221.1. İbtidai araşdırmanın aparılması zamanı müstəntiq cinayətin törədilməsinə
imkan yaradan halları (səbəb və şəraiti) müəyyən etməlidir. Bu halları müəyyən
etdikdə müstəntiq zərurət olduqda müvafiq hüquqi və ya vəzifəli şəxsin ünvanına
cinayətin törədilməsinə şərait yaradan halların aradan qaldırılması üçün tədbirlər
görülməsi barədə təqdimat göndərir.
221.2. Cinayətin törədilməsinə şərait yaradan halların aradan qaldırılması üçün
tədbirlər görülməsi haqqında müstəntiqin təqdimatına baxılması məcburidir,
nəticəsi barədə bir ay müddətində müstəntiqə yazılı məlumat verilməlidir.
M a d d ə
2 2 2 .
İ b t i d a i
a r a ş d ı r m a
m ə l u m a t l a r ı n ı n
y a y ı l m a s ı n ı n y o l v e r i l m ə z l i y i
222.1. Cinayət işi üzrə məhkəmə baxışınadək ibtidai araşdırma məlumatları
yalnız ibtidai araşdırmanın maraqlarına zidd olmayan, habelə cinayət prosesinin
digər iştirakçılarının hüquq və qanuni mənafelərini pozmayan həcmdə yayıla bilər.
222.2. İbtidai araşdırma məlumatlarının yayılmasına yalnız ibtidai araşdırmanı
aparan şəxsin, ibtidai araşdırmaya prosessual rəhbərliyi həyata keçirən prokurorun
və ya məhkəmənin icazəsi ilə yol verilir.
222.3. İbtidai araşdırma məlumatları yalnız müvafiq olaraq müstəntiqin,
təhqiqatçının, ibtidai araşdırmaya prosessual rəhbərliyi həyata keçirən prokurorun
və ya məhkəmənin icazəsi ilə, ibtidai araşdırmanın maraqlarına zidd olmadığı və
cinayət prosesinin digər iştirakçılarının hüquq və qanuni mənafelərini pozmadığı
halda cinayət prosesinin iştirakçıları və jurnalistlər tərəfindən yayıla bilər.
222.4. İbtidai araşdırma zamanı bu Məcəllənin 222.1—222.3-cü maddələrinin
müddəalarına riayət edilməsinin təmin edilməsi məqsədi ilə müstəntiq və ya
təhqiqatçı şahidə, zərər çəkmiş şəxsə, mülki iddiaçıya və mülki cavabdehə, onların
nümayəndələrinə, mütəxəssislərə, ekspertlərə, tərcüməçilərə, hal şahidlərinə,
müdafiəçilərə və digər şəxslərə onların razılığı olmadan ibtidai araşdırma
məlumatlarının yayılmasının yolverilməzliyi barədə yazılı xəbərdarlıq edir.
222.5. Şəxsi həyatın toxunulmazlığının pozulması nəticəsində hər hansı şəxsə
mənəvi və ya maddi ziyan vurulduqda həmin pozuntuya yol vermiş təhqiqatçı,
müstəntiq, ibtidai araşdırmaya prosessual rəhbərliyi həyata keçirən prokuror və ya
hakim, habelə ibtidai araşdırma məlumatlarının yayılmasının yolverilməzliyi
haqqında
xəbərdar
edilmiş
hər
bir
şəxs
Azərbaycan
Respublikasının
qanunvericiliyinə müvafiq olaraq məsuliyyət daşıyır.
X X V I I f ə s i l
TƏQSİRLƏNDİRİLƏN ŞƏXS QİSMİNDƏ CƏLB ETMƏ
M a d d ə
2 2 3 .
T ə q s i r l ə n d i r i l ə n
ş ə x c
q i s m i n d ə
c ə l b
e t m ə n i n ə s a s ı v ə q a y d a s ı
223.1. Şəxsin təqsirləndirilən şəxs qismində cəlb edilməsi üçün əsas cinayətin
onun tərəfindən törədilməsinə dəlalət edən ilkin sübutların məcmusudur.
223.2. Bu Məcəllənin 223.1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş sübutlar olduqda
müstəntiq şəxsin təqsirləndirilən şəxs qismində cəlb edilməsi haqqında
əsaslandırılmış qərar çıxarır.
223.3. Şəxsin təqsirləndirilən şəxs qismində cəlb edilməsi haqqında qərarın
təsviri-əsaslandırıcı hissəsində aşağıdakılar göstərilir:
223.3.1. təqsirləndirilən şəxsin soyadı, adı, atasının adı və onun şəxsiyyəti barədə
hüquqi əhəmiyyət kəsb edən digər məlumatlar;
223.3.2. cinayətin törədildiyi yer, vaxt, törədilmə üsulu, nəticəsi, təqsirin forması,
cinayətin motivi və tövsifedici əlamətlər göstərilməklə ittihamın mahiyyəti;
223.3.3. cinayət etməyə cəhd və ya cinayətə hazırlıq mövcud olduqda, cinayətin
başa çatdırılmamasının səbəbləri;
223.3.4. cinayət bir qrup şəxs tərəfindən törədildikdə, iştirakçılığın növü;
223.3.5. məsuliyyəti ağırlaşdıran hallar.
223.4. Qərarın nəticə hissəsində şəxsin cinayət işi üzrə təqsirləndirilən şəxs
qismində cəlb edilməsi haqqında qərar və törədilmiş cinayətə görə məsuliyyət
nəzərdə tutan cinayət qanununun maddəsi göstərilir.
223.5. Təqsirləndirilən şəxs cinayət qanununun müxtəlif maddələri ilə tövsif
edilən bir neçə cinayətin törədilməsinə görə məsuliyyətə cəlb edildikdə, qərarın
təsviri-əsaslandırıcı hissəsində məhz hansı cinayətlərin törədildiyi, nəticə hissəsində
isə cinayət qanununun həmin cinayətlərə görə məsuliyyət nəzərdə tutan maddəsi
göstərilir.
223.6. Qərarın surəti onun qəbul edildiyi andan 24 saat müddətində müstəntiq
tərəfindən ibtidai araşdırmaya prosessual rəhbərliyi həyata keçirən prokurora
göndərilir.
M a d d ə 2 2 4 . İ t t i h a m ı e l a n e t m ə q a y d a s ı
224.1. Müstəntiq tərəfindən şəxsin təqsirləndirilən şəxs qismində cəlb edilməsi
haqqında qərarın çıxarıldığı andan 48 saatdan gec olmayaraq və hər bir halda
təqsirləndirilən şəxsin gəldiyi, yaxud tutulduğu və məcburi gətirildiyi gündən gec
olmayaraq ona ittiham elan edilməlidir.
cix[109]
224.2. Təqsirləndirilən şəxsin şəxsiyyətini müəyyən etdikdən sonra müstəntiq
ona təqsirləndirilən şəxs qismində cəlb edilməsi haqqında qərarı elan edir və elan
edilən ittihamın mahiyyətini izah edir. Bu hərəkətlərin yerinə yetirilməsi, ittihamın
elan edildiyi saat və tarix, təqsirləndirilən şəxsin və müstəntiqin imzaları ilə qərarda
təsdiq edilir. Hər hansı şəxsə ittihamın elan edilməsində təqsirləndirilən şəxsin
müdafiəçisi iştirak etmək hüququna malikdir.
224.3. İttihamı elan etdikdən sonra müstəntiq təqsirləndirilən şəxsə onun bu
Məcəllənin 91-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş hüquq və vəzifələrini izah etməlidir.