Microsoft Word fuattez doc



Yüklə 31,53 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə78/108
tarix08.09.2018
ölçüsü31,53 Mb.
#67800
1   ...   74   75   76   77   78   79   80   81   ...   108

 
248 
arabasıdır. Erkek olduğu anlaşılan ölü bir örtü ile örtülüdür. Ölünün ayakları ve kolları 
bu  örtünün  dışında  bırakılmıştır.  Ölünün  başucunda  ve  ayakucunda  arabaya 
yerleştirilmiş tabure üzerinde oturan iki kadın yer almaktadır. Her iki kadında kırışıklı 
khiton  üzerine  himation  giymişlerdir.  Başucundaki  kadın  sol  eliyle  ölünün  omzuna 
dokunurken diğer eliyle de ölünün başına dokunmaktadır. Ayakucunda oturan kadın ise 
sol  eliyle  yas  ifadesi  olarak  başını  tutarken  sağ  elinde  yelpaze  tutmaktadır.  Arabanın 
arka  tarafında  ayakta  öne  doğru  uzattığı  elinde  tympanon  ya  da  küçük  bir  kalkan 
olabilecek  bir  nesne  tutmaktadır.
399
  Arabanın  arkasından  ise  sadece  başları  korunmuş 
sakallı iki erkek gelmektedir. Arabayı çeken katırın hemen üstünde karşılıklı duran iki 
kuş bulunmaktadır. 
Karaburun  II  ve  Tatarlı  resimlerinde  gördüğümüz  prosession  sahnesi  bir  ekphorayı 
canlandırmaktadır.  Pers  geleneğinde  olmayan  bu  sahnenin  Phryg  ve  Hellen 
geleneklerinin  bir  yansıması  olduğu  kesindir.  Karaburun  II  ve  Tatarlı  resimleri 
Anadolu-Pers
400
 sanatını daha açık bir deyişle bu sanatın eklektik yapısını ortaya koyan 
güzel örneklerdir.  
 
7.3. SAVAŞ SAHNELER : 
ncelemiş olduğumuz yapılardan sadece Karaburun II ve Tatarlı mezar odalarında savaş 
konusunun işlendiği sahneler bulunmaktadır. 
Karaburun  II  mezar  odasının  duvarlarını  tek  bir  figürlü  friz  çevrelemektedir.  Her 
duvarda farklı bir konu betimlenmiş olmasına karşın batı duvarındaki kline sahnesine ait 
iki figür kuzey duvarında yer almaktadır. Kuzey duvarının ana konusunu savaş sahnesi 
oluşturmaktadır.  Buradaki  sahne  iki  hizmetkar  figüründen  sonra  kısa,  açık  mavi  bir 
tunik  giymiş  olan  savaşçı  figürüyle  başlamaktadır  (Lev.  32:  a).  Siyah  saçlı  ve  sakallı 
                                                 
399
 Hürmüzlü 2003, 260, fig. 76. 
400
  Daskyleion  kazıları  başkanı  Sayın  Prof.  Dr.  Tomris  Bakır’ın  Pers  etkili  kabartma  ve  steller  üzerine 
yapmış  olduğu  çalışma  sonucunda  bunlarda  Hellen  öğelerden  çok  Anadolu  özellikleri  olduğu  ortaya 
konmuştur.  Bundan  dolayı  bu  eserlere  Greko-Pers  yerine  Anadolu-Pers  olarak  adlandırılmasını  daha 
uygun bulunmuştur. Bakır 1994, 24-30. 


 
249 
olan  savaşçı,  saçlarından  yakalamış  olduğu  okçuya,  mızrağını  saplamaktadır.  Saldıran 
savaşçı,  okçuyu,  frizin  ortasındaki  süvariye  yardım  etmesini  engellemek  için 
öldürmektedir. 
Sahnenin merkezinde sağa doğru dörtnala ilerleyen atlı figürü yer almaktadır (Lev. 32: 
b). At üzerindeki figürün gövdesi ve başı korunmamıştır. Sadece öne doğru uzattığı iki 
kolu,  sakalının  ucu  ve  bacağı  korunmuştur.  Korunan  kısımlarından  anlaşıldığı  üzere 
uzun kollu mor bir kıyafet ile pantolon giymektedir. Bir eliyle atın koşumlarını, diğer 
eliyle de bir mızrak tutmaktadır. Mızrak atın önünde yerde uzanan savaşçının göğsüne 
saplanmıştır (Lev. 33: a). Yerde uzanan savaşçı, miğferli ve zırhlıdır. Sahnenin tek atlı 
figürünün öldürmekte olduğu bu figür, süslü miğferi ile düşman komutanı olmalıdır. Bu 
figürün  hemen  sağında  bir  elinde  mızrağı  diğer  elinde  kalkanı  ile  ileri  doğru  hamle 
yapan bir savaşçı bulunmaktadır (Lev. 33: b). Savaşçının geride olan sağ bacağı düşmüş 
figürün kalkanının arkasında kalmaktadır. Kısa tunik giymiş olan savaşçının sol omzu 
üzerinde arkaya sarkan pelerinin düğümü görülmektedir. Bu savaşçının hemen önünde 
ikinci  bir  savaşçıya  ait  bacak  korunmuştur.  Çıplak  olan  bacak  saldırı  durumundaki 
savaşçıdan kaçan düşman askerine ait olmalıdır. Bu figürden sonrası eksiktir. Sadece bir 
savaşçıya ait bir baş korunmuştur. Figür, yarı açık ağzı ve kısa geniş gözüyle büyük bir 
telaş  içinde  yansıtılmıştır.  Tüm  belirtiler  yenilen  tarafın  ordusuna  mensup  bir  savaşçı 
olduğunu göstermektedir.  
Duvarlarında savaş sahnesi içeren resimler bulunan diğer yapı ise Tatarlı Tümülüsü’dür. 
Tatarlı  mezar  odasının  iç  duvarları  ahşap  kalaslardan  oluşturulmuştur  ve  bu  kalaslar 
üzerine ayrı ayrı sahneler resmedilmiştir. Mezar odasının doğu duvarına ait iki kalastan 
birincisinde  cenaze  alayı  sahnesi ikinci  kalasta  ise  savaş  sahnesi  yer  almaktadır  (Lev. 
44: e). Tek parça olan kalas hırsızlar tarafından ikiye bölünmüştür. Burada sahne sağdan 
ve soldan ortaya doğru akmaktadır. Soldan gelen grup tiara tipindeki başlıkları zig zag 
çizgi desenli pantolonları ile Persleri göstermektedir. Sağdan gelen grubun ise giydikleri 
başlıklar sayesinde  skit savaşçıları olduğu anlaşılmaktadır.  
Sahnenin solunda ok atar durumda Pers ordusuna ait iki figür yer almaktadır (Lev. 45: 
a). Birbiriyle aynı duruş ve kostüme sahip olduğu tahmin edilen bu iki kişiden sadece ön 


