Microsoft Word Dissertasiya M?h?mm?dli Nicat docx
Yüklə 0,5 Mb. Pdf görüntüsü
|
18
- Təsdiq edilmiş daxili audit prosedurlarına əməl edilməsi sahəs daxili audit xidmətlərinə metodoloji yardım göstərilməsi - Daxili auditorlar üçün treninqlər və ixtisasartırma kurslarının təşkili üzrə tədbirlərin həyata keçirilməsi - Daxili audit üzrə məsləhət xidmətinin göstərilməsi - Daxili audit xidmətləri üçün daxili audit proseduraları ilə bağlı təkliflərin hazırlanması - Daxili Auditorlar nstitutu tərəfindən təsdiq edilmiş daxili audit standartlarının tətbiqinə dair qaydaların və şərhlərin hazırlanması. “Daxili audit haqqında” Azərbaycan Respublikası qanununun tələblərinin pozulmasına görə təqsirkar şəxslər qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada məsuliyyət daşıyırlar. Həmçinin, Qanunun mərhələlərlə tətbiqi nəzərdə tutulmuş və tətbiq müddətlərini müəyyənləşdirmək Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinə həvalə edilmişdir. “Daxili audit haqqında” Azərbaycan Respublikası qanunundan əlavə, bir sıra digər qanunvericilik aktlarında da daxili auditlə bağlı ayrı-ayrı məqamlar hüquqi həllini tapmışdır. Bu baxımdan “banklar haqqında” Azərbaycan Respublikasının- cü il yanvar tarixli qanunu xüsusi qeyd edilməlidir. Qanunun 27-ci maddəsinə görə, hər bir bankda müstəil Audit Komitəsi və daxili audit bölməsi fəaliyyət göstərməlidir. Audit Komitəsi bankların idarəetmə strukturunun tərkib hissəsi sayılır və aşağıdakı səlahiyyətlərə malikdir: - Bankın audit siyasətini və strategiyasını müəyyən etmək - Daxili audit planlarını təsdiq etmək və audit bölməsinin fəaliyyətinə nəzarəti həyata keçirmək - Kənar auditin təyin edilməsi ilə əlaqədar bankın səlahiyyətli idarəetmə orqanlarına təkliflər vermək - Kənar auditlə birgə işi təşkil etmək, auditin nəticə və tövsiyyələrinin həyata keçirilməsinə yardım etmək 19
- Bankın idarəetmə orqanları ilə kənar auditorlar habelə nəzarət orqanları arasında əlaqələr qurmaq - Daxili nəzarət sistemlərinin təkmilləşdirilməsinə dair səhmdarların ümumi yığıncağına və Müşahidə Şurasına təkliflər vermək - Mərkəzi Bankın normativ xarakterli aktları ilə nəzərdə tutulmuş digər səlahiyyətləri həyata keçirmək. Bankın Audit Kmtiəsi üç nəfərdən az olmamaqla, tək sayda üzvlərdən ibarət olur və bu üzvlər səhmdarların ümumi yığıncağı tərəfindən 4 ildən çox olmayan müddətə təyin edilir. “Sığorta fəaliyyəti haqqında” Azərbaycan Respublikasının 2007-ci il 25 dekabr tarixli qanununa əsasən, sığorta fəaliyyətini həyata keçirmək üçün müvafiq lisenziyaya malik olan hüquqi şəxsin-sığortaçının daxili audit xidməti darə Heyəti ilə birlikdə sığortaçının daxili nəzarət və risklərin idarə edilməsi sistemlərinin fəaliyyətinə nəzarəti həyata keçirir. Daxili audit xidməti Təftiş komissiyasının nəzarəti altında fəaliyyət göstərir. Sığortaçının təftiş komissiyası, bir sıra digər məsələlərlə yanaşı, həm də sığortaçının audit strategiyasını və siyasətini müəyyən etmək, daxili audit planlarını təsdiq etmək, müstəqil auditorun təyin edilməsi ilə bağlı sığortamının səlahiyyətli idarəetmə orqanlarına təkliflər vermək, daxili audit xidmətinin iclasını çağırmaq səlahiyyətlərinə malikdir. Qanunun 37-ci maddəsinə görə, sığortaçının Direktorlar Şurasının, darə Heyətinin və Təftiş Komissiyasının üzvləri, baş mühasibi və aktuarisi kimi, daxili audit xidmətinin rəhbəri də sığortaçının rəhbər işçisi hesab olunur. Sığortaçının rəhbər işçisi aşağıdakı tələblərə cavab verməlidir: - Ali təhsilli olmalıdır - Direktorlar Şurasının, darə Heyətinin və Təftiş Komissiyasının üzvləri, habelə daxili audit xidmətinin rəhbəri maliyyə sahəsində ən azı 3 il, yaxud sığorta sektorunda ən azı 2 il iş təcrübəsinə malik olmalıdır. - Qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada müflis elan olunaraq məcburi ləğv edilmiş hüquqi şəxsin ləğvi haqqında qərarın qəbul edildiyi tarixdən ən azı 12 20
ay əvvəlki dövrdə həmin hüquqi şəxsin Direktorlar Şurasının, darə Heyətinin,Təftiş Komissiyasının və ya daxili audit xidmətinin üzvü yaxud baş mühasibi olmamalıdır. Bu tələb həmin hüquqi şəxsin qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada müflis elan olunaraq məcburi ləğv haqqında qərarın qəbul edildiyi tarixdən etibarən 5 il müddətinə tətbiq edilir. Sığortaçının daxili audit xidmətinin rəhbəri Təftiş Komissiyasının təqdimatı ilə Direktorlar Şurası tərəfindən vəzifəyə təyin olunur və vəzifədən azad edilir.
1 . 3 Müəssisənin maliyyə nəzarəti sistemində auditorun fəaliyyət standartları Daxili audit inkişaf etmiş bir sıra ölkələrdə ondoqquzuncu əsrin sonlarından etibarən müxrtəlif fəaliyyət növlü müəssisələrdə fəal tətbiq edilsə də Azərbaycan təcrübəsi üçün yeni bir anlayışdır. Daxili auditi zəruriliyi nəzərə alınaraq, hazırda müxtəlif fəaliyyət növlü müəssisə və təşkilatlarda daxili audit xidmətlərinin yaradılmasına başlamışdır. Bu yeni perspektivli işin qurulmasında, daxili auditorların lazımi biliklərə və peşə vərdişlərinə yiyələnməsində daxili auditin aparılmasına dair standarların və etnik normaların əvəzsiz rolu vardır. Müəssisə və təşkilatın fəaliyyət sahəsindən, istehsalın həcmindən və digər amillərdən aslı olaraq, iri və orta müəssisələrdə daxili audit xidmətinin təmin edilməsi məqsədilə xüsusi bölmənin yaradılması, kiçik müəssisələrdə isə daxili auditorun həmin işə cəlb edilməsi məqsədəuyğundur. Beləki, daxili audit ənənələr baxımından, fərqli iqtisadi, sosial, hüquqi və mədəni mühitdə təyinatı, həcmi, mürəkkəbliyi və strukturu baxımından fərqlənən müəssisə və təşkilatlarda həm Yüklə 0,5 Mb. Dostları ilə paylaş:
|