Microsoft Word Dinler cap doc
Yüklə 2,79 Kb. Pdf görüntüsü
|
211 qin dildə mövcud olan kitabları sayılırdı, amma sonralar Əhdi-Cədid tədricən Xristyan cəmiyyətlərinə daxil olmağa və müqəddəsləşməyə başladı. Xristyanların hamısı həmişə və hər yerdə bu fikir üzərində təkid göstərmişlər ki, hal-hazırda mövcud olan İncillər Həzrət İsaın (ə) öz buyurduqları və həyatıdır və Matta, Mark, Luka və Yühənna onları qələmə almışlar. Luka İncilinin başlanğıcında bu sözlər qeyd olun- muşdur: “Bir çoxlarının bizim yanımızda baş vermiş və tamamlanmış, eləcə də lap öncədən kəlamın nəzarətçiləri və xidmətçiləri tərəfin bizə çatdırılmış hadisələrin qələmə alınmasına əl uzatmalarına görə biz onların hamısının diqqətlə əvvəldən sonadək sənə yazmaq qərarına gəldim ey əziz Tivfilos!” (Luka 1:1-3) Diqqətə layiq məsələlərdən biri də bundan ibarətdir ki, hal- hazırki İncillərdə yalnız O Həzrətin sözləri və hədisləri qeyd olunur və heç zaman öz hikmətli sözlərindən və dini elmlərdən birbaşa İlahi müraciətə əlavə etmirlər. (Halbuki, hal-hazırki Tövratda Həzrət Mu- sanın (ə) həyatı və kəlamlarından başqa digər müraciətlər də möv- cuddur). Qeyd etmək lazımdır ki, Qurani-Kərimdə buyurulanlara əsasən həqiqi İncil Həzrət İsaya (ə) nazil olmuşdur (Ali-İmaran 3-4, Maidə 46-47, Məryəm 30 və Hədid 27) və həmən İncilin hal-hazırda möv- cud olan İncil kitabı ilə heç bir bağlılığı yoxdur. Tarixə nəzərə yetirsək görərik ki, Xristyanlar Həzrət İsanın (ə) kitabının olmasına heç vaxt inanmamışlar və İncillərin O Həzrətin həyatından və kəlamlarından söz açdığını bildirmişlər. Tomas Mişel yazır: “İncillər yazılmamışdan öncə şifahi tərz mövcud idi. Xristyanla- rın nəzərincə İsa (ə) 30-cu ildə vəfat etdi və onun davamçıları onu tanımışdılar, etdiyi işləri görmüşdülər, sözlərini eşitmişdilər və onun xatirəsini zehnlərində saxlamışdılar. Xristyanlar ilk dəfə ibadət üçün bir yerə toplaşanda həmin xatirələrini bir-birilərinə danışırdılar. Za- 212 man ötdükcə bu söhbət xüsusi çərçivəyə düşdü və həcmi get-gedə art- mağa başladı.” 1 Həzrət İsanın (ə) kitabının olmaması məsələsi heç bir yerdə qeyd olunmur. Çünki, hər bir xristyan üçün bu tam aydın məsələdi və O Həzrətin kitaba sahib olması məsələsi heç bir xristyanın zehninə belə gəlmir. Nadir hallarda müsəlmanlarla aparılan bəhslər zamanı bu mə- sələyə işarə edilir və onlar öz cəmiyyətlərində belə bir inancın olması məsələsini inkar edirlər. Tomas Mişel əlavə edərək yazır: “Xristyanlar heç bir zaman Həzrət Məsihin İncil adlı kitab gə- tirdiyini demirlər. Müsəlmanları Qurani Kərim və Peyğəmbərləri ba- rəsində malik olduğu vəhy etiqadı xristyanlıqda mövcud deyil və Həzrət İsaya (ə) vəhy gəlməsi qəbul olunmur. Xristyanlar İsanı İlahi vəhyin təcəssümü kimi qəbul edirlər və onların əqidəsinə əsasən o heç bir vəhy gətirməmişdir, əksinə o vəhyin özü olmuşdur. Elə bu səbəbdən də, biz xristyanlar İsanın yazdığı və yaxud öz şagirdlərinə yazdırdığı İncili istəmirik və qəbul etmirik. Xristyanların nöqteyi nəzərindən İsanın Allah kəlamının və vəh- yinin təcəssümü olması