Tarix fani ijtim o iy -g u m an itar fan lar (falsafa,
sotsiologiya, iqti-
sod, psixologiya, s a n ’atsh uno slik va boshqalar) tiz im in in g tarkibiy
qismi. Tarix fan in in g bu g u ru h d ag i o ‘rn i u n in g
tadq iqot predm eti
va usullari bilan belgilanadi.
Turli ijtimoiy va g u m a n ita r fan la r jam iyat hay o tin in g a lo h i
da jih a tla rin i o ‘rgansa, tarix fan in in g tadqiqot obyekti — aholi,
jam iyat, m am lak at, davlat h ay o tin in g o ‘tm ishi va b u gu ni h a q id a
gi faktlarni yig‘ish, ta h lil q ilish, to ‘plangan b ilim la rn i m a ’lum
bir tizim ga solish va n azariy jih a td a n u m u m lash tirish d ir. T arix
fani o 'tm ish d a so d ir boMgan jaray o n va ho d isalar orasidagi o ‘z-
aro bogMiqlik,
u larn in g ildizi, ta rix n i h arak atlan tiru v ch i sabablar,
uning mantigM va m a ’nosini ko‘rish im k o n in i beradi. Ijtim oiy va
g u m an ita r fanlar tarix iy tad q iq o tlar natijalariga tayanadi. F a n -
lararo yondashuv jam iy at haqidagi yaxlit tasav vu rni
sh a k lla n ti-
rib, o ‘tm ish n i va b u g u n n i anglash orqali jam iy at rivoji istiqbolini
ko‘ra bilishdek m u him vazifani hal qiladi.
N .Jo 'ray ev n ing fik ric h a , tarix - inson haq idag i, o d a m -
lar haqidagi fan. Biroq u b u g u n n in g o d a m la ri, k e c h in m a la ri,
his-tuyg‘u lari, faoliyatlari va m u n o sab atlari
xususida em as, balki
o 'tg an a jd o d larim iz tu rm u sh ta rz i, m a’naviy-ruhiy k e c h in m a
lari, so d ir etgan v o q ea-h o d isalari, m aqsad va in tilish la ri h a q id a
gi fan d ir1.
Tarix fanida,
boshqa fanlard a boMganidek, m u q arrar ixti-
soslashuv am alga o sh m oqd a. H ozirgi zam on tarix fani alo h id a
boMimlar va so halard an tash k il to pgan b ilim lar m ayjm uyidir. Ix-
tisoslashish darajasiga ko‘ra, ularn i bir necha g u ru h g a ajratish
m um kin.
B irinchi g u ru h n i ja m iy a tn in g bu tu n va
alo h id a to m o n larin i
o'rganuvchi boMim va so h alar tash k il qiladi.
Insoniyat ta rix in in g ayrim hodisalari alo h id a o ‘rganiladi.
H ududiy-geografik tam oyilga ko 'ra, tarix an bir-biri bilan
bog
l iq y i r i k
m in taq a ia r - Yevropa va du ny o nin g boshqa qism -
Dostları ilə paylaş: