Microsoft Word ìàíáà ëàò ëåê. doc
Yüklə 1,14 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 7.3.25. “Kitob ul-ansob”
|
7. 3.24. “Nuzh’at al-mushtoq” “Nuzh’at al-mushtoq” ё ki “Nuzh’at al-mushtoq fi xtirak ul-ofoq” (“Jah’on bwylab kezib h’oldan toyganning ovunchog’i”) nomli asarni wz davrining mashh’ur say ё h’i va geograf olimi Al- İ drisiy yaratgan. Uning twla ismi Abu Abdulloh’ Muh’ammad ibn Muh’ammad ibn Abdulloh’ ibn İ dris al- İ drisiydir. Al- İ drisiy 1100 yili Marokashning Seut shah’rida tug’ilgan, İ spaniyaning Kordova shah’rida talim olgan, Portugaliya, Frantsiya, Angliya va Kichik Osi ё bwylab qilgan safaridan qaytgach, 1138 yili Palermo shah’riga kwchib keldi va Sitsiliya qiroli Rojer 11 (1130-1154 yy.) xizmatiga kirib uning topshirig’i bilan wzining “Nuzh’at al-mushtoq” asarini ё zgan. Olim 1165 yili vafot etgan. “Nuzh’at al-mushtoq” etti iqlim mamlakatlarining, yani dun ё ning geografik h’olatidan baxs yuritadi. Uning ayniqsa Shimoliy Afrika, İ taliya, Frantsiya, Germaniya shuningdek Markaziy Osi ё ga oid qismlari qimmatlidir. Kitobning matni 1592 yili Rimda chop etilgan. Lotincha tarjimasi 1619 yili Parijda bosilgan. 7.3.25. “Kitob ul-ansob” “Kitob ul-ansob” (“Nasablar h’aqida kitob”) nomli asarning muallifi mashh’ur biograf, tarixchi va say ё h’ Abu Said Abdulkarim ibn Muh’ammad as- Samoniy (1113-1167 y.)dir. U Marvda yirik qonunshunos olim oilasida dun ё ga keldi, Marv, Buxoro h’amda Samarqandda tah’sil kwrdi, 1155-1156 yillari Movarounnah’r va Xorazm bwylab sa ё h’at qildi, malum muddat Nishopur, 63 İ sfah’on, Bag’dod, Xalab, Damashq h’amda Quddus ( İ erussalim) shah’arlarida h’a ё t kechirdi. Samoniy “Kitob al-ansob”dan tashqari yigirma jildlik “Marv tarixi” nomli asarning h’am ijodkoridir. Ammo bu kitob bizgacha etib kelmagan qwrinadi. Taxminlarga kwra, bu muh’im asar Chingizxon h’uruji vaqtida kuyib ketgan bwlishi mumkin, chunki wshanda Marvning eng katta va boy kutubxonasi bilan birga Samoniylar xonadoniga tegishli bwlgan ikki yirik kutubxona h’am ( Ё qut Hamaviy Samoniylar kutubxonasini kwrganligini aytadi) ё nib ketganmikan? Bizgacha olimning faqat “Kitob al-ansob” asarigina etib kelgan. “Kitob al-ansob” asari İ bn Xalliqonning malumotlariga kwra sakkiz jilddan iborat bwlgan. Uning twla nusxasi h’am ywqolib ketgan kwrinadi. Kitobning tarixchi İ bn al-Asir tarafidan tah’rir etilgan uch jildlik qisqartirilgan qismigina saqlanib qolgan, xalos. “Kitob al-ansob” asarining arabcha matni ikki marta nashr etilgan, bosh qismi 1835 yili prof. D.S.Margoulis tarafidan chop etilgan. Uning Bayrut nashri h’am bor. Bu asarda islomiyatdan to muallifning zamonigacha musulmon mamlakatlarida, kwproq Eron va Movarounnah’rda wtgan mashh’ur kishilar h’aqida keng malumot beriladi. “Kitob al-ansob” Movarounnah’rning qadimiy tarixi, yirik shah’arlari, qwshni mamlakatlar, xususan Xitoy bilan bwlgan savdo va madaniy aloqalarni wrganishda muh’im manbalardan biri h’isobanadi. Ushbu asar twg’risida Sh.Kamoliddinov nomzodlik va doktorlikdissertatsiyalvrini ё qlagan va rus tilida kitob chiqargan. Yüklə 1,14 Mb. Dostları ilə paylaş:
|