Microsoft Word \304\356\352\363\354\345\355\3621

 
 
 
105 
“Aigis,  Zeus’un  Girit  mağarasında  kendisini  emziren  keçi  Amaltheia’nın 
derisiyle yaptığı bir kalkandır. Yılanlarla çevrili, ortasında bir Gorgo kafası bulunan 
aigis  kalkanı  korku  salarak  orduları  bozguna  uğratırmış.  Zeus’un  Titanlara  karşı 
savaşında  kullandığı  ve  kendisinden  başka  yalnız  Athena’ya  verdiği  bu  kalkan 
kudretin bir simgesi olmuştur.”
75
 
 
Örnek tümceler; 
a)
  Валерия любила находиться под Эгидой его власти.                                        
Valeriya onun koruması altında olmayı seviyordu. 
b)
  Находясь под Эгидой покровительства Сергея, она наконец успокоилась 
и заснула.                                                                                                                   
Sergey’in koruması altında bulunarak sonunda sakinleşti ve uykuya daldı. 
c)
  Все военные действия проходят под Эгидой ООН.                                                  
Tüm askeri faaliyetler Birleşmiş Milletlerin koruması altında gerçekleşir. 
 
Bu deyim daha çok edebi (kitap) dilde karşımıza çıkmaktadır..  
Tümce içinde dolaylı nesne olarak (örnek a, b) kullanılır. Genellikle şimdiki, 
geçmiş  ve  gelecek  zamanda  bulunan  находиться  (bulunmak)  ve  проходить 
(geçmek)   fiilleriyle birlikte kullanılır. 
 Deyim  tekil halde  kullanılmaktadır. 
  
Прокрустово ложе
 
 
Türkçe anlamı = Prokrustes yatağı; 
                                                 
75
Azra Erhat, 1997, s. 19  

---

 
 
 
106 
Türkçe karşılığı = bir şeyi bir ölçüye zorla uydurmak, sığdırmak; 
Aslı  =  Rus  diline  XVIII  –  XIX  y.y.  girmiştir.  Fakat  temeli  eksi  Yunan 
mitolojisinden Prokrustes ile ilgili mitine dayanmaktadır. Taklittir.
76
 
“Prokrustes,  Atina  ile  Megara  yolu  üstünde  bulunan  bir  haydut. Biri  küçük, 
biri büyük iki yatağı varmış ve gelen, geçen yolcuları soyduktan sonra uzun boyluları 
küçük yatağa yatırır, ve yatağına göre ayaklarını keser, kısaları büyük yatağa yatırır, 
ayaklarından çekip uzatırmış.”
77
 
Prokrustes hakkında eski yunan tarihçisi olan Diodor Sisilyalı tarafından M. 
Ö. I asırda yazılmıştır.   
 
Örnek tümceler; 
a)
  Из равенства тоже вышло прокрустово ложе. (Полонский)
78
                                    
Zorla eşitlik sağladılar. 
b)
  Не  зная  никаких  свобод,  ежечасно  изнемогая  на  прокрустовом  ложе 
всевозможных укорачиваний, она (литература) не отказывалась от своих 
идеалов, не предавала их.(Салтыков-Щедрин)
79
                                                     
Hiçbir  özgürlüğü  bilmeyen,  her  türlü  kısaltmalar  altında  her  saat  zorla 
işkence  çeken  edebiyat,  kendi  ideallerinden  vazgeçmedi  ve  onlara  ihanet 
etmedi.
                                           
c)
  Сколько  людей  погубил  Прокруст,  калеча  их  на  своём  прокрустовом 
ложе.
80
                                                                                                                    
 
Prokrustes kendi yatağında sakat bırakarak kaç kişinin hayatını kararttı. 
                                                 
76
 V.M.Mokiyenko, 2005, s. 397 
77
 Azra Erhat, 1997, s. 254 
78
 A. . Molotkov, 1978, s. 231 
79
 a.g.e. s. 231 
80
 www.orel.rsl.ru 

---

 
 
 
107 
d)
  Загнав избирателей в прокрустово ложе малопартийной избирательной 
системы,  Кремль  может  добиться  только  дальнейшего  снижения 
интереса населения к выборам.
81
                                                                                    
Seçmenlerini  az  partili  seçim  sistemine  zorlayan  Kremlin,  ancak  halkın 
seçimlere olan ilgisinin daha da azalmasına neden olabilir.
 
 
Bu deyim daha çok edebi (kitap) dilde karşımıza çıkmaktadır.  
Tümce  içinde  hem  özne  (örnek  a),  hem  dolaysız  (örnek  d)  hem  de  dolaylı 
nesne (örnek b, c) olarak kullanılır. 
Deyim sadece tekil halde kullanılmaktadır. 
 
Сады Семирамиды  
Türkçe anlamı = Semiramis bahçeleri; 
Türkçe karşılığı = olağan üstü güzel bir şeydir;  
Aslı = Eski Yunanca’dan  alınmış bir taklittir. 
 “Semiramis  kraliçe  olunca  önce  kocasına  büyük  bir  anıtkabir  yaptırmış, 
sonra da ünlü asma bahçelerinin yapımına girişmiş. Dillere destan olan Babil şehri ve 
bahçeleri cennetin yeryüzündeki imgesiymiş.”
82
 
 
Örnek tümceler; 
a)
  Здесь было всё так красиво, словно я проснулась в садах Семирамиды. 
Burada her şey o kadar güzeldi ki, sanki Semiramis bahçelerinde uyandım.
 
                                                 
81
 www.mfit.ru 
82
 Azra Erhat, 1997, s.270 

---

 
 
 
108 
b)
  Восходит человечества заря, истины пока что не избиты, о чём-то ветру 
тихо говорят, висячие сады Семирамиды. (Артемий Лебедь)
83
                     
nsanlığın  şafağı  yükseliyor,  gerçekler  henüz  yıpratılmadı,  Semiramis’in 
asma bahçeleri rüzgarla sessizce konuşuyor.
 
 
Bu deyim daha çok edebi (kitap) dilde karşımıza çıkmaktadır. 
Tümce  içinde  hem    özne  (örnek  b)  ve  dolaylı  nesne  (örnek  a,)  olarak 
kullanılır. 
Deyim çoğul halde kullanılmaktadır. 
 
Сизифов труд
  
Türkçe anlamı = Sisyphos emeği; 
Türkçe karşılığı = çok ağır ve faydasız (anlamsız) iş, Sisyphos emeği; 
Aslı = Eski Yunan mitolojisinden alınmış bir taklittir. 
“Sisyphos  tanrılara  karşı  suç  işlemiş  kişidir,  onlarla  boy  ölçüşmeye  giriştiği 
için  de  ölüler  ülkesinde  korkunç  bir  cezaya  çarpılır…”  Kocaman  bir  kayayı  alıp, 
tepeye doğru onu itiyordu. Ama tepeye varmasına tam bir parmak kala kaya aşağıya 
yuvarlanıyordu.  Ve  bu  işe  yeniden  başlamak  zorundaydı,  sonsuzluğa  kadar. 
“…Çağımız  Fransız  yazarlarından  Albert  Camus  “Le  Mythe  de  Sisyphe”  adlı 
denemesinde Sisyphos’u  anlamsızlığın (absurde) bir simgesi diye tanımlar.”
84
   
 
Örnek tümceler; 
a)
  Вся эта его работа была Сизифовым трудом.                                                         
                                                 
83
 www.stihi.ru 
84
 Azra Erhat, 1997, s. 272 

---