Microsoft Word geosiyaset son doc
Yüklə 21,71 Mb. Pdf görüntüsü
|
ÀÇßÐÁÀÉÚÀÍÛÍ ÝÅÎÑÈÉÀÑßÒÈ
943
sektorunun hərtərəfli inkişafına nail olunması, yeni iş yerlə- rinin açılması, inflyasiyanın idarə edilməsi, beynəlxalq maliyyə qurumları ilə səmərəli əməkdaşlığın davam etdirilməsi, xarici borcların səviyyəsinin nəzarətdə saxlanılması, Azərbaycanın xarici kapitaldan və neft gəlirlərindən asılılığının getdikcə aradan qaldırılması kimi vəzifələrin də davamlı şəkildə həyata keçirilməsini tələb edir. § 5.6. Azərbaycanın ictimai-siyasi, sosial, etnik və insan ehtiyatlarının təhlükəsiz istifadəsi və idarə olunması siyasəti
Müasir dünyanın müxtəlif ölkələrində baş verən terror hadisələri, dövlət hakimiyyətinə, cəmiyyət həyatına, ölkədaxili sosial və milli-vətəndaş birliyinə qarşı yönəlmiş siyasi təhdid- lər, geosiyasi təhlükələr hər bir ölkədə olduğu kimi, müstəqil- liyə qovuşduqdan sonra Azərbaycan Respublikasında da daxili sabitliyin, ictimai-siyasi və sosial-etnik təhlükəsizliyinin, milli insan ehtiyatlarının idarə edilməsi və s. kimi ciddi məsələlərin qayğısına qalmaq kimi yeni bir milli vəzifə irəli sürdü. İctimai- siyasi, sosial-etnik təhlükəsizlik və milli insan ehtiyatlarının idarə edilməsi siyasəti cəmiyyət həyatının sosial-mənəvi və
təhlükəsizlik sisteminin tərkib hissəsi kimi ictimai-siyasi və sosial təhlükəsizlik siyasəti dünyadakı və bölgədəki ictimai- siyasi münasibətlərin, cəmiyyət həyatını əhatə edən köklü dəyişikliklərin, onların milli təhlükəsizlik maraqlarına təsiri və s. məsələlərin operativ öyrənilməsini və nəzərə alınmasını ßËÈ ÙßÑßÍÎÂ
944
tələb edir. Bu siyasət cəmiyyətin siyasi sisteminin, bütün insan resurslarının və ölkədəki mövcud sosial-iqtisadi münasibətlərin xarakteri ilə sıx bağı olur. Odur ki, müstəqillik yolu seçmiş ölkələrin, xüsusən də Azərbaycan kimi mürəkkəb geosiyasi əhatəsi və rəngarəng etnik tərkibi olan dövlətlərin ictimai- siyasi və sosial-etnik təhlükəsizlik siyasəti yeni yaradılan sosial münasibətləri, keçid prosesinin, siyasi-iqtisadi sistemin daxili özünəməxsusluğunu, yeni sistemdə özünü göstərən ziddiyyətləri, bütövlükdə milli təhlükəsizlik sistemini təhdid edən digər riskləri mütləq şəkildə nəzərə almalıdır. Bütün sahələrdə olduğu kimi, Azərbaycanda ictimai- siyasi və sosial təhlükəsizlik siyasətinin formalaşması və döv- lət siyasəti səviyyəsində təmin olunması işi də 90-cı illərin əv- vəllərində bir qədər təcrübəsiz şəkildə, qeyri-peşəkar formada həyata keçirilmiş, siyasi hakimiyyətsizlik, vətəndaş qarşıdur- ması, ağır sosial-iqtisadi böhran, səriştəsiz milli-etnik siyasət, sistemsiz dövlət quruculuğu, ölkənin aydın siyasi, iqtisadi və mənəvi inkişaf strategiyasının yoxluğu və s. bu siyasətin uğur- suzluğunu şərtləndirmişdir. Həmin uğursuzluqların nəticəsi olaraq o dövrdə əhalinin yaşayış səviyyəsi