Microsoft Word diplom isi n'rmin docx

58 

 

Müasir  dərsin  bütün  mərhələləri  şagirdin  maraq  dairəsinə,  yaş  səviyyəsinə 

uyğun  qurulmalıdır.  Müasir  dərsi  KT-siz  təsəvvür  etmək  çətindir.  Müasir  dərs 

dedikdə,  ilk  növbədə,  göz  önündə  KT  bacarıqları  olan  müəllim  və  kompüter, 

proyektorla  təchiz  olunmuş,  müasir  tələblərə  cavab  verən  sinif  otağı  canlanır. 

nformasiya və kommunikasiya vasitələrinin köməyi ilə şagirdlərdə həm intellektual 

və  yaradıcılıq  bacarıqları,  həm  də    müxtəlif  informasiya  növləri  ilə  işləmək 

bacarıqları  inkişaf  edir.  Müasir    şəraitdə  müəllimdən    şagirdlərin  şəxsi  

keyfiyyətlərinə arxalanan  üsullardan istifadə edilməsi tələb olunur.Müasir  müəllim 

tədris  zamanı  müasir  tələblərə  cavab  verən  dərs  hazırlamaq  üçün  KT-ni  effektli 

tətbiq  etməlidir.Həmçinin  dərsin  gedişi  zamanı  internet  resurslarından  istifadəyə 

üstünlük  verərək  şagirdləri  internetdən  düzgün  istifadə  etməklə  kreativ  biliklərə 

yiyələnməyə  sövq  etməlidir.Elektron  əyani    metodik  vəsaitlər  fənn  müəlliminin 

resursudur,  ona  dərsə  hazırlıq  zamanı  metodik  kömək  göstərir.Elektron  dərsin 

üstünlüklərindən  biri  də  odur  ki,  dərsin  bütün  mərhələləri  slaydlarda  öz  əksini 

tapir.Bu  da  dərsin  operativliyini  ve  marağını  artırır.  Dərs  zamanı    KT-nin  son 

yeniliklərindən  biri    olan  “ağıllı”  lövhədən  istifadə  edilməsi    isə    şagirdlərin  dərs 

prosesinə diqqət və marağını artırır,onları axtarışa sövq edir. 

   Qeyd  etmək  lazımdır ki,  rəqəmsal  tədris  resursları  yazılı  vəziyyətdə  təqdim  oluna 

bilməz. Əks halda onun didaktik keyfiyyəti itirilmiş olar.  

   Ənənəvi  metodikada  müəllim müəyyən bilikləri verməyə və onları tələb etməyə 

vərdiş  idi,  lakin    interaktiv  tədrisin  istifadəsində    fərqli  olaraq    şagird  özü  əsas  rol 

oynayır  və  biliklərin  mənimsənilməsinə    özü  yol  açır.  Bu  da    onların  tədris 

motivasiyasına  təsir  edir.  Müəllim  bu  situasiyada  aktiv  köməkçi  kimi  çıxış  edir  və 

onun başlıca funksiyası tədris prosesinin təşkili və stimullaşdırılmasıdır.  

Təhsilin  informatlaşması,yeni  pedaqoji  texnologiyalardan  istifadə    ənənəvi 

təhsiliyeni çalarlarla zənginləşdirir. Ənənəvi təlimdə əks-əlaqənin həyata keçirilməsi 

baxımından informasiya-qarşılıqlı əlaqə yaradılmasında 2 fəal tərəf var: öyrədən və 

öyrənən.  KT əsaslı təlim prosesində isə operativ əks-əlaqə baxımından öyrədən və 

öyrənənin  yeni  interaktiv  tərəfdaşı  meydana  gəlir.  Artıq  müəllim  şagird  üçün 

---

59 

 

informasiya  mənbəyi  deyil.Müəllimin  əks-əlaqə  yaratmaq,  sagirdin  biliyini 

qiymətləndirmək  imkanı  tədricən  məhdudlaşır,  bu  imkanların  bir  qismi  KT 

vasitələrinə  transfer  olunur.  Bu  zaman  öyrədən  daha  çox  məsləhətçi-tyutor 

funksiyası  daşıyır.  Müəllim  şagirdlərinə  informasiya  ötürülməsinə  vaxt  sərf  etmir. 

Tədris  materialının  şagirdlərə  nəql  edilməsi,  fərdi  qaydada  mənimsənilmiş  tədris 

materiallarının onlardan qəbul edilməsi (tapşırıqların yoxlanılması, dərsin sorğusu və 

s.)  kimi  mərhələlərə  vaxt  itirilmir.  Qazanılan  əlavə  vaxt  ərzində  şagirdlər  digər 

yaradıcı  məsələlərin  həllinə  imkan  qazanırlar.  Beləliklə,  tədris-informativ  qarşılıqlı 

ə

laqənin  strukturu  tədricən  dəyişir,  informasiya  -  təhsil  mühiti  formalaşdıqca 

öyrədən,  öyrənən  və  KT  vasitələri  arasında  yeni  səviyyəli  informasiya  mübadiləsi 

imkanları yaranır. 

     Yeni  pedaqoji  texnologiyaların  tətbiqində  əsas  məqsəd  demokratikləşdirmə, 

humanistləşdirmə,  fərdiləşdirmə,  inteqrasiya  və  humanitarlaşdırma  prinsiplərini 

həyata 

keçirə 

bilən, 

müasir 

tələblərə 

cavab 

verən 

məktəblilərin 

yetişdirilməsi,  intellektual  zənginliyə  və  potensial  gücə  malik  olan  nəslin 

formalaşdırılmasıdır.Ölkəmizdə  aparılan  islahatların,  təhsil  quruculuğunun  indiki 

mərhələsində  əsas  diqqət  qarşıya  qoyulan  vəzifəyə  uyğun  olaraq  təhsilin 

məzmununun  yenişləşməsinə,  yeni  pedaqoji  texnologiyalar  əsasında  həyata 

keçirilməsinə  yönəlmişdir.Qabaqcıl  pedaqoqlar  dünya  təcrübəsinə  əsaslanaraq    yeni 

pedaqoji  texnologiyaların  şəxsiyyətə  yönəlmiş  təlim,fəal  idrak,  inkişafetdirici 

təlim,qabaqlayıcı  təlim,təlim-  tərbiyə  sisteminin  çevikliyi,  əməkdaşlıq,  dialoji  təlim 

prinsiplərini  tədris prosesinə gətirmişlər.Pedaqoji texnologiyalardan istifadənin əsas 

istiqamətləri  innovasiyalarla  əlaqədər  biliyin,  müvafiq  anlayışların  düzgün 

mənilmsənilməsi, müasir təlim prinsipləri, təlim metodlarından öz yerində maksimum 

səmərəli istifadə olunması ilə bağlıdır. Yeni pedaqoji texnologiyalardan istifadə edən 

müəllimin novatorluğu, onun yenilikçi kimi dünya təcrübəsindən istifadə edərək, yeni 

tədris  metodları,  dərs  tiplərini  müəyyənləşdirməsi  təhsildə  inkişaf  üçün  geniş 

imkanlar yaradır. Yeni pedaqoji texnologiyalar fəal (interaktiv) təlimə əsaslanır. Fəal 

təlim  müəyyən  olunan  komponentlərlə  şərtlənir.  Bura  fəal  təlimin  məzmunu, 

---

60 

 

metodları,  öyrədici  mühit,qiymətləndirmə  daxildir.    Fəal  təlim  müəllim  və  şagird 

işgüzarlığının,  şagird  təfəkkürün  inkişafında  əsas  rol  oynayan  təlim  metodudur. 

Ş

agirdlərdə  inkişafedici  mühitə  yol  açır.  Tədris  prosesinin  səmərəsini  artırır, 

yeniliklərdən  istifadə  etməklə  nəticənin  əldə  edilməsində  köməkçi  vasitə  rolunu 

oynayır, şagirdləri maraq və fəaliyyətə yönəldir,məqsədə çatmaqda aparıcı mövqeyə 

malik olur. Dərs zamanı şagirdlərdə qazanılmış bilik və bacarıqların tətbiq edilməsi, 

öz  fikrini  əsaslandırıb  müdafiyə  etməsi,  sərbəst  düşünmə  qabiliyyətinin 

formalaşdırılması  təmin  olunur.  Şagirdlərin  fəallığı,  müstəqil  olaraq  bilikləri  əldə 

edib  mənimsəmələri,  öz  qabliyyətlərinin  gerçəkləşməsi  və  təşəbbüskarlığa  cəhd 

etmələri fəal təlimin əsas üstünlüklərindən sayıla bilər. 

    Təhsil 

sistemində 

aparılan 

islahatlar 

müasir 

dərsin 

məzmununun 

təkmilləşdirilməsi,  yeni təlim texnologiyalarının tətbiqini tələb edir.  nteraktiv təlim 

metodlarından istifadə təhsilin keyfiyyətinə öz müsbət təsirini göstərir. Bu gün təlim-

tərbiyə  prosesində  şagirdlərə  daha  çox  müstəqillik  verilməli,  öz  fikirlərini  sərbəst, 

çəkinmədən 

söyləməyə, 

arzu 

və 

istəklərinə 

müvafiq 

məşğuliyyətlər  seçməyə  şərait  yaradır.  Təhsildə  yeni  təlim  metod  və 

texnologiyalardan  istifadə  daha  yüksək  nəticələrin  əldə  edilməsinə  gətirib  çıxarır, 

ş

agirdlərdə  müstəqillik,  işgüzarlıq,  təfəkkür  fəallığı,  məsuliyyət  kimi  keyfiyyətlər 

formalaşdırır.  Yeni  təlim  texnologiyalarının  tətbiqi  ilə  keçirilən  müasir  dərslər 

ə

nənəvi dərslərdən bir çox üstün cəhətləri ilə fərqlənir. 

Ə

nənəvi və interaktiv dərslərin səciyyəvi xüsusiyyətləri[3,s.71-72] 

 

Ə

nənəvi dərslərin xüsusiyyətləri  

 

nteraktiv dərslərin xüsusiyyətləri  

1. 

Diqqət 

bilik 

və 

bacarıqların 

mənimsənilməsinə  yönəlir,  şagirdlərin 

tərbiyə  və  inkişafı  çox  vaxt  müəllimin 

rəhbərliyindən kənar həyata keçirilir  

1.Diqqət 

ilk 

növbədə 

ş

agirdin 

şə

xsiyyətinin  formalaşmasına yönəlir.  

---