Doç. Dr. Osman Nuri Aras, Elçin Süleymanov
10000
5000
0
-
500Qç^
C
ədvə
S)
1
n_ n
_n _ n _ n _ n
_ n _
□ [L_
TTTTT
0?!*^ of^ oSİ
jy j!
.C#
Qaynaq: ARDSK Nəşrləri 2008
Azərbaycan ixrac edilən məhsulların içində neft və neft məhsullarının üstünlük
təşkil etməsi neft hasilatı və bunun nəticəsində də ixracının artmasıyla daha da
artacaqdır. Bu isə bir sektordan asılılıq şəklində ölkə üçün böyük bir problem ola bilər.
Məsələnin həlli üçün neft gəlirlərinin qeyri-neft sektorlanna
istiqamətləndirilməsi
lazımdır.
İxracın strukturu idxalın strukturuna görə fərqlidir. 1996-cı ildən bəri iqtisadi
stabilliyə bağlı olaraq daxili tələbin yüksəlməsi ilə idxalda
da sürətli bir yüksəlmə
gözlənilir. Azərbaycanın 2004-cü il ticarət əlaqələrində özəl sektorun payı idxalda
72.93%, ixracda isə 49.15% olmuşdur. Eyni zamanda vurğulamaq lazımdır ki, idxalı
əvəz edən yerli istehsalın artışı nəticəsində ümumi istehlak mallannm və
bu çərçivədə
kənd təsərrüfatı məhsulları idxalının həcmində azalma müşahidə edilir.
Ölkə, idxalda təchizat kimi investisiya malları alaraq istehsal həcmini və
texnolojik səviyyəsini artırmaq istəyir.
Sənaye müəssisələrinin özəlləşdirilməsində baş
verən durğunluğun ortadan
qaldırılamaması kimi struktur problemlər səbəbiylə istehsalın olmaması, bu səbəblə də
ixracın əlavə dəyəri aşağı olan xam maddə və yarı hazır mallar üzərində cəmləşməsi və
digər tərəfdən milli valyuta olan manaün 1997-2000 ci illərdə ABŞ dollarına qarşı
həddən artıq dəyər qazanması nəticəsində idxal daha cəzbedici hala gəlmişdir.
İnkişaf etməkdə olan digər ölkələrdə olduğu kimi idxal cəhətdən maddi düalizm
içində olan Azərbaycan, mal və xidmət idxalı üçün xarici valyuta ehtiyatına
sahib
olmaq və mütəmadi olaraq bu ehtiyatını artırmaq məcburiyyətin
Dostları ilə paylaş: