Microsoft Word Esref Veyselli Qarsima siz cixin cap docx
Yüklə 1,96 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- DAĞLARIN SƏHƏR NƏĞMƏSİ
- Vaqif Yusifli (filologiya elmləri doktoru, profesor)
- Başına daş düşsün, yıxılsın, ölsün, Kimin ki, əlindən Şuşası getdi
- “Üzü bəri baxan dağlar, Mənim sizdə nəyim qaldı”
- O nədir-qəlbimi yandırıb-yaxan, O kimdir-həsrətlə yollara baxan... Ərləri şəhidlik taxtına qalxan Cavan gəlinlərin saçı göynəyir.
- Yanır, tüstülənir, uçur, göynəyir. Ay Əşrəf, taleyim hey döyür məni, Dağılmış bir səhman gözləyir məni.
195 DAĞLARIN SƏHƏR NƏĞMƏSİ Uca zirvələrə tez-tez qar yağar, Dağların saçına erkən dən düşər.., Güllərin gözünə sübhün gözündən Bəzən şeh çilənər, bəzən çən düşər.
Nazlana-nazlana açılar səhər, Düzlərdən əl edər qızıl lalələr. Gümüş kəmər kimi ağ şəlalələr Sürüşüb dağların belindən düşər.
Güldən sərgi açar hər qaya, hər dik, Hər tərəf gözəllik, Hər yan çiçəklik. Bir nəğmə oxusa xınalı kəklik, Ovçunun tüfəngi əlindən düşər.
***
1969
196 BAHAR Oxudu bulaqlar, dindi bulaqlar- Torpağın ürəyi döyündü yenə. Gümüş paltarını soyundu dağlar, Qızıl paltarını geyindi yenə.
Nərgizlər bəzədi dərəni, düzü, Qoyunlar, quzular örüşə getdi. Vüsal paltarında qonşunun qızı Hicranın özüylə döyüşə getdi.
Daradı çölləri meh narın-narın, Düzlərin bağrını lalə yandırdı. Sevgidən don geyib gələn baharın Yolunu şimşəklər işıqlandırdı.
Aşıq:-Mənə verin sazımı,-dedi, Tarzənin əlləri gəzdi tar üstdə. Qaranquş baharın sözünü dedi, Bir nəğmə oxudu budaqlar üstdə.
Günəş üfüqlərdən elə çıxdı ki, Əlvan şəfəqlərə boyandı torpaq. İldırım meşədə elə çaxdı ki, Səksənib, yuxudan oyandı torpaq.
*** 1966
197
198
199 ŞEİRİMİZDƏ QARABAĞ MÖVZUSU Müasir poeziyamızda öz fərdi dəst-xətti, de- yim və duyum tərzi, ya- zı manerası ilə seçilən, fərqlənən şairlərdən biri də Əşrəf Veysəllidir. Bu yazıda mən zəngin yaradıcılıq yolu keçən, lakin nədənsə haqqında çox az danışılan, şeirləri ədəbi tənqidin diqqətin- dən kənarda qalan Əşrəf Veysəllinin yalnız Qara- bağ mövzusunda qələmə aldığı şeirlərdən söz açacağam. O səbəbdən ki, Əşrəfin bu mövzuda yazdığı şeirlər öz poetik kamil- liyi ilə diqqəti cəlb edir. Yəni bu şeirləri Qarabağ mövzusunda səriştəsiz qələm işlədənlərə nümunə göstərib demək olar ki, bax, Qarabağdan yazanda Əşrəf Veysəlli kimi yazın.... Ən əvvəl onu qeyd edim ki, Əşrəf Veysəlli ədəbiyyata altmışıncı illərdə gəlib. Onu qeydsiz-şərtsiz “altmışıncılar”ın bir nümayəndəsi hesab etmək olar. Amma öncə dediyimiz kimi az təbliğ olunub. Əşrəfin beş il öncə çapdan çıxan “Ürəyim Allah evidir” şeirlər kitabında Qarabağ həsrətini, yurd itkisindən doğan yanğını, ürəyə sığmayan qüssəni ifadə edən xeyli şeir var. Bu şeirlər ilk növbədə, poetik sanbalı ilə diqqəti cəlb edir. Şeirlərin əksəriyyəti Qarabağ yarası sinədə hələ isti-isti körüklənərkən yazılıb və o səbəbdən də təsirlidir, emosionaldır. Şair torpaq itkisinə dözə bilmir, onun təəssüf hissi təbiidir və günlərin birində fikirləşəndə ki, düşmən əlində nələrimiz qalıb, adamı dəhşət götürür: Vaqif Yusifli (filologiya elmləri doktoru, profesor)
200 Ürəklər kül oldu öz arzusunda, Evin təki getdi, qoşası getdi. Arana köçənlər yandı susuzdan, “Ballıca”, “Qırxbulaq”, “Qoşasu”getdi. Ayım bəd gətirdi, ilim nəs oldu, Bu dərd ömrüm boyu mənə bəs oldu. Bu yandan “Ərgünəş” görünməz oldu, O yandan “Topxana” meşəsi getdi. Ay Əşrəf, gülünclər qoy bizə gülsün, Sızlayan ürəyin yansın, tökülsün. Başına daş düşsün, yıxılsın, ölsün, Kimin ki, əlindən Şuşası getdi.
Qarabağ mövzusunun bir yöntəmi də İTKİdir. Əksər şairləri- miz əldən getmiş kəndlərimizi, şəhərlərimizi, dağlarımızı, çaylarımızı, göllərimizi, biçənəklərimizi, yamaclarımızı, bir sözlə, o torpaqlarda nəyimiz varsa... onu itki sayır və buna dözəmmirlər. Şairlərimizin şeirlərindəki həsrət və yanğı da elə o itkidən gəlir. Əşrəf Veysəlli də misal gətirdiyimiz şeirdə o itki- dən söz açır. Başqa bir şeirdə: O bir çinar, mən bir yarpaq, Əfsus! Ondan düşdüm uzaq. O torpaqda bulaq-bulaq, Çeşmə-çeşmə neyim qaldı. Dumanında, çisəyində, Qayasında, kəsəyində, Hər otunda, çiçəyində, Bir parça ürəyim qaldı.
201 Kövrəlmişəm bir saz kimi, Arzu kimi, muraz kimi. Ortalıqda Araz kimi, Harayım, göynəyim qaldı. Yada düşər ötən çağlar, İçimdə bir kaman ağlar. “Üzü bəri baxan dağlar, Mənim sizdə nəyim qaldı”
İtki mövzusu Əşrəf Veysəllinin digər şeirlərində də nəzərə çarpır. Onun “Göynəyir” rədifli çox gözəl bir şeiri var və bu şeirdə Ə.Veysəlli öz poetik hünərini göstərə bilib. Göynəmək də, hardasa elə itkidir, ya da itkidən doğan məyusluqdu, qüssədi.
Əşrəf Veysəllinin şeirlərində biz Azərbaycan türkünün son iyirmi-iyirmi beş ildə keçirdiyi hiss və həyəcanların poetik Yüklə 1,96 Mb. Dostları ilə paylaş:
|