gündən-günə ağır- laşmış, siyasi idarəçilik ciddi böhrana düçar olmuş, təhsil, səhiyyə, mədəniyyət və digər sahələr öz dinamik inkişafını sürətlə itirmişdir. Bütün bunlar həmin dövrdə ölkənin siyasi və sosial-etnik təhlükəsizliyi üçün ciddi təhdidlər yaratmışdır. Məlumdur ki, dövlətin siyasi hakimiyyətinin, ölkənin sosial-ictimai strukturlarının, milli-etnik cəmiyyətlərin və s. daxili institutların fəaliyyətinin səmərəlilik dərəcəsi və daya- nıqlığı ictimai-siyasi təhdidlərin müvəffəqiyyətlə dəf edilməsi zamanı ortaya çıxır. Siyasi təhlükəsizliyin təmin olunması əsasən ictimai-siyasi sabitliklə bağlıdır və bu istiqamətdə döv- lət hakimiyyətinin apardığı siyasətin uzaqgörənliyindən ası- lıdır. Bunları nəzərə alaraq, Ümummilli lider Heydər Əliyev 1993-cü ildə vətəndaş müharibəsi təhlükəsi ilə üzləşmiş
ÀÇßÐÁÀÉÚÀÍÛÍ ÝÅÎÑÈÉÀÑßÒÈ
945
Azərbaycan cəmiyyətində ictimai-siyasi sabitliyin, qanunçulu- ğun və vətəndaş birliyinin təmin olunması və qorunub saxlanıl- masını dövlət siyasətinin prioritet vəzifəsinə cevirdi və milli təhlükəsizlik maraqlarının əsası kimi müəyyənləşdirdi. Azər- baycanın ictimai-siyasi təhlükəsizliyinə qarşı yönəlmiş təh- didlərin aradan qaldırılmasının əsas və ən mühüm şərtini ictimai-siyasi sabitliyin təmin olunmasında görən Heydər Əliyev o dövrdə bəyan edirdi ki, biz nəyin bahasına olursa- olsun respublikada ictimai-siyasi sabitliyin pozulmasına yol verməyəcəyik, ölkə daxilində anarxiya və xaos yaradılmasına yönəldilmiş hallarla qətiyyətlə mübarizə aparacağıq, Azər- baycanda qanunçuluğu, milli dövlətçiliyi möhkəmləndirmək üçün bütün imkanlarımdan istifadə edəcəyik. 473
Milli təhlükəsizlik sistemində ictimai-siyasi, sosial-etnik təhlükəsizliyin mahiyyəti, məqsədi və vəzifələri ilə bağlı ümu- mi istiqamətlər Azərbaycan Respublikasının Milli Təhlükəsiz- lik Konsepsiyasında öz əksini tapmışdır. Sənəddə ölkə daxilin- də qanunun aliliyinin təmin olunması, ictimai asayişin qorun- ması, insan hüquq və azadlıqlarının müdafiəsi dövlətin əsas daxili idarəçilik funksiyaları kimi təqdim edilir, bu funksiyaları pozmaq cəhdi, separatçılıq, etnik, siyasi və dini ekstremizm kimi hallar milli təhlükəsizliyin mümkün təhdidləri hesab olu- nur və öz məzununa görə ictimai-siyasi təhlükəsizliyə təhlükə kimi dəyərləndirilir. İctimai-siyasi təhlükəsizlik dedikdə şəxsiyyət, cəmiyyət və dövlətin maraqlarını təmin edən siyasi sistemin, siyasi münasibətlərin və institutların xarici və daxili təhdidlərdən müdafiəsi vəziyyəti başa düşülür. 474
473 Bax: Əliyev H.Ə. Müstəqilliyimiz əbədidir: çıxışlar, nitqlər, bəyanatlar, məktublar, müsahibələr.Birinci kitab: iyun, 1993 – may, 1994 / bur. məsul R. Mehdiyev. Bakı, 1997, s. 183 474 Azərbaycan Respublikasının Milli Təhlükəsizlik Konsepsiyası: //http://e- qanun.az Yüklə 21,71 Mb. Dostları ilə paylaş:
|