Microsoft Word Dissertasiya M?h?mm?dli Nicat docx
Yüklə 0,5 Mb. Pdf görüntüsü
|
15
- Maliyyə hesabatlarına əhəmiyyətli dərəcədə təsir edə biləcək hüquqi məsələləri nəzərdən keçirir və öz tövsiyyələrini verir - Müəssisənin illik və cari maliyyə hesabatlarının hazırlanması prossesinə və nəticələrinə nəzarət edir - Daxili auditorların audit nəticəsində təqdim etdiyi tövsiyələrin müzakirəsini təmin edir. - Təsərrüfat subyektinin müvafiq icra orqanlarını daxili auditorlar tərəfindən təqdim olunmuş tövsiyələrin icrasına cəlb edir Qanun təsbit edir ki, daxili audit xidməti özünün işinin planlaşdırılmasında, daxili auditin aparılmasında və auditə bağlı hesabatların hazırlanmasında müstəqildir. Daxili audit xidməti təsərrüfat subyektinin icra orqanlarının səlahiyyətinə aid işlərə, habelə öz səlahiyyətlərinə aid olmayan proqram və lahiyələrin hazırlanmasına və ya icrasına cəlb edilə bilməz. Eyni zamanda daxili audit xidməti təsərrüfat subyektinin tabeli müəssisə və təşkilatlarında (onun törəmə təsərrüfat cəmiyyətlərində) daxili nəzarət sisteminin təşkili işində məsləhət xidmətləri göstərə bilər. Qanunun altıncı maddəsinə görə daxili auditor aşağıdakı hüquqlara malikdir: - Təsərrüfat subyektinin fəaliyyətinin təhlilini aparmaq üçün elektron məlumatlar da daxil olmaqla, pul vəsaitləri, daşınmaz əmlak, maddi aktivlər və s barədə sənədləri tələb etmək - Maliyyə vəsaitlərindən səmərəli və təyinatı üzrə istifadə edilməsinn düzgünlüyünü araşdırmaq - Auditin nəticəsinə dair rəy bildirmək - Zəruri hallarda təsərrüfat subyektinin vəzifəli şəxslərindən əlavə məlumatlar və izahatlar almaq - Qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş digər hüquqları həyata keçirmək Qanuna əsasən daxili auditor daxili auditi təsərrüfat subyektinin müvafiq idarəetmə orqanı və ya Audit Komitəsi tərəfindən təsdiq edilmiş iş planına uyğun olaraq həyata keçirir. Bu zaman o, təsərrüfat subyektinin normal fəaliyyətinə mane
16
olmamalı, daxili audit fəaliyyəti ilə əlaqədar əldə etdiyi kommersiya sirri daşıyan məlumatlardan sui-istifadə etməməli və məxfilik prnisipinə, habelə Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə, daxili audit xidmətinin əsasnaməsinə, beynəlxalq Daxili Auditorlar nstitutu tərəfindən müəyyən edilmiş peşə standartlarına, prinsiplərə, təlimatlara və qaydalara əməl etməlidir. Daxili auditor öz vəzifələrinin icrası zamanı fəaliyyətinin qanunvericiliyə uyğun olması üçün məhsuliyyət daşıyır. Məhz buna görə daxili auditor daxili audit xidmətinin rəhbərinə və ya təsərrüfat subyektinin müvafiq idarəetmə orqanına yazılı məlumat verməklə, səlahiyyətinə aid olmayan hər hansı tapşırığın icrasından imtina etməlidir. Daxili auditora dair qanunvericiliyin tələblərinə görə daxili auditor aliq iqtisadi və ya hüquqi təhsilə və ya digər ixtisas üzrə ali təhsilə audit, yaxud əlaqədar sahələrdə dördillik iş stajına malik olmalıdır. Məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş hökmü ilə maliyyə təsərrüfat sahəsində müəyyən vəzifələr tutma və ya müəyyən fəaliyyətlə məşğul olma hüququndan məhrum edilmiş və ya bu növ cəza ilə bağlı məhkumluğu ödənilməmiş və ya götürülməmiş şəxslər daxili auditor vəzifəsini tuta bilməzlər. Həmçinin təsərrüfat subyektində şəxsi marağı, onun təsisçisi və ya səhmdarı müvafiq idarəetmə orqanının üzvü ilə və ya mühasibat hesabatlarının tərtib edilməsinə məhsuliyyət daşıya hər hansı şəxslə birbaşa qohumluq əlaqəsi olduqda daxili auditorun həmin təsərrüfat subyektində audit aparması qadağandır. Qanunla daxili audit xidməti rəhbərinin vəzifələri və ona verilən tələblər dəmüəyyən edilmişdir. O cümlədən daxili audit xidmətinin vəzifəsi aşağıdakılardır - Daxili auitorların fəaliyyəti ilə bağlı uzunmüddətli və illik inkişaf planlarını hazılamaq və təsərrüfat subyektinin müvafiq idarəetmə orqanına təqdim etmək - Daxili auditlə bağlı hesabatın təsərrüfat subyektinin müvafiq idarəetmə orqanına təqdim etmək - Audit zamanı aşkar edilmiş nöqsan və çatımazlıqların aradan qaldırılmasına məsul olan şəxslər göstərilməklə, təsərrüfat subyektinin müvafiq idarəetmə orqanına təkliflər vermək 17
- Daxili auditorun müstəqilliyinə və ya obyektivliyinə müdaxilələr barədə təsərrüfat subyektinin müvafiq idarəetmə orqanını məlumatlandırmaq - Daxili audit xidmətinin işinin təşkili üçün zəruri olan təşkilati-texniki tədbirlərin həyata keçirilməsini təmin etmək məqsədilə müvafiq idarəetmə orqanına müraciət etmək - Daxili auditin metodologiyasına əsasən təsərrüfat subyektlərində daxili audit prosedurlarını müəyyən etmək - Daxili auditorların işinin keyfiyyətini qiymətləndirmək - Zəruri hallarda təsərrüfat subyektinin müvafiq idarəetmə orqanının razılığı ilə təsərrüfat subyektinin digər əməkdaşlarını auditin aparılmasına cəlb etmək - Daxili audit xidmətinin fəaliyəti ilə bağlı illik hesabatı təsərrüfat subyektinin müvafiq idarəetmə orqanına təqdim etmək. Daxili audit xidmətinin rəhbəri ali iqtisadi və ya hüquqi təhsilə və müvafiq ixtisas üzrə azı beş illik iş stajına, yüksək peşə hazırlığına və mənəvi-əxlaqi keyfiyyətlərə malik olmalı, elmi-pedoqoji və yaradıcılıq fəaliyyəti istisna olmaqla, digər ödənişli fəaliyyət növləri ilə məşğul olmalıdır. Eyni zamanda məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş hökmü ilə maliyyə təsərrüfat səshəsində müəyyən vəzifələr tutma və ya müəyyən fəaliyyətlə məşğul olmaq hüququndan məhrum edilmiş və ya bu bə ya digər cəza ilə bağlı məhkumluğu ödənilməmiş və ya götürülməmiş şəxslər daxili audit xidmətinə rəhbərlik edə bilməzlər. Qanuna görə daxili audit fəaliyyətinin dövlət tənzimləməsi Azərbaycan Respublikasının müvafiq normativ hüquqi aktları əsasında həyata keçirilir. Təsərrüfat subyektlərinin işə götürəni ilə daxili audit xidmətlərinin rəhbəri və əməkdaşları arasında qarşılıqlı münasibətlər isə “Daxili audit haqqında” qanunla, Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsi ilə və digər normativ hüquqi aktlarla tənzimlənir. Qanunun on üçüncü maddəsinə görə, daxili auitin özünütənzimləməsi onların ictimai birliyi tərəfindən aşağıdakı qaydada həyata keçirilir. - Daxili audit xidmətinə fəaliyyəti ilə bağlı əməli köməklik göstərilməsi Yüklə 0,5 Mb. Dostları ilə paylaş:
|