Microsoft Word geosiyaset son doc
Yüklə 21,71 Mb. Pdf görüntüsü
|
ÀÇßÐÁÀÉÚÀÍÛÍ ÝÅÎÑÈÉÀÑßÒÈ
967
ölkədə azad, müstəqil, beynəlxalq rəqabətədavamlı, demokra- tik milli kütləvi informasiya vasitələrinin formalaşması və hər- tərəfli inkişafının təmin edilməsi istiqamətində məqsədyönlü siyasət həyata keçirilməyə başlanmışdır. Heydər Əliyevin rəh- bərliyi altında ölkədə plüralizmi, söz və məlumat azadlığını məhdudlaşdıran bütün süni maneələr aradan qaldırılmış, küt- ləvi informasiya vasitələrinin fəaliyyətini tənzimləyən qanun- vericilik bazası təkmilləşdirilərək beynəlxalq standartlara uy- ğunlaşdırılmışdır. Azərbaycan Respublikasının 1995-ci ildə qəbul edilmiş yeni Konstitusiyasında söz, fikir və məlumat azadlığı, hər kə- sin məlumat almaq və yaymaq hüququ, KİV üzərində hər hansı senzuranın yolverilməzliyi birmənalı formada təsbit edilmişdir. Ötən əsrin 90-cı illərindən başlayaraq Azərbaycanda söz və məlumat azadlığının təmin olunması, demokratik, plüralist mətbuatın formalaşması, onun hüquqi-normativ bazasının qu- rulması, iqtisadi müstəqilliyinin təmin edilməsi üçün geniş im- kanlar yaradılmışdır. Azərbaycan Prezidentinin 6 avqust 1998- ci il tarixli Fərmanı ilə Nazirlər Kabineti nəzdində mətbuatda və digər KİV-lərdə dövlət sirlərini mühafizə edən baş idarə ləğv edilmişdir. 490
Senzuranın ləğvi demokratik cəmiyyət ola- raq Azərbaycanın gələcək plüralistik informasiya siyasətinin həyata keçirlməsini şərtləndirmiş və sürətləndirmişdir. Fər- manda nəzərdə tutulan digər tədbirlər müstəqil KİV-in inkişa- fını, vətəndaşların beynəlxalq hüquq və Azərbaycan Konsti- tusiyası ilə təsbit olunmuş söz, məlumat və fikir azadlığını təmin etmiş, ölkənin informasiya siyasətini dolğunlaşdırmışdır. Bunun ardınca dövlət informasiya siyasətinin ardıcıllığını
Bax: “Azərbaycan Respublikasınında söz, fikir və məlumat azadlığının təmin edilməsi sahəsində əlavə tədbirlər haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı http://www.e-qanun.az ßËÈ ÙßÑßÍÎÂ
968
təmin etmək məqsədi ilə 2000-ci ildə Mətbuat və İnformasiya Nazirliyi ləğv olunmuş və dövlətin mətbuat üzərində nəzarət funksiyasından imtina edilmişdir. 2003-cü ildə Azərbaycan Jurnalistlərinin l Qurultayında mətbuatın özünütənzimləmə or- qanı və dövlət qurumları ilə mətbuat arasında münasibətlərin nizamlanması funksiyalarını yerinə yetirən müstəqil Mətbuat Şurası yaranmışdır.
Azərbaycanın müasir informasiya təminatı və təhlükəsiz- liyi siyasəti hüquqi, təşkilati-texniki və iqtisadi metodlarla tə- min olunur. Hüquqi metodlar informasiya sahəsində münasi- bətləri tənzimləyən normativ hüquqi aktların, informasiya tə- minatı və təhlükəsizliyi ilə bağlı normativ metodiki sənədlərin işlənib hazırlanması və qəbulunu nəzərdə tutur. Təşkilati- texniki metodlara informasiya-telekommunikasiya sistemləri- nin normal fəaliyyətinə təhlükə yaradan texniki qurğuların, proqramların aşkarlanması və s. daxildir. İqtisadi metodlar isə informasiya təminatı və təhlükəsizliyinin təmin olunması sahə- sində iqtisadi tədbirlərin görülməsi və onların maliyyələşdi- rilməsi ilə əlaqədardır. 1999-cu ilin dekabrında İnsan Haqları və Əsas Azadlıq- ları üzrə Avropa Konvensiyasının əsas tələblərinə uyğunlaşdı- rılmış “Kütləvi informasiya vasitələri haqqında” Azərbaycan Respublikasının yeni demokratik Qanunu qəbul olunmuşdur. 491
bul etdiyi həmin Qanun, mütəxəssislərin fikrinə görə, bütün demokratik tələblərə- söz və məlumat azadlığına, KİV-lərin və jurnalistlərin müstəqilliyinə və sərbəst fəaliyyətinə tam təminat verir.
491 Bax: “Kütləvi informasiya vasitələri haqqında” Azərbaycan Respublika- sının Qanunu http://www.e-qanun.az ÀÇßÐÁÀÉÚÀÍÛÍ ÝÅÎÑÈÉÀÑßÒÈ
969
2002-ci ildə Avropa Şurası ilə əməkdaşlıq şəraitində bey- nəlxalq standartlara tam cavab verən “Televiziya və radio ya- yımı haqqında” Qanun işlənib hazırlanmış və qəbul edil- mişdir.
492 Bunun ardınca, 2003-cü ildə elektron KİV sahəsində fəaliyyətin demokratik normalara uyğun qurulmasını təmin edəcək, TV və Radio sahəsində fəaliyyəti tənzimləyən müstə- qil dövlət orqanı- Milli Televiziya və Radio Şurası yaradıl- mışdır. Şura öz fəaliyyətində yalnız qanuna tabedir. 2004-c ü ildə “İctimai Televiziya və radio yayımı haqqın- da” yeni qanun layihəsi işlənib hazırlanmış və qəbul edilmiş- dir. 493
Xüsusi qeyd olunmalıdır ki, qanunun hazırlanmasında Avropa Şurasının ekspertləri bilavasitə iştirak etmiş və əksər prinsipial müddəalar onlarla razılaşdırılmışdır. 2004-cü ilin sentyabrından etibarən “Dövlət sirri haqqın- da” Qanun qüvvəyə minmiş, bir müddət sonra isə Azərbaycan Prezidenti bu kateqoriyaya aid məlumatlar siyahısını təsdiq et- mişdir. Bu, əsasən, hərbi sahəyə, dövlətin kəşfiyyat və əks-kəş- fiyyat fəaliyyətinə dair məlumatlardır. Jurnalistlərin informa- siya almaq azadlığının tam reallaşdırılması üçün 2005-ci il sentyabrın 30-da Azərbaycan Prezidentinin Sərəncamı ilə “İn- formasiya əldə etmək haqqında” yeni Qanun təsdiq olunmuş- dur.
494 Qanun layihəsinin hazırlanmasına həm əsas jurnalist təşkilatları, həm də Avropa Şurasının ekspertləri cəlb olunmuş- dur. Nəticədə qanun yerli və xarici ekspertlər tərəfindən yük- sək qiymətləndirilmiş və hazırda Avropa məkanında ən mütə-
492 “Televiziya və radio yayımı haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanu- nu http://e-qanun.az 493
493 “İctimai televiziya və radio yayımı haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu http://e-qanun.az 494 “İnformasiya əldə etmək haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu http://e-qanun.az Yüklə 21,71 Mb. Dostları ilə paylaş:
|