məsələsini qəbul etmələrinin aydınlaşma- sından sonra bu məsələni də qeyd etməliyik ki, onların əqidələrinə əsasən incillərin hamısı Onun şagirdlərinin səyi nəticəsində meydana çıxmışdır. Yəni, Onun şagirdləri ilham və Məsihə olan iman yolu ilə onun davamçılarının əksəriyyətində olan iman məfhumunu çatdırdı- lar. Bu dörd İncillərdən hər birisi Məsih barəsində özünəməxsus tərz- də şəhadət verir. İncillərin ümumi baxışdan və bəzi xırdalıqları nə- zərindən bir-birilərindən fərqli olmalarına baxmayaraq hamısı İsa- nın hüviyyəti və şagirdlərinə qədər çatmış İlahi vəhyin mahiyyəti barəsində ümumi nəzərə malikdir. Elə bu səbəbdən də, Xristyanlar bir İncili götürüb digər İncilləri tərk edə bilmirlər. Çünki, onların imanları bu dörd İncilin ümumi təlimləri üzərində qurulmuşdur. Onların nəzərincə İncillərin hər hansı birini kənara qoymaq onların imanlarında naqislik yaradacaqdır. 1 Xristyan kəlamı, səh 43-44 213 Bu məsələ bizi vəhy məsələsi sahəsində müsəlmanlarla xrist- yanlar arasında olan başqa bir fərqi çatdırır. Xristyanların nə az, nə də çox olmamaq şərtilə dörd İncilə etiqadı vardır və yalnız bu dörd İncilin düzgün olmasını, digər İncillərin səhv olmasını bildirirlər. Çünki, xristyan cəmiyyəti onların Allah tərəfindən olduğunu düşünür- dü. Qeyd etmək lazımdır ki, xristyanların iman və etiqadları İsanın şagird və elçilərinin imanı üzərində qurulmuşdur və öncədən bildir- diyimiz kimi ilk xristyanların nəzərincə Allahın ruhu onların cəmiyyə- tinə (yəni Kilsəyə) hidayət bəxş etmişdir. Bu məsələdən başa düşürük ki, Allah İncilin yazılı şəkildə olma- dığı və İsanın kəlamlarının və əməllərinin şifahi şəkildə nəql olundu- ğu otuz il ərzində (30-cu ildən 60-cı ilədək)həmin cəmiyyəti hidayət etmişdir. Müqəddəs Ruh göndərdiyi ilhamların və gətirdiyi vəhylərin vasitəsilə İncilləri qələmə alanları Məsihin sözlərini və əməllərini qə- ləmə almaq sahəsində hidayət etmişdir. Müqəddəs Ruhun xüsusi şə- kildə həyata keçirdiyi işlərdən biri də bundan ibarət idi ki, İncil ya- zanların kəlami baxışlarını Allahın istədiyi kimi İsanın həyatına, ölü- münə və yenidən dirilməsinə yönəltmək yolu ilə insanlara çatdır- maqdan, hidayət etməkdən ibarət idi. Sonda ilk xristyan cəmiyyəti Müqəddəs Ruhun bələdçiliyi ilə saysız-hesabsız xristyan yazılarının içindən dörd İncil də daxil olmaqla 27 kitabı seçdi və onların İlahi vəhylə yazılmasını qəbul etdi. Bu yazılar Əhdi-Cədid adlandırılmağa başlanıldı və tarix boyu xristyan etiqadının əsasını təşkil etdi. Xristyanlıqda qəbul olunan vəhy və müqəddəs kitablarla bu cür anlam İslam dinində bu sahədə mövcud olan anlamlarla fərqlidir. Müsəlmanlar Quran təlimləri ilə meydana gələn ümmətdir. Onların əqidəsinə görə Allah İslam peyğəmbərini göndərdi, Quranı ona vəhy etdi və bundan sonra İslam ümməti meydana çıxdı. Amma xristyan- ların nəzərincə xristyan cəmiyyəti Müqəddəs Ruhun təlimləri, xüsusi iman və İsadakı İlahi vəhylər barəsində yazdıqları öz kitablarının köməkliyi ilə yaranmışdır. Buna görə də, xristyan cəmiyyəti Əhdi- Yüklə 2,79 Kb. Dostları ilə paylaş:
|