rix fan in in g xususiy tad q iq o t u su llarin i ishlab chiqish z a ru ra tid a n
kelib chiq ad i.
A n tro po lo g iy a, arxeologiya, etnografiya m ustaqil
o ‘ring a ega. Y ord am chi tarix fanlariga — m an bashunoslik , ar-
xeografiya, p aleo grafiy a, g eraldika, n u m izm atik a kiradi.
M axsus
g u ru h - b o shq a fan la r ehtiyojidan kelib chiqadi (m asalan, tabiiy
fan la r tarix i, te x n ik a ta rix i, davlat va huquq tarixi). T arix fan i
n in g ta rix in i ta rix sh u n o slik fani o 'rg a n a d i1.
T a d q iq o tn in g n a z ariy jih a td a n ko‘lam i ayni vaqtda pred m et-
n in g h am ko‘lam i jih a td a n kengayib borishiga ta ’sir k o'rsatadi.
Biroq tarix fani tad q iq o t usullari va tarix fani
tu sh u n c h a larin in g
tu rlich alig i bois, ta rix fani p red m e tin in g belgilab olinishi ham
m u rak k ab lik kasb etadi.
M .V eberning fik ric h a , tarix fan in in g obyektiv predm eti yo‘q.
T arix ta rix c h in in g «layoqati va ixtiyori, xohish-irodasi»dir. T arix
chi keng ko‘lam li obyekt ich id an o ‘z idroki
asosida anglagan qis-
m in ig in a yuzaga c h iq a rib , ajratib ola oladi. N e o k a n tc h ila rn in g
Dostları ilə paylaş: