Microsoft Word Dissertasiya M?h?mm?dli Nicat docx
Yüklə 0,5 Mb. Pdf görüntüsü
|
12
- Meydana çıxan mənfi əlamətləri təhlil edir və müəssisə və təşkilatın gələcək fəaliyyətinə onların mümkün təsirini qiymətləndirirlər - Həmin əlamətləri doğuran səbəblər haqqında informasiya toplayırlar - Mənfi əlamətlərin və onların nəticələrinin aradan qaldırılması üzrə tövsiyələr hazırlayırlar - Informasiyanın müəssisə və tşkilatın rəhbərliyinə və mülkiyyətçilərinə çatdırırlar - Tövsiyələrin yerinə yetirilməsinə nəzarət edirlər 1.2 Müəssisənin maliyyə nəzarəti sistemində auditorun fəaliyyətinin normativ-hüquqi bazası Rəhbərlik tərəfindən müəssisə və təşkilatın maliyyə təsərrüfat fəaliyyətinə gündəlik nəzarətin o cümlədən daxili auditin təşkili həm qanunvericilik həm də digər normativ sənədlər səviyyəsində nizamlanıır. Azərbaycan Respulikasında daxili audit bir sıra normativ aktlarla tənzimlənir ki bunlardan da ən mühümü daxili “daxili audit haqqında” Azərbaycan Respublikasının 2007-ci il 22 may tarixli qanunudu. 5 fəsil və 15 maddədən ibarət olan bu qanun Azərbaycan Respublikasında təsərrüfat subyektlərinin idarə edilməsinin səmərəliliyinin artırılması məqsədilə daxili audit xidmətinin təşkilinin və həyata keçirilməsinin hüquqi əsaslarını daxili auditorların hüquq və vəzifələrini müəyyən edir. Qanuna görə, daxili audit dedikdə, təsərrüfat subyektinin fəaliyyətinin inkişafına və səmərəliliyinin yüksəldilməsinə yönəldilmiş risklərin idarə olunması, nəzarət və idarəetmənin səmərəliliyinin qiymətləndirilməsi və inkişafına sistemli yanaşmaqla, təsərrüfat subyektinə öz məqsədlərinə nail olmaqda köməklik edən obyektiv, təminatverici və məsləhətverici fəaliyyət başa düşülür. Daxili audit xidməti isə təsərrüfat subyektində daxili audit fəaliyyətini həyata kemirən struktur bölməsidir (audit komitəsi, departament, şöbə, bölmə, daxili auditor). Audit Komitəsi, bu qanuna uyğun olaraq, təsərrüfat subyektində yaradılan, daxili audit
13
siyasətinin və strategiyasının hazırlanması, həyata keçirilməsi və auditor nəzaərtinin təşkilinə məsul olan struktur bölməsidir, daxili audtor isə daxili audit xidmətinin daxili auditi həyata keçirən əməkdaşı kimi başa düşülür. Qanunun ikinci maddəsinə görə, “Daxili audit haqqında” qanun mülkiyyət və təşkilati hüquqi formasından aslı olmayaraq, Azərbaycan Respublikasının ərazisində fəaliyyət göstərən və məcburi auditin obyekti olan təsərrüfat subyektlərinə şamil edilir. Digər təsərrüfat subyektləri bu qanunun müddialarına könüllülük prinsipi əsasında tətbiq edə bilərlər. Qanuna əsasən, təsərrüfat subyektində daxili audit xidmətinin yaradılmasına məsul olan müvafiq idarəetmə orqanı: - Daxili audit xidmətinin rəhbərini və daxili auditorları (Audit Komitəsinin üzvlərini) vəzifəyə təyin edir və vəzifədən azad edir - Daxili audit xidmətinin əsasnaməsini təsdiq edir. - Daxili audit planlarını, habelə daxili auditorların vəzifə bölgüsünü təsdiq edir -
təmin edir. - Audit fəaliyyətinin həyata keçirilməsi üçün lazımi şərait yaradır - Daxili audit xidmətinin aşkar eetdiyi nöqsan və çatışmazlıqların aradan qaldırılması üçün müvafiq tədbirlər görür - Daxili audit xidmətinin hesabatında verilmiş məqsədə uyğun təkliflərin həyata keçirilməsilə bağlı qərarlar qəbul edir. Qanunun dördüncü maddəsinə görə daxili audit xidmətinin vəzifələri aşağıdakılardır: - Təsərrüfat subyektində müntəzəm və səmərəli fəaliyyətin təmin edilməsi, məqsədlərə nail olmaq üçün risklərin idarə edilməsi, istənilən dəyişikliyə qısa müddət ərzində münasibət bildirilməsi məqsədilə yaradılan daxili nəzarət sisteminin səmərəliliyini və adekvatlığını müəyyən etmək
14
- Mühasibat uçotu və maliyyə hesabatlarının düzgünlüyünü və etbarlılığını yoxlamaq - Təsərrüfat subyektinin xərclərinin səmərəliliyini qiymətləndirmək - Təsərrüfat subyektinin ona tabe olan müəssisə və təşkilatıların (onun törəmə təsərrüfat cəmiyyətlərinin) struktur bölmələrinin fəaliyyətinin normativ hüquqi aktlara və təsdiq edilmiş fəaliyyət planına uyğunluğunu yoxlamaq - Ehtiyatlardan istifadənin səmərliliyi, düzgünlüyü, onlardan istifadəyə nəzarəti və zərərdən mühafizə olunmanın yetərililiyini qiymətləndirmək Audit Komitəsi isə bir qayda olaraq, ictimai əhəmiyyətli qurumlarda yaradılır və aşağıdakı vəzifələri yerinə yetirir: - Təsərrüfat subyektində daxili audit siyasətini və strategiyasını müəyyən edir, daxili audit planlarını təsdiq edir və daxili audit fəaliyyətinə nəzarət edir - Daxili audit xidmətinin rəhbəri və əməkdaşlarının vəzifə təlimatlarını, proqramlarını, daxili audit hesabatlarını nəzarət sisteminin təkmilləşdirilməsinə dair tövsiyələri təsdiq edir - Daxili nəzarət sisteminin yaradəılması və tətbiqinə, daxili nəzarətin və risklərin idarə edilməsi sisteminin təkmilləşdirilməsinə dair müvafiq diarəetmə orqanına təkliflər verir. - Kənar auditin təyin edilməsi ilə əlaqədar müvafiq idarəetmə orqanına təkliflər verir - Təsərrüfat subyektlərinin icra orqanlarından kənar və daxili auditorlarının daxili nəzarət sisteminə dair verdikləri tövsiyyələrin yerinə yetirilməsinin vəziyyəti barədə məlumat əldə edir - Maliyyə risklərinin yüksək olduğu sahələri müəyyənləşdirir və təsərrüfat subyektlərinin icra orqanları tərəfindən onların səmərəli idarə edilməsinə əminlik əldə edir. - Kənar və daili auditin və ya digər yoxlamaların gedişində aşkar olunan saxtakarlıq hallarını, nöqsan və çatışmazlıqları müzakirə edir və onların ardan qaldırılması üçün müvafiq idarəetmə orqanına təkliflər verir. Yüklə 0,5 Mb. Dostları ilə paylaş:
|