Microsoft Word fuattez doc

 
251 
figür  ile  benzer  kıyafet  ve  tiptedir.  Uzun  sakallı  olan  figürün  başında  sur  biçimli  taç 
vardır. Omzuna  takılı  durumda  süslü  Pers tipi  ok  ve  yay  bulunmaktadır.  Kırmızı plili 
elbisesi  ayak  bileklerine  kadar  uzanmaktadır.  Ayaklarında  kırmızı  pabuçlar  dikkat 
çekicidir. 
Persli  komutan  tarafından  saldırıya  uğramış  olan  asker  sivri  başlık,  tunik  ve  zig  zag 
desenli  pantolon  giymektedir.  Komutan  sakalından  yakalamış  ve  karnına  kılıcını 
saplamış  durumdadır.  Figür  sağ  elindeki  yayını  hava  kaldırmıştır.  Belinde  sapı  yere 
kadar  uzanan  savaş  baltası  vardır.  Bu  figürün  hemen  arkasında,  sol  kolunu  havaya 
kaldırmış ikinci bir asker bulunmaktadır. Kalas tam buradan kesilmiş olduğu için yüzü 
ve gövdenin ön tarafı korunmamıştır. Ancak figürün sol kolu havada Pers komutanına 
doğru  hamle  yaptığı  kesindir.  Kırmızı  başlığı  zig  zag  desenli  pantolonu  ve  tuniği 
görülebilmektedir.  Belinde  diğer  askerde  olduğu  gibi  uzun  saplı  savaş  baltası 
bulunmaktadır. Baltalar  skit tipindedir.
402
 
Pers komutanının önünde yüz üstü düşmüş bir düşman askeri yer almaktadır. Figürün 
sırtında saplanmış iki ok görülmektedir. Gövdesinin alt tarafı kalasın kesildiği noktaya 
geldiği  için  iyi  korunmamıştır.  Dizleri  bükük  bir  şekilde  uzanmış  izlenimini 
vermektedir.  Persli  komutanın  önündeki  iki  düşman  askerinin  arkasında  sürücüsü 
düşmüş  bir  at  figürü  bulunmaktadır.  Atın  altında  başı  sağa  yönelmiş  sırt  üstü  yatan 
sürücüsü görülmektedir. Figürün dizleri karnına doğru çekik bir kolu yanda diğer kolu 
dirsekten bükük bir şekilde başına dokunmaktadır. Şaha kalkmış olan atın göğsüne üç 
ok  saplanmış  durumdadır.  Kırmızı  renk  olan  atın  eyeri  (örtüsü)  siyah  renktir.  Pers 
atlarından farklı olarak bu atın ve diğer düşman atlarının kuyruğunun düğümlü olduğu 
görülmektedir.  
Binicisi düşmüş atın arkasında ok atar durumda üç atlı gelmektedir (Lev. 46: c). Atlılar 
uzun tunik  ve  zig  zag  desenli  pantolon  giymişlerdir.  Bu tarz  Med  pantolonu  giyen ve 
ayrıca ellerinde  çift  kavisli  kompozit  yay  taşıyan  savaşçılar  olasılıkla  skit  veya  diğer 
kuzey  göçebe  halklarından  birine  mensuptur.
403
  Öndeki  atlının  eyerinde  sadak  dikkati 
                                                 
402
 Bittner 1985, 176 n. 6, pl. 14.3. 
403
 Brentjes 1995, 187-198. 

---

 
252 
çekmektedir. Üç atlının arkasında yine aynı pozda ok atan iki atlı daha bulunmaktadır. 
yi korunmamış olmalarına rağmen sivri külahlı başlıkları tunikleri ve öndekinin zig zag 
desenli pantolonu seçilebilmektedir.  
Sahnenin  sonunda  iki  piyade  ellerinde  ok  ve  yayları  ile  görülmektedir.  ki  figür  de 
kırmızı sivri başlıklı ve tunikli ve Med tarzı zig zag desenli pantolonludur.  kinci figür 
ok ve yayını germiş olmasına karşın boğazına saplanmış ok ile vurulmuş, başını hafifçe 
öne  eğmiştir.  Öndeki  askerin  gövdesi  ise  hafifçe  öne  eğik  vurulmuş  pozdadır.  Ancak 
gövde  kısmı  görülmediği  için  vücuduna  saplanmış  bir  ok  olup  olmadığı 
bilinememektedir.  
Karaburun II’de Hellenler ile Persler, Tatarlı’da  skitler ile Persler arasındaki savaş
404
 
canlandırılmaktadır. Her iki sahnede de Perslerin üstün gelmekte olduğu net bir şekilde 
anlaşılmaktadır.  Persler  soldan  gelmekte,  yenilgiye  uğramış  karşı  taraf  ise  sahnenin 
sağında  yer  almaktadır.  Savaş  sahnelerinin  ikonografisinde  sol  taraftan  ilerleyen 
savaşçılar  kazanan  tarafı  belirtmektedir.
405
  Her  iki  sahnenin  ortasında  Pers  komutanı 
hasmı  üzerinde  galip  gelmiş  olarak  gösterilmiştir.  Pers  komutanı  Karaburun  II’de  at 
üzerinde düşmanına mızrağını saplarken  (Lev. 32: b), Tatarlı’da yaya olarak düşmanına 
kılıç saplamaktadır(Lev. 46: a).  
Karaburun  II  ve  Tatarlı  resimlerindeki  Perslerin  kıyafetlerinde  belirgin  öğeler  dikkati 
çeker. Tatarlı’da sahnenin merkezindeki komutan ile sahnenin en solundaki yaya olarak 
ok atan iki figür (Lev. 45: a; Lev. 46: a)hariç tüm Persler atlı olarak betimlenmişlerdir. 
Bunlar  atlı  olmaları  nedeniyle  pantolon  giymektedirler.  Başlarındaki  tiara  Pers 
olduklarını  netleştirmektedir.  Karaburun  II’de  ise  Pers  figürlerin  hiç  biri  tiara 
takmamaktadır. Burada net bir şekilde görülebilen üç Pers’ten sadece biri at üzerindedir. 
Her üç figür de anaksyrides giymektedir(Lev. 32: a, b; 33: b). 
M.Ö. 390/70 yıllarına tarihlenen Nereidler Anıtı’nda dört ayrı yerde savaş betimlemesi 
bulunmaktadır.
406
 Bunlardan Batı Alınlık, Büyük Podyum ve Küçük Arşitrav Frizlerinde 
                                                 
404
 Summerer 2005, 135; Calmeyer 1993, 14-15; Borchhardt 2002, 95. 
405
 Luschey 2002, 17-18. 
406
 Polat 1998, 120; Smith 1900, 1 vd.; Bruns - Özgan 1987, 35 vd., Taf. 4-7; Childs 1973, 105-116. 

---

 
253 
Persler  ile  Hellenlerın  arasındaki  savaş  betimlenmiştir.
407
  Bu  savaş  betimlerinde  atlı 
askerler,  Pers  tarafında  yer  alırken  düşman  tarafında  atlı  figür  yoktur.  Peltast  ve 
hoplitler  her  iki  tarafta  da  yer  almasına  karşın  Hellenler  genellikle  çıplak  olarak 
gösterilmiştir. 
Nereidler Anıtı’nın sol yarısı korunmuş olan batı alınlığında sağa doğru  koşan Hellen 
peltast ve hoplitlerden oluşan altı figür bulunmaktadır. Alınlığın ortasına gelen kısımda 
cepheden  gösterilen  çıplak  bir  Hellen  askeri  yer  alır.  Sağ  dizi  üzerine  çökmüş  olan 
figürün  sol  ayağı  sola  doğru  dik  bir  şekilde  uzanmaktadır.  Kendini  savunmak  üzere 
yukarı doğru kaldırdığı sol elinde bir kalkan taşımaktadır. Figürün bu sol kolu üzerinde 
bir  ata  ait  ayak  parçası  korunmuştur.  Diğer  kompozisyonlardan  tanıdığımız  bu  poz, 
önünde  süvarinin  var  olması  gerektiğini  göstermektedir.  Kaldı  ki  alınlığın  orta 
noktasının  burası  olduğu  düşünülürse  atlı  figür  buradaki  alana  rahatlıkla  sığmaktadır. 
Çıplak asker Hellen ise ona saldıran süvari Pers olmalıdır.  
Nereidler Anıtı’nın büyük podyum frizine ait ele geçen bloklar üzerinde de Hellenler ile 
Persler  arasındaki  savaş  betimlenmiştir.  Çoğunlukla  ikili  mücadele  şeklinde 
savaşmaktadırlar.  Bu  nedenle  blokların  dizilişi  konusunda  kesin  bir  sonuca  varmak 
mümkün  değildir.  Perslerin  ordusunda  süvariler,  hoplitler,  peltastlar  ve  okçular  yer 
almaktadır.  Hellen  tarafında  ise  hoplitler,  peltastlar  ve  çıplak  savaşçılar 
bulunmaktadır.
408
  Hellen  sanatında  erkek  figürlerde  çıplaklık  kahramanlığı  ifade 
etmektedir.
409
  Ancak  burada  askerlerinin  büyük  bir  kısmının  çıplak  olarak 
betimlenmesinin  sebebi  Hellen  askerlerini  Perslerden  ayırmak  amacıyla  olmalıdır.
410
 
Pers ordusunda hoplitlerin, peltastların yer alması Pers ordusu içerisinde paralı Hellen 
askerlerin varlığına işaret etmektedir. Savaşın en hareketli anının betimlendiği bu frizde 
Hellen  ve  Pers  askerlerini  ayırmak  zordur.  Kabartmalarda  bazı  boya  izleri 
                                                 
407
 Nereidler anıtında yer alan dördüncü savaş betimi olan küçük podyum frizinde bir şehrin kuşatılması 
betimlendiğinden çalışmamızın dışında bırakılmıştır. 
408
 Smith 1900, 11 vd.  
409
 Boardman 1994, 238. 
410
 Polat 1998, 146. 

---