P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
334
Orfoqrafiya il orfoepiya aras nda
yax n v f rqli c h tl r
d bi t l ffüzün m nb l ri
T l ffüz raiti
Samitl rin t l ffüzü
Qrafik raitd t l ffüz
Qrammatik raitd t l ffüz
d bi t l ffüzün pozulma m nb l ri
stifad olunmu d biyyat
a)
Az rbaycan dilind
b)
Rus dilind
c)
Türk dilind
Annotasiya: D rslikd müasir Az rbaycan d bi dili anlay ,
müasir Az rbaycan d bi dili f nni v onun ba qa elml rl laq si,
müasir Az rbaycan d bi dili f nninin öb l rind öyr nil n
m s l l r rh olunur.
Fonetika, onun m qs d v v zif l ri, növl ri, h miyy ti,
Az rbaycan dilinin fonetik qurulu u v foneml r sistemi, fonetik
transkripsiya, s s, s sin fiziki (akustik), fizioloji, ictimai lam tl ri,
dan q
s sl ri v onlar n t snifi, Az rbaycan dilinin saitl r v
samitl r sistemi, heca, vur u, avazlanma, intonasiya, Az rbaycan
dilind fonetik hadis v qanunlar geni izah olunur.
D rslikd yaz , lifba, qrafika, orfoqrafiya v orfoepiya öb -
l rinin öyr ndiyi m s l l r d öz ksini tap r.
23.
X lilov, B. Türkologiyaya giri /Buludxan X lilov; red.
N.C f rov; r yçil r: V. liyev, A.Bayramov.- kinci n r.- Bak :
Bak Çap Evi, 2013.- 384 s.
Kitab n içind kil r:
Giri .
P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
335
I f sil. Dill rin morfoloji t snifi
1)
Amorf dill r
2)
Aqlütinativ (iltisaqi) dill r
3)
nkorporla an dill r
II f sil. Türk dill rinin dig r dil ail l ri il qohumlu u
bar sind m lumat
Ural-Altay c r yan
Altay c r yan
Skif dill r c r yan
Turan dill r c r yan
III f sil. Ural-Altay n z riyy sinin m l g lm si v Ural-
Altay
dill rinin öyr nilm si
IV f sil. Ural-Altay n z riyy si müasir m rh l d
Ural-Altay dill rin aid yeni i l r
Ural v hind-avropa dill rinin qohumlu u haqq nda ehtimal
Qohum dill rin müqayis li-tarixi öyr nilm sind qurulu
linqvistikas n n d yi m si metodu bar sind
N.N.Poppenin “Altay dill rinin qar l ql qohumlu u
haqq nda m s l nin müasir mövqeyi v tarixi” m ruz si
N.N.Poppenin “Türk dill rinin monqol, tunqus, fin-uqor v
samodi dill ri il qohumluq laq l ri” bar sind tezisl ri
V f sil. Ural-Altay dil ail si v onun t snifi
Ural dill ri:
a)
uqro-fin, yaxud fin-uqor
dill ri
b)
samodi dill ri
Altay dill ri:
d)
monqol dill ri
e)
tunqus-mancur dill ri
f)
türk dill ri
P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
336
VI f sil. Ural-Altay dill rinin t snifat n n ümumil m si, bu
dilin formala mas v bu n z riyy nin qiym tl ndirilm si
Ural-Altay dill rinin t snifat n n ümumil m sin t
bbüs
Ural-Altay dill rinin formala mas
Ural-Altay dill rinin dil sas kimi formala mas v onlar n
razi c h td n ayr lmas haqq nda
Ural-Altay n z riyy sinin m zmunu, onun sasland r lmas
v qiym tl ndirilm si
VII f sil. Türk dill rinin tarixi
n q dim türk dövrü
Q dim türk dövrü
Orta türk dövrü
Yeni türk dövrü
n yeni türk dövrü
Türk xalqlar n n tarixind mövcud
olan sas imperatorluqlar,
dövl tl r, b ylikl r, atab ylikl r, xanl qlar, cümhuriyy tl r, respub-
likalar
VIII f sil. Türk dill rinin qurulu u
Türk dill rinin fonetik qurulu u
Türk dill rinin leksik qurulu u
Türk dill rinin morfoloji qurulu u
Türk dill rinin sintaktik qurulu u
IX f sil. Türk dill rinin t snifi v geneoloji bölgüsü
Türk dill rinin t snifi bar sind mövcud fikirl r
Türk dill rinin t snifi tarixi
Türk
dill rinin geneoloji bölgüsü
X f sil. O uz qrupu türk dill ri
Az rbaycan dili
Türk dili
P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
337
Türkm n dili
Qaqauz dili
Balkan türkl rinin dili
Ax sqa (Mesxeti) türkl rinin dili
XI f sil. Q pçaq qrupu türk dill ri
Qazax dili
Qaraqalpaq dili
Q r z dili
Altay dili
Noqay dili
Kr m-tatar dili
XII f sil. Bulqar qrupu türk dill ri
Kazan-tatar dili
Ba q rd dili
Qaraçay-balkar dili
Kumuq dili
Karaim dili
XIII f sil. Karluq-uy ur qrupu türk dill ri
Özb k dili
Yeni uy ur dili
Sar uy ur dili
Salar dili
XIV f sil. Uy ur-o uz qrupu türk dill ri
Tuva dili
Tofalar (karakas) dili
Xakas dili
or dili
Barabin v Çul m tatarlar n n dili
XV f sil. Çuva v Yakut dill ri
P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
338
Çuva dili
Yakut dili
XVI f sil. Türk xalqlar n n lifbalar haqq nda m lumat
XVII f sil. I Türkoloji qurultay
I Türkoloji qurultaya haz rl q
I Türkoloji
qurultay n ça r lmas
I Türkoloji qurultay n proqram v günd lik m s l
I Türkoloji qurultay n reqlamenti
I Türkoloji qurultay n aç l il ba l t brikl r
I Türkoloji qurultay n iclaslar
stifad olunmu d biyyat
a)
Az rbaycan dilind
b)
Rus dilind
c)
Türk dilind
Annotasiya: D rslikd dill rin morfoloji t snifi, türk dill rinin
aqlütinativ (iltisaqi) dill r kimi dig r dil ail l ri aras ndak yeri,
eyni zamanda türk dill rinin dig r dil ail l ri il qohumlu u
bar sind mövcud olan c r yanlar haqq nda (Ural-Altay, Altay,
Skif dill r, Turan dill r c r yanlar ) m lumat verilir.
Ural-Altay
n z riyy sinin m l g lm si, Ural-Altay dill rinin öyr nilm si,
Ural-Altay n z riyy sinin müasir m rh l d ki mövqeyi, Ural-Altay
dil ail si v onun t snifi, Ural-Altay dill rinin t snifat n n ümumi-
l m sin t
bbüs v s. m s l l r geni izah n tap r.
D rslikd türk dill rinin tarixin , qurulu una, türk dill rinin
t snifi bar sind mövcud fikirl r xüsusi olaraq yer verilir. O uz,
q pçaq, bulqar, karluq-uy ur, uy ur-o uz, çuva v yakut dill ri
qrupuna daxil olan türk dill rinin h r biri bar sind t hlill r d
apar l r. Türk xalqlar n n lifbalar , I Türkoloji qurultay bar sind
d m lumat verilir.
P r o f e s s o r B u l u d x a n
z i z o l u X l i l o v u n B B L O Q R A F Y A S I
339
2014
24.
X lilov, B. B xtiyar Vahabzad nin dilçilik görü l ri /Buludxan
X lilov; elmi red. .M mm dli; r yçil r: Q.M
diyev, N.Seyid-
liyev.- Bak : Bak Çap Evi, 2014.- 244 s.
Kitab n içind kil r:
I f sil. B xtiyar Vahabzad nin dilçilik görü l rinin birinci
m rh l si (XX srin 50-ci ill ri)
I.
1.
Dil v üslub m s l l ri
I.
2. Dil xalq n mal v s rv tidir
II f sil. B xtiyar Vahabzad nin dilçilik görü l rinin ikinci
m rh l si (XX srin 60-c ill ri)
II.
1. Xalq n dili, xalq n ruhu
II.
2. S n tkar v üslub m s l l ri
III f sil. B xtiyar Vahabzad nin dilçilik görü l rinin üçüncü
m rh l si (XX srin 70-ci ill ri)
III.
1. Dilimiz ruh v m n vi dominantl q müst visind
III.
2. Xalq n ruhundan süzülüb g l n dil
III.
3. S n tkar n xalq n dilin söyk nm si
IV f sil. B xtiyar Vahabzad nin dilçilik görü l rinin
dördüncü m rh l si (XX srin 80-ci ill ri)
IV.
1. Milli dilin, milli hissin ke iyind
IV.
2. T rcüm m s l si v onun probleml ri
IV.
3.
Dilimizin imkanlar
IV.
4. Adlar m z tariximizdir
IV.
5. Ana dilimiz qay v bigan lik
IV.
6. Ana dilimizin t drisi v milli dill rin taleyi
IV.
7. Adlar m z: reall qlar, gerç klikl r
IV.
8. Dili qorumaq m d niyy ti, tarixi qorumaqd r