 
250 
taraftaki  tam  olarak  korunabilmiştir.  ki  figür  de  sakallı  olup  başlarında  sur  şeklinde 
taçları  (kidaris)  vardır.  Ellerinde  süslü  Pers  tipi  ok  ve  yaylar  bulunmaktadır.  Tam 
korunmuş olan ikinci figürün kırmızı plili elbisesi ayak bileklerine kadar uzanmaktadır. 
Bu  iki  figürün  kıyafet  ve  saç  şekillerine  göre  yüksek  rütbeli  olmaları  gerekmektedir. 
Hemen  önlerinde  üç  atlı,  ileri  doğru  ok  atmaktadır.  Tiara  başlık,  tunika  ve  zig  zag 
desenli pantolon giymişlerdir. Öndeki atın üstünde kırmızı renkte eyer (örtü) vardır. Bu 
örtü  zig  zag  desenli  kırmızı  bir  bantla  atın  göğsüne  bağlanmaktadır.  Koşar  durumda 
olan atların ön ayakları ileri doğru havadadır.  
Üç atlının önünde yine aynı kıyafette ve aynı pozda dört atlı gelmektedir (Lev. 45: b). 
Net bir şekilde görülen öndeki atlı tiarası tuniği ve zig zag çizgili pantolonu ile tam bir 
Perslidir. Figür ok ve yayını germiş fırlatmadan az önceki anda canlandırılmıştır. 
Atlı figürlerinden sonra iki kırmızı atın çekmekte olduğu araba gelmektedir (Lev. 45: c, 
d). Arabanın içinde bir sürücü ve ok atmakta olan bir figür yer almaktadır. Her iki figür 
de tiara giymektedir. Yalnız kıyafetleri diğer tiara giymiş figürlerden farklıdır. Arkadaki 
arabayı kullanan figür  kırmızı  üzerine siyah benekli  bir  giysi  taşımaktadır.  Öndeki  ok 
atan  figür  bileğine  kadar  uzanan  geniş  kollu  kırmızı  bir  kıyafet  giymiştir.  Ok  atma 
pozundaki figür diğer ok atan figürlerin aksine yayı sol eliyle çekmektedir. Diğer tüm 
ok atan figürler yayı sağ elleriyle germektedirler. Arabanın beyaz olan kasasını bir sıra 
bant  halinde  siyah  nokta  şeklinde  çiviler  çevirmektedir.  Tekerleğin  alt  kısmında  şına 
demiri üzerinde kabaralar şeklinde çivi başları görülebilmektedir. Arabayı çeken atların 
kuyrukları sahnede yer alan diğer atlardan farklı olarak yere kadar uzanmaktadır. Mezar 
odasının  kuzey  duvarındaki  at  arabalarından  oluşan  prosessionda,  kasasından  atların 
üzerine doğru uzanan kavisli kırmızı çizginin ucunda küçük bir çan burada da net olarak 
görülmektedir.
401
 
Sahnenin tam ortasında karşısındaki düşmana saldıran bir Pers komutanı yer almaktadır 
(Lev.  46:  a).  Figür  sol  eliyle  düşmanının  sakalını  tutmakta,  sağ  elindeki  kılıcını 
düşmanının  karnına  saplamaktadır.  Sahnenin  solunda  yer  alan  ok  atar  durumdaki  iki 
                                                 
401
  Summerer  2005,  134.  Bintepeler  Tümülüs  89’da  bir  arabaya  ait  parçalarla  beraber  bronz  çanlar 
bulunmuştur: Kökten-Ersoy 1998, 120, figs. 7c, d. 


Yüklə 31,53 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   74   75   76   77   78   79   80   81   ...   108




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə