Microsoft Word Broshur kitab
Yüklə 448,63 Kb. Pdf görüntüsü
|
| 57
Meşə administrasiyalarının bacarıqlarının qurulması Hədəf ölkələrin meşə administrasiyalarının işçi heyətinə layihə çərçivəsində təşkil olunmuş bir neçə rəsmi təlim tədbirində meşə transformasiya strategiyaları və texnikaları haqqında təlim verilmişdir. Meşə administrasiyalarında çalışan 10 əməkdaş Almaniyada meşə transformasiyası haqqında öyrənmək üçün tanışlıq səfərində iştirak etmiş, eləcə də çoxlu sayda əməkdaşlar layihə çərçivəsində təşkil olunmuş milli və regional seminarlara qatılmışdır. Təlim tədbirlərində verilən biliyin iqlim dəyişmələrinin meşələrə təsirinin azaldılması istiqamətində ölkələrin müvafiq administrasiyalarının gördüyü tədbirlərdə əməli nəticələr verəcəyini söyləmək hələ tezdir. Burada bəzi müsbət əlamətlər vardır. Iqlim dəyişmələrinin meşələrə təsiri Gürcüstan Parlamenti tərəfindən 2013-cü ildə qəbul olunmuş meşə siyasəti sənədində öz əksini tapmışdır, bu mənada sözügedən sənədi layihənin məhsulu kimi təqdim etmək ədalətli olmazdı. Bundan başqa Gürcüstanda Avstriya Ətraf Mühit Nazirliyi tərəfindən maliyyələşdirilən bir layihə meşə rayonlarının biri üçün məhz iqlimə uyğunlaşan idarəetmə sisteminin təmin edilməsi məqsədilə yeni idarəetmə planının işlənib hazırlanmasını dəstəkləmişdir. Lakin Gürcüstanda bəzi mənfi əlamətlərə də rast gəlinmişdir, belə ki, Ekologiya və və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin Milli Meşəçilik Agentliyinin yuxarı rəhbərliyində bir neçə dəyişiklik baş vermişdir ki, bu da administrasiyanın layihə çərçivəsində qazandığı bilik və motivasiyanı itirməsi ilə nəticələnə bilər. 5.3 Yerli icmalarda təbliğatın artırılması Layihə çərçivəsində həyata keçirilən agahlığın artırılması fəaliyyətləri qonşuluqda yaşayan icmaların nümayiş sahələrinə müsbət yanaşmaları və hərəkət etmələri, xüsusilə də keçmişin resurslardan qeyri-dayanıqlı istifadə olunması təcrübələrinin davam etdiriləcəyi təqdirdə bunun mənfi təsirlərini nəzərə al- malarına nail olmaq məqsədini daşıyır. Layihənin icrası ərzində
58
bir şey aydın olmuşdur ki, qonşuluqda məskunlaşmış icmalar layihənin faydalarını daha çox transformasiya tədbirlərinin ero- ziyaya nəzarət, təmiz və etibarlı su təchizatı və istirahət üçün rəngarəng meşələr kimi eko-sistem xidmətlərini gücləndirə bil- məsində görür; layihənin iqlim dəyişikliyi və meşələr arasında yaratdığı əlaqə icma üzvlərinə sanki bir az uzaq görünürdü. İcma üzvlərinin iqlim dəyişikliyini onların təbii ehtiyatlardan istifadə metodları baxımından vacib amil kimi göməsi və ya vacib amil ola biləcəyini düşünmələri aydın deyildir. Regiondakı əksər kənd icmaları kimi nümayiş sahə- lərinə yaxın olan qonşu icmalar da yoxsuldur və icma sakin- lərinin əksəriyyəti yaşayış minimumu və ya ona yaxın məb- ləğdə gəlirlə dolanır. Belə vəziyyətdə insanlar öz gələcəyi haq- qında ümumiyyətlə düşünmürlər, çünki onlar özlərinin emo- sional və fiziki enerjilərinin böyük hissəsini cari vəziyyətdə sağ qalmağa sərf etməli olurlar. Belə bir vəziyyət qarşılığında pilot sahələrin ətrafındakı kənd sakinlərinin mal-qaranın otlağı kimi gördükləri sahələrə və ya müxtəlif məqsədlər (istirahət, yabanı giləmeyvələrin toplanması və qızdırma üçün şam qoza- larının toplanması) üçün getdikləri ərazilərə girişin məhdud- laşdırılmasını qeyri-adi hesab etmələrindən təəccüblənmək lazım deyil. Münaqişə risklərini azaltmaq üçün layihə trans- formasiya tədbirlərinə icma üzvlərini fəal surətdə cəlb etmişdir (layihənin məqsədini, xüsusilə də meşələrin bərpasının onların gələcəyi üçün, həmçinin ölkələrinin ekoloji stabilliyi və iqtisadi inkişafı üçün dayanıqlı meşə idarəçiliyinin vacibliyini insanlara çatdırmaqla yanaşı). Bununla belə, nümayiş sahələrində ödənişlə işləməklə əldə olunan pul mükafatı qısa müddətli olacaqdır və gələcəkdə yarana biləcək münaqişələrin qarşısını ala bilməyəcəkdir ; həqiqətən də hətta layihənin başa çatma- sından əvvəl bəzi pilot sahələrin ətrafında quraşdırılmış hasarlar müəyyən nöqtələrdə kəsilmişdi.
59
Şəkil 13 – Yerli icmalarda təbliğatın artırılması tədbirləri 60
Cənubi Qafqazda iqlim dəyişikliyi regionun meşələrinin və onların təmin etdiyi ekosistem xidmətlərini təhlükə altına qoyur. Bu təhlükə meşələri iqlim dəyişmələrinə daha dayanıqlı edə biləcək tədbirlərin həyata keçirilməsi ilə azaldıla bilər. FTSC layihəsi ağac cinslərinin müxtəlifliyini çoxaltmaq, eləcə də hasarlama və ot-alaqdan təmizləmə kimi dəstəkləyici tədbirlər həyata keçirmək məqsədilə əkin və təbii regenera- siyanın dəstəklənməsi vasitəsilə monokultura meşə mas- sivlərinin dayanıqlığını gücləndirmək baxımından məhdud sayda tədbirlər nümayiş etdirmişdir. Bu tədbirlər digər süni meşə massivlərinə və korlanmış təbii və yarım-təbii meşələrə birbaşa transformasiya oluna bilər; lakin, belə tədbirlər bahalıdır. Materialların yüksək qiymətləri (Azərbaycanda hasarlama, Gürcüstanda şitillər) təsiredici amillərdən biri olmuşdur; beləliklə, nümayiş sahələrinin ümumi sahəsi ilə müqayisədə tədbirlərin faktiki olaraq həyata keçirildiyi çox kiçik sahələr də olmuşdur, nəticə etibarilə sahənin uzunluğu və perimetrin hasarlanması xərcləri müvafiq qaydada hesab- lanmışdır. Meşəçilik idarələri bu səbəbdən eyni tədbirlərin digər meşələrdə icra olunması haqqında ehtiyatlı olmalı və FTSC layihəsinin nümayiş etdirdiyi tədbirlərə alternativləri nəzərə almalıdır. Alternativlərdən biri, sahə şərtlərinin əlverişli olduğu və münasib cinslərin regenerasiyası mümkün olan təbii və yarım- təbii meşələrdə örtükdə boşluqlar yaradılması və ya mövcud boşluqların genişləndirilməsi daxil olmaqla, təbii regenera- siyanın təşviq edilməsi ola bilər. Vaxtaşırı təftiş və təmir tələb edən bahalı hasarların ucaldılmasına alternativ kimi problemin yaranmasına məsul olan icmalara hasarların onların meşə üçün daha böyük məsuliyyəti üzərlərinə götürmələrinin qarşısını almaq üçün layihələndirildiyini izah etmək, həmçinin meşələrə
Yüklə 448,63 Kb. Dostları ilə paylaş:
|