Microsoft Word Asif Ata. II yan Bitiq Yollasan Aqibet Mugam Felsefesi doc

 
207
Qeyri-adilik Yanğısı gerçək mənada şiddətlidir, ancaq İdeal üçün 
kifayət deyil – Qeyri-adi Yanğı  tələb olunur – Yanğıyla  Təzad təşkil 
eləyən. 
Qətiyyət  gerçək mənada siqlətlidir, ancaq İdeal üçün kifayət deyil 
– Ali Qətiyyət  tələb olunur – Qətiyyətlə Təzad təşkil eləyən. 
Gerçəklik əhəmiyyətlidir, ancaq İdeal deyil, bu səbəbdən də İdeal 
Tələb eləyəndir. 
 
«Bayatı-Kürd» 
Kədər Yükü  gerçək mənada siqlətlidir, ancaq İdeal üçün kifayət 
deyil – Ali Kədər Yükü gərəkdir – onunla  Təzad təşkil eləyən. 
Kədər Dairəsi  gerçək mənada möhtəşəmdir, ancaq İdeal üçün 
kifayət deyil – Ali Kədər Dairəsi  gərəkdir – onunla  Təzad təşkil 
eləyən. 
Kədərdən kənara çıxmaq Səyi  gerçək mənada Qüdrətlidir, – ancaq 
İdeal üçün kifayət deyil – Gerçəklikdən kənara çıxmaq gərək –  
Gerçəkliklə   Təzad təşkil eləyən. 
 
«Simai-Şəms» 
Gerçək Harayla Təzad təşkil eləyən Ali Haray! 
Gerçək İdrakla Təzad təşkil eləyən Ali İdrak! 
Gerçək İradəylə Təzad təşkil eləyən Ali İradə! 
Gerçəkliklə Təzad təşkil edən İdeal. 
 
 
6. «Segah» muğamı 
 
«Maye-Segah» 
Kədərə Düşmək gerçək mənada Zəruridir, ancaq İdeal üçün 
kifayət deyil – Ali Kədərə düşmək gərəkdir – onunla Təzad təşkil 
edən. 
Kədərin güclənməsi gerçək mənada təsirlidir, ancaq İdeal üçün 
kifayət deyil – Ali Kədərin güclənməsi gərəkdir – onunla Təzad təşkil 
edən. 
 
208
Kədər Gözəlliyi gerçək mənada qüdrətlidir, ancaq İdeal üçün 
kifayət deyil – Ali Kədər Gözəlliyi gərəkdir – onunla Təzad təşkil 
edən. 
Kədər Yolu gerçək mənada möhtəşəmdir, ancaq İdeal üçün kifayət 
deyil – Ali Kədər Yolu gərəkdir – onunla Təzad təşkil edən. 
İdeal Yol gərəkdir gerçəkliyə – İdeala çatdıran. 
 
«Şikəsteyi-Fars» 
Kədər Zirvəsi – gerçək mənada Zirvədir, ancaq İdeal üçün kifayət 
deyil, – Ali Kədər Zirvəsi tələb olunur – onunla Təzad təşkil edən. 
Kədər Yükü – gerçək mənada ağırdır, ancaq İdeal üçün kifayət 
deyil, – Ali Kədər Yükü tələb olunur – onunla Təzad təşkil edən. 
Kədər Harayı  – gerçək mənada sarsıntılıdır, ancaq İdeal üçün 
kifayət deyil, – Ali Kədər Harayı  tələb olunur – onunla Təzad təşkil 
edən. 
Kədər Odu – gerçək mənada Şəfqətlidir, ancaq İdeal üçün kifayət 
deyil, – Ali Kədər Odu tələb olunur – onunla Təzad təşkil edən. 
Kədər  Göyü  – gerçək mənada Yüksəkdir, ancaq İdeal üçün 
kifayət deyil, – Ali Kədər Göyü tələb olunur – onunla Təzad təşkil 
edən. 
 
«İrak» 
Ali Kədər təsdiq olunur – Gerçək Kədərlə Təzad təşkil edən: 
Ali Kədər Yükü. 
Ali Kədər Gözəlliyi. 
Ali Kədər Harayı. 
Ali Kədər Ucalığı. 
Ali Kədər Odu. 
Kədər İdealı. 
 
Nəticə 
Muğamda Gerçəklik dərk olunur, İdeal təsdiq edilir. 
 
 

---

 
209
On  Birinci  Fəsil 
 
MUĞAM  TƏMİZLƏNMƏSİ (KATARSİSİ) 
 
1. Qanunauyğunluq 
Muğam İnsanı hərtərəfli Təmizləyir. 
Bilik vasitəsiylə Naşılıqdan təmizləyir. 
Duyğu vasitəsiylə Duyğusuzluqdan təmizləyir. 
Əməl vasitəsiylə Əməlsizlikdən təmizləyir. 
Kamillik vasitəsiylə Qeyri-kamillikdən təmizləyir. 
 
 
2. «Rast»  muğamı 
 
«Maye-Rast» 
Aydınlıq – Qaranlıqdan təmizləyir. 
Ahəngdarlıq – Qeyri-ahəngdarlıqdan təmizləyir. 
Əhəmiyyətli – Əhəmiyyətsizlikdən təmizləyir. 
Ruhanilik – Ruhsuzluqdan təmizləyir. 
Müdriklik – Naşılıqdan təmizləyir. 
Yol – Yolsuzluqdan təmizləyir. 
 
