Microsoft Word diplom isi n'rmin docx
Yüklə 0,57 Mb. Pdf görüntüsü
|
73
və fəaliyyətindən asılıdır. Bunun üçün təhsil sisteminin pedaqoji heyəti tədris prosesində informasiya və kommunikasiya texnologiyalarından effektiv istifadə edilməsi üçün mütəmadi olaraq treninqlərdən keçir. KT üzrə təlimlərdə iştirak edən müəllimlər KT-nin imkanlarından istifadə edərək səmərəli dərsin təşkil edilməsi sahəsində ilkin təcrübəyə, psixoloji hazırlığa, bir sözlə innovativ biliklərə yiyələnir və onları sinifdə gedən tədris prosesində necə tətbiq etməyi öyrənirlər. KT-nin istifadəsi təlim prosesini həm əyaniliyi ilə zənginləşdirir, öyrənənlərin tədqiqat aparma, çoxsaylı informasiya bazasından bəhrələnmə, gərəkli olanı seçmə və məqsədinəuyğun olandan istifadə etmə imkanları verir. Azərbaycan Respublikasında nternet Texnologiyalarının interfeys imkanlarının artırılması ( Azərbaycan dilli tədris kontentinin), təhsil müəssisələri arasında şəbəkə ə laqələrinin yenidən qurulması təlim prosesində nternet texnologiyalarının tətbiqinin elmi əsaslarının tədqiq edilməsi təlimdə informasiya mübadiləsinin keyfiyyətinə müsbət təsir göstərmişdir. Həmçinin yaradılmış olan bütün elektron resurslar bir mənbədə cəmlənərək təhsil portalı yaradılmışdır. Burada videodərslər, multimediali proqramlar, elektron dərsliklər və s yerləşdirilmiş müəllim və şagirdlərin istifadəsinə verilmişdir. Ölkəmizdə distant təhsil sahəsində də bir çox addımlar atılmışdır lakin nəticə tam olaraq əldə edilməmişdir. Bu gun çox az sayda tələbə və ya sagird distant təhsil ala bilir. Ancaq texnoloji imkanlar olduğu təqdirdə, bu təhsil formasının uğurlu olacağından bəhs etmək olar. Azərbaycanda təhsil müəssisələri texnoloji imkanlarla təchiz olunsalar, hətta regionda yaşayan hər hansı bir şəxs paytaxtda keçirilən dərslərdə iştirak imkanı əldə edə bilər. Bu sistemin tətbiqi istiqamətində bəzi ali təhsil qurumları müəyyən texniki baza ilə təchiz olunublar. Məhz bu təhsil müəssisələri istər texnologiya, istərsə də kadr baxımından distant təhsil üçün əlverişli hesab edilə bilər.Bir neçə universitetdə distant təhsilə imkan verən infrastruktur formalaşdırılmışdır.Bunlara misal olaraq AD U və Qafqaz Universitetini göstərmək olar.
74
Bütün bunlarla bərabər aparılan araşdırmalar göstərir ki, ölkənin təhsil sistemində müasir informasiya və kommunikasiya texnologiyalarının tətbiqinin hazırkı səviyyəsi dünya təhsil məkanına inteqrasiya baxımından o qədər də qənaətbəxş hesab edilə bilməz. Ölkədə təhsil ocaqlarının kompyuter avadanlığı ilə təminatındakı irəliləyişlərə rəğmən, bütövlükdə təhsil sisteminin informasiya infrastrukturunun səviyyəsi günün tələblərindən geri qalır. Ölkəmizdə yerləşən bütün təhsil müəssisələrinin internet şəbəkəsi ilə təmin olunmasına baxmayaraq onun verdiyi imkanlardan hələ də tam şəkildə istifadə edilmir.Bu isə onunla bağlıdır ki, kənd məktəblərində kompüterlər köhnəlmiş və ya hal-hazırda rayon və şəhər məktəblərində istifadə olunan KT avadanlıqları və interaktiv lövhələrlə təmin olunmamışdır. Həmçinin kənd məktəblərinə paylanılmış kompüterlərin sayca az olması, sıradan çıxdığı zaman təmiri və ya dəyişdirilməsi zaman aldığından,bu kimi problemlər orada təhsil alan şagirdlərin daha yüksək səviyyədə təhsil almaq imkanlarını məhdudlaşdırır. Bununla yanaşı, multimedia xarakterli dərsliklərin və digər tədris vasitələrinin işlənilməsi, yayılması və təhsil prosesində tətbiq olunması ləngiməkdədir. Son dövrdə bu sahədə bir sıra tədbirlər həyata keçirilmiş, elektron tədris sistemlərinin formalaşdırılması istiqamətində əməli addımlar atılmışdır. Lakin KT tətbiqi üzrə elmi- metodiki bazanın təkmilləşdirilməsi, ümummilli səviyyədə vahid elektron təhsil məkanının təşəkkül tapması günün əsas tələbi olaraq qalmaqdadır. KT-nin təhsildə tətbiqinin keyfiyyətinin artırılması üçün bu kimi problemlər tam həllini tapmalıdır. TƏKL FLƏR 1. Təhsildə KT-nin geniş imkanlarından təşkilati, elmi-metodik və s. cəhətdən səmərəli istifadə etmək məqsədi ilə təhsilin informatlaşması üzrə təhsil sistemi kadrlarının hazırlanması və təkmilləşdirilməsi, təhsil müəssisələrinin KT avadanlığı ilə təminatı və servis infrastrukturunun yaradılması, təhsilin informatlaşdırılmasında təhlükəsizliyin təmin olunması və hüquqi normativ 75
bazanın formalaşdırılması, elmi və tədris-metodiki təminatı,strateji-konseptual sənədlər toplusu hazırlanmalıdır 2. KT-nin təhsilin idarəedilməsinə səmərəli inteqrasiyası davam etdirilməli, təhsilin vahid informasiya sisteminin yaradılması yolu ilə informasiya əsaslı idarəetmə mexanizmlərinin tətbiq edilməsinə nail olunmalıdır. Bunun üçün isə Elektron sənəd dövriyyəsi sisteminin tətbiqi genişləndirilməli və nəticədə təhsil sisteminin idarəedilməsində şəffaflıq artırılmalıdır. Eyni zamanda, Təhsil televiziya kanalı yaradılmalıdır. 3. Təhsil sistemində keyfiyyətin artırılmasında KT-nin imkanlarından tam istifadə olunması üçün ölkədə olan bütün ümumtəhsil məktəbləri və ali təhsil ocaqları KT infrastrukturu ilə təchiz edilməli, onlardan istifadəni təmin etmək üçün lazımi şərait yaradılmalıdır. 4. Təhsil sisteminin səmərəliliyində, onun nailiyyətlərinin formalaşmasında müəllimamilinin həlledici əhəmiyyətini nəzərə almaqla müəllim hazırlığının gücləndirilməsinə xüsusi önəm verilməlidir. Bütün ümumi təhsil müəllimlərinin fəal/interaktiv təlim texnologiyaları və inklüziv təhsil üzrə məqsədli ixtisasartırması təmin edilməli, hər bir müəllimin KT bacarıqlarına yiyələnməsi üçün çevik sistem yaradılmalıdır.Azərbaycanda müəllimlərin təkmilləşdirilməsi beynəlxalq standartlarla uzlaşdırılmalı, müəllimlərin karyera inkişafı və fəaliyyətinin stimullaşdırılması, qabaqcıl müəllimlərin iş təcrübəsinin yayılması sahəsində müasir tələblərə uyğun mexanizmlər yaradılmalıdır. Pedaqoji kadrların işə qəbulu sahəsində tətbiq edilmiş yeni mexanizm beynəlxalq təcrübəyə uyğun daha da təkmilləşdirilməli, ucqar kənd məktəblərinin pedaqoji kadrlarla təminatı üçün nəzərdə tutulmuş maddi stimullaşdırma tədbirləri gücləndirilməlidir. 5. Azərbaycan təhsilinin dünya və Avropa təhsil məkanına inteqrasiyası surətləndirilməli, təhsil standartlarının unifikasiyası Azərbaycanın təhsil ocaqlarının, xüsusilə də ali təhsil müəssisələrinin beynəlxalq əlaqələrinin genişləndirilməsinə, təhsil sahəsində həyata keçirilən beynəlxalq proqramlara onların fəal cəlb olunması üçün müvafiq şəraitin yaradılmalıdır. 76
6. Beynəlxalq təcrübə göstərir ki, nformasiya cəmiyyətinə keçid mərhələsində təhsilin kompüterləşməsinin əsas missiyası, məqsədi Vahid nformasiya Təhsil Məkanının (V TM) formalaşmasına xidmət etməlidir. Bir tərəfdən V TM nformasiya cəmiyyətinə keçid məqsədi ilə yaradılan Vahid Milli nformasiya Məkanının altsistemi kimi formalaşmalı, digər tərəfdən o, qlobal təhsil məkanının alt sistemi olub, Avropa Vahid nformasiya Məkanına inteqrasiya edilməlidir. Bu qlobal ideya və məqsədlərin konkretləşməsindən sonra təhsilin informatlaşması konsepsiyası və proqramları hazırlanmalıdır. 7. Özünütəhsil və ömür boyu təhsilə artan tələbatın ödənilməsi üçün kitabxana fəaliyyətinin modernləşdirilməsi, rəqəmsal təhsil resurslarından istifadə imkanlarının genişləndirilməsi həyata keçirilməlidir. Elektron kitabxanaların sayı artırılmalıdır. Distant Təhsil Mərkəzi yaradılacaq, ali təhsil müəssisələrində distant təhsilin tətbiqi genişləndiriləcəkdir. 8. Elektron təhsil texnologiyalarının tətbiqi əhəmiyyətli şəkildə genişləndirilməli, müəllim və şagirdlər üçün virtual öyrənmə mühiti formalaşdırılmalıdır. Bu məqsədlə bütün fənlər üzrə elektron tədris və metodiki resursların yaradılması davam etdirilməli, elektron resursların etibarlı saxlanılması və onlara asan çıxışın təmin olunması üçün “Bulud” texnologiyaları tətbiq olunmalıdır. Ödənişsiz əsaslarla fəaliyyət göstərən açıq təlim resursları yaradılmalı, bu resurslartəhsil prosesinə və müvafiq açıq istifadəyə müəllif-hüquq lisenziyaları ilə təmən olunmaqla inteqrasiya edilməlidir. 9. Ümumtəhsil məktəblərində yeni kurikulumlar və informasiya-kommunikasiya texnologiyalarının təhsildə tətbiqi üzrə təlimlərdən keçmiş müəllimlər və inzibati-idarəetmə heyəti üzvlərinə həm pedaqoji, həm də tədris prosesində təhsil texnologiyalarının tətbiqi üzrə dəstək göstərə biləcək peşəkar mentorlar hazırlanmalıdır.
77
Xülasə Müasir pedaqoji praktikada, texnoloji təlim metodikası çərçivəsində, elektron təlim vasitələrinin tətbiqi müasir təhsil sisteminin inkşaf etdirilməsində aparıcı tendensiyadır. Bu baxımdan, qabaqcıl təlim-texnoloji komplekslərdən, xüsusi olaraq KT-nin imkanlarından təlim prosesində istifadə olunması, təhsilin keyfiyyətinin yüksəldilməsində mühüm amildir. Bu nöqteyi-nəzərdən, KT-nin təlim prosesində tətbiqi, yeni elektron tədris sistemlərinin yaradılması və effektivliyinin artırılması, nəticə etibarilə təhsilin keyfiyyətinin yüksəldilməsinə xidmət edir. Təhsil sahəsində ənənəvi təlim sistemindən interaktiv təlimə keçilməsi KT-yə olan tələbatı daha da artırdı. Bu məqsədlə ölkə təhsil sistemində keyfiyyətin 78
artırılması üçün inkişaf etmiş ölkələrdə olduğu kimi mərhələli islahatlar keçirilmişdir. AR Prezidentinin 2005-ci il 21 avqust tarixli “Azərbaycan Respublikasında ümumtəhsil məktəblərinin informasiya və kommunikasiya texnologiyaları ilə təminatı programı (2005-2007-ci illər)” , 2008-ci il 10 iyun tarixli “2008-2012-ci il illərdə Azərbaycan Respublikasında təhsil sisteminin informasiyalaşdırılması üzrə Dövlət Proqramı” Sərəncamları artıq öz bəhrəsini verməyə başlamışdır. Belə ki, bütün təhsil pillələri üçün KT üzrə proqramlar hazırlanıb təsdiq edilmiş, distant təhsil üzrə eksperimentlər aparılmağa başlanılmışdır. Təhsil portalı formalaşdırılmış, bir çox təhsil müəssisələrinin saytları yaradılmışdır. Təhsilin idarə olunmasının məlumat sistemlərinin yaradılması, informasiya və kommunikasiya texnologiyalarının ümumtəhsil məktəblərində tətbiqi və ümumtəhsil məktəbləri üçün informasiya və kommunikasiya texnologiyaları sahəsində ixtisaslı pedaqoji, həmçinin köməkçi heyət (laborant) kadrlarının hazırlanması üzrə işlər isə aparılmaqda davam edir. Həmçinin dərslərin standartlara uyğun qurulması üçün bütün ümümtəhsil və ali məktəblər kompüterlər və KT avadanlıqları ilə təmin olunmuşdur. Son dövrlərdə isə dərslərin effektiv qurulmasını daha da sadələşdirən interaktiv lövhələrin paylanılması prosesinə başlanılmışdır.Bütün siniflər üzrə elektron dərsliklər hazırlanmış və e.dərslik.edu.az saytında yerləşdirilmişdir.Bundan başqa qabaqcıl müəllimlərin keçdikləri dərslər, multimedia vasitələri, digər elektron vəsaitlər hazırlanmış və təhsil iştirakçılarının ixtiyarına buraxılmışdır. Bildiyimiz kimi təhsil sahəsində müəllimlərin rolu əvəzedilməzdir. Bu məqsədlə müəllimləri KT bacarıqlarına yiyələndirmək,ondan mütəmadi olaraq istifadəni təmin etmək üçün təlimlər keçirilmişdir və keçirilməkdə davam edir. Bütün bunlara baxmayaraq təhsilin informatlaşdırılması çətin bir proses olduğundan hələ də bəzi problemlər qalmaqda davam edir. KT tətbiqi üzrə elmi- metodiki bazanın təkmilləşdirilməsi, ümummilli səviyyədə vahid elektron təhsil məkanının təşəkkül tapması günün əsas tələbi olaraq qalmaqdadır.
79
РЕЗЮМЕ
В современной педагогической практике использование электронного обучения ведущая тенденция в развитии современного образования. В этом случае использование возможностей ИКТ в учебном процессе один из важных факторов повышении качества образования. В ведение ИКТ в учебном процессе , создание новой электронной учебной системы и повышение эффективности , и результате служит повышению качества образования. В сфере образования переход от традиционной учебной системы к интерактивному методу ещё больше увеличил потребность к ИКТ. С этом целью в системе образования страны для развития качества были проведены поэтапные реформы. Таким образом для всех шагов образования разработались программы по ИКТ, начались эксперименты по дистанционному обучению. 80
Формировался образовательный портал, создавались сайты многих учебных заведений . Продолжаются работы по созданию информационной системы управления , по подготовке специализированных кадров а также лаборантов в области
информационно коммуникативной технологии, по использовании ИКТ в общеобразовательных школах. Также для создания уроков в соответствии со стандартами все общеобразовательные
и высшие
учебные
заведения
оборудованы компютерами . В последнее время начался процесс раздачи электронных досок которые
упрощают эффективность уроков. По всем классам разработаны электронные учебники и разместили их в сайте http://www.e-derslik.edu.az . Как
вы знайте в области образования роль учителей незаменима. С этой целю
регулярно проводятся тренинги для учителей по программам ИКТ и это продолжается до сих пор. Несмотря
на всё это все ещё остаются некоторые проблемы. Усовершенствование научно-методической базы по использованию ИКТ, создание
единого электронного образования общенациональном уровне остаётся
главной проблемой нашей жизни.
SUMMARY In modern pedagogical practise the application of electronic teaching equipment is the main tendency in the development of contemporary educational system. From this point of view the usage of ICT possibilities in the process of teaching is one of the essential factors in the development of education quality. The application of ICT in the teaching process, the establishment of new electronical teaching systems and the increase of efficiency as a result serves to improve the quality of education. The access from traditional teaching system to the interactive teaching system. In the educational field has risen the demand for ICT. In order to improve the educational quality in our country many reforms have been carried out step by step as in other highly-developed countries. This ICT programmes have been prepared and testified for all educational stages, some experiment have been carried out on distant
81
education. Educational portal has been formed, many sites of different educational institutions have been created. The formation of information systems in operation of teaching, the application of information and communication systems in secondary schools and the preparation of qualified pedagogical staff in communication and information fields at schools, also assistance staff are still being carried out. All secondary and high schools have also been supplied with computers and ICT equipments to help to organize the lessons according to the standarts. Recently the process of giving out interactive boards which will help to simplify the organizations of efficient lessons has started. Electronical text books have been prepared for all classes and uploaded on http://www.e-derslik.edu.az . As we know the role of teachers in the process of teaching is irreplaceable. In order to ensure the teachers ICT abilities and to provide them to use it regularly special trainings have been held and are still being held. In spite of all these as the process of educational reformatting is a very difficult one, there are still some problems to solve. The main demand of the day is to upgrade the science-methodology basis, the creation of common national electronical educational space.
Ə
1. Book_I_Full.”Elm Və Təhsildə Informasiya və Kommunikasiya Texnologiyalarının Tətbiqi “ məqalələr.Bakı,2007 2. sa smayılov, Cavid Abdullayev.Təlimin texniki vasitələri və yeni informasiya texnologiyaları Tədrisdə onlardan istifadə metodikası,Bakı,2006 3. Azərbaycan Respublikasi Təhsil Nazirliyi Təhsil Problemləri Institutu. “Təlim prosesində yeni pedaqoji və KT texnologiyalardan istifadənin elmi ə sasları və təlimin keyfiyyətinə onların təsiri” hesabat.Bakı,2012 82
4. Fazilova lahə. Yeni informasiya texnologiyalarının öyrənmə prosesinə tətbiqində müəllimin rolu.Bakı,2015 5. Təranə smayılova. KT – nin təhsildə tətbiqi məqalə. 6. Hümeyir Əhmədov. Distant təhsilin müasir vəziyyəti və onun inkişaf yolları məqalə.Bakı,2013 7. Aynur brahimova. KT-nin təhsildəki üstünlükləri müsahibə.Bakı,2015. 8. Veysova Z. Fəal/interaktiv təlim: müəllimlər üçün vəsait. Bakı, 2007. 9. Soltanova G. nformasiya cəmiyyəti və müasir təhsilin yenidən qurulmasında ş agidlərə alternativ yanaşma. «Təhsil problemləri» qəzeti, 24-31 oktyabr 2010-cu il. New computer Technology in Education 2012 10.
A.Mehrabov. Təhsildə texnoloji yanaşmaların mahiyyəti və əsas xüsusiyyətləri. Azərbaycan müəllimi qəzeti, Bakı, 2006. 11. Azərbaycan Respublikasında təhsilin inkişafı üzrə Dövlət Strategiyası. B., “Təhsil” jurnalı, 2013, 12.
Abdulla Mehrabov. Müasir Dərs: Onun Təşkili Və Gedişinə Qoyulan Əsas Tələblər. Bakı,2013. 13.
14.
http://www.informatik.az
15.
http://www.edu.gov.az
16.
http://www.share.az/94663ff6v5be/%C4%B0KT-MUHAZIRE.doc.html
17.
http://www.kurikulum.az
18.
http://vebiki.blogspot.com
19.
http://www.anl.az
20.
http://www.serqqapisi.az
21.
http://xalqqazeti.com
83
22. http://www.qu.edu.az/az/news/Az%C9%99rbaycant%C9%99hsilind%C9%9 9-yeni-m%C9%99rh%C9%99l%C9%99%3A-distant-t%C9%99hsil- 7133.html
23.
http://www.tehsilproblemleri.com
24.
http://muallim.edu.az/www.old/arxiv/2015/39/39.htm
25.
http://www.slideshare.net
26.
http://www.telebe.az
27.
http://news.milli.az
28.
http://www.elearn.ru/
29.
http://www.hypermethod.ru/
30.
http://www.brainbench.com/
31.
http://tests.specialist.ru/
32.
http://www.firststeps.az/ 33.
Yüklə 0,57 Mb. Dostları ilə paylaş:
|