1
AZƏRBAYCAN RESPUBL KASININ TƏHS L NAZ RL Y
AZƏ
RBAYCAN DÖVLƏ
T QT SAD UN VERS TET
MAG STRATURA MƏ
RKƏ
Z
Ə
lyazması hüququnda
HƏ
SƏ
NOVA CƏ
M LƏ
FA Q QIZI
" NTELLEKTUAL MÜLK YYƏ
T OBYEKTLƏ
R N N
Q YMƏ
TLƏ
ND R LMƏ
S " mövzusunda
MAG STR D SSERTAS YASI
stiqamə
tin ş
ifri və
adı:
M - 010000
" qtisadiyyat"
xtisasın ş
ifri və
adı:
M - 010026
"Qiymə
tlə
ndirmə
"
Elmi rə
hbə
r:
Magistr proqramının rə
hbə
ri:
Dos. B.C.SADIQOV
Dos. .Ş
.Mehdiyeva
Kafedra müdiri:
prof. X.H.KAZIMLI
BAKI - 2015
2
MÜNDƏR CAT
G R Ş
...........................................................................................................................3
I FƏ
S L. NTELLEKTUAL MÜLK YYƏ
T OBYEKTLƏ
R N N
Q YMƏ
TLƏ
ND R LMƏ
S N N NƏ
ZƏ
R METODOLOJ Ə
SASLARI.............7
1.1. ntellektual mülkiyyətin mahiyyəti və təsnifatı.....................................................7
1.3. ntellektual mülkiyyət obyektərinin qiymətləndirilməsinin metodları................16
1.3. ntellektual mülkiyyətin qiymətləndirilməsinin hüquqi əsasları..........................26
II FƏ
S L. AZƏ
RBAYCAN RESPUBL KASINDA NTELLEKTUAL
MÜLK YYƏ
T OBYEKTLƏ
R N N Q YMƏ
TLƏ
ND R LMƏ
S N N MÖVCUD
VƏ
Z YYƏ
T N N TƏ
HL L .....................................................................................32
2.1. Azərbaycanda intellektual mülkiyyət bazarının formalaşma vəziyyəti və
intellektual mülkiyyət obyektlərinin təsnifatı..............................................................32
2.2. Azərbaycan Respublikasında intellektual mülkiyyət obyektlərinin
qiymətləndirilməsi zəruriliyi və onun aparılması istiqamətləri...................................44
2.3. Respubikamızda intellektual mülkiyyət obyektlərinin qiymətləndirilməsinin
hüquqi normativ bazası................................................................................................50
III FƏS L. AZƏRBAYCAN RESPUBL KASINDA NTELLEKTUAL
MÜLK YYƏ
T OBYEKTLƏ
R N N Q YMƏ
TLƏ
ND R