 
«Hüseyni» 
Kədər – Arsızlıqdan təmizləyir. 
Dəyanət – Dəyanətsizlikdən təmizləyir. 
Qətiyyət – Qətiyyətsizlikdən təmizləyir. 
İradə – İradəsizlikdən təmizləyir. 
 
 
«Vilayəti» 
Şərlə Döyüş – Şərdən təmizləyir. 
Hiddət – Mütilikdən təmizləyir. 
Hissiyyat – Hissizlikdən təmizləyir. 
 
210
«İrak» 
Kamillik – Qeyri-kamillikdən təmizləyir. 
Kamil Aydınlıq – Aydınlıq Qeyri-kamilliyindən təmizləyir. 
Kamil Ahəngdarlıq – Ahəngdarlıq Qeyri-kamilliyindən təmizləyir. 
Kamil Müdriklik – Müdriklik Qeyri-kamilliyindən təmizləyir. 
Kamil İradə – İradə Qeyri-kamilliyindən təmizləyir. 
Qeyri-kamil – Kamilləşir. 
 
 
3. «Çahargah»  muğamı 
 
«Maye-Çahargah» 
Düşüncələr Düşüncəsizlikdən təmizləyir. 
Böyüklük Alçaqlıqdan təmizləyir. 
Möhtəşəmlik Cılızlıqdan təmizləyir. 
Riqqət Ürəksizlikdən təmizləyir. 
Kədər Hərcayilikdən təmizləyir. 
 
 
«Bəstə-Nigar» 
Qəm Hissizlikdən təmizləyir. 
Qəmli məqamlar Hissizlik məqamlarından təmizləyir. 
Qəm çalarları Hissizlik çalarlarından təmizləyir. 
Qəmdən çıxmaq – Qəm müstəbidliyindən təmizləyir. 
 
«Hasar» 
Şərlə Döyüş Şərdən təmizləyir. 
İradə İradəsizlikdən təmizləyir. 
Şəri İnkar – Şərlə barışdan təmizləyir. 
 

---

 
211
«Mənsuriyyə» 
Kamil – Qeyri-kamili təmizləyir. 
Kamil Müdriklik – Qeyri-kamil Müdrikliyi təmizləyir. 
Kamil Böyüklük – Qeyri-kamil Böyüklüyü təmizləyir. 
Kamil Möhtəşəmlik – Qeyri-kamil Möhtəşəmliyi təmizləyir. 
Kamil Qəm – Qeyri-kamil Qəmi təmizləyir. 
Kamil İradə – Qeyri-kamil İradəni təmizləyir. 
Kamil Təmizlənmə – Qeyri-kamil Təmizlənməni təmizləyir. 
 
 
4. «Bayatı-Şiraz» muğamı 
 
«Maye-Bayatı-Şiraz» 
Müdrik Kədər – Naşı Fərəhdən təmizləyir. 
Daxili – Zahirilikdən təmizləyir. 
İdrak – Xurafatdan təmizləyir. 
İdeal Eşqi – Həyatla barışmaqdan təmizləyir. 
 
 
«Bayatı-İsfahan» 
Böyük Kədərə çatan – kiçik Kədərdən təmizləyir. 
Kədər İnsanı Xülyadan təmizləyir. 
İdeal Həsrəti İnsanı Bəsitlikdən təmizləyir. 
 
 
«Hüzzal» 
Kamillik – Qeyri-Kamili təmizləyir. 
Kamil Ehtiras – Qeyri-Kamil Ehtirası təmizləyir. 
Kamil Bilik – Qeyri-Kamil Biliyi təmizləyir. 
Kamil Əməl – Qeyri-Kamil Əməli təmizləyir. 
Kamil Təmizlənmə – Katarsis – Qeyri-Kamil Təmizlənməni 
təmizləyir. 
 
 
212
5. «Şur» muğamı 
 
«Maye-Şur» 
Eşq Eşqsizlikdən təmizləyir. 
İdrak İdraksızlıqdan təmizləyir. 
Vahid Qeyri-müəyyənlikdən təmizləyir. 
Müxtəliflik Yeknəsəqlikdən təmizləyir. 
Ülvi Həqarətdən təmizləyir. 
 
«Zəmin-Xara» 
Həyat Yollarıyla addımlamaq – Cəhalətdən təmizləyir. 
Maneələri aradan qaldırmaq – İradəsizlikdən təmizləyir. 
Ruhani Səy – Gücsüzlükdən təmizləyir. 
 
«Hicaz» 
Kamillik Həsrəti – Qeyri-kamilliyə alışmaqdan təmizləyir. 
Kamillik Yanğısı – Ruhani ətalətdən təmizləyir. 
Qətiyyət – Tərəddüddən təmizləyir. 
  
«Bayatı-Kürd» 
Kədər Yükü – Hərcayi Fərəhdən təmizləyir. 
Kədərə Qayıtma – Yüngül Nəşədən təmizləyir. 
Kədər Labüdlüyü – İdraksız İnamdan təmizləyir. 
Kamilə Qovuşmaq – Qeyri-kamilə Uymaqdan təmizləyir. 
 
«Simai-Şəms» 
Kamil – Qeyri-kamilliyi təmizləyir. 
Kamil Yanğı – Qeyri-kamil Yanğını təmizləyir. 
Kamil İdrak – Qeyri-kamil İdrakı təmizləyir. 
Kamil Vahidlik – Qeyri-kamil Vahidliyi təmizləyir. 
Kamil Müxtəliflik – Qeyri-kamil Müxtəlifliyi təmizləyir. 
Kamil Təmizlənmə –  Qeyri-kamil Təmizlənməni təmizləyir. 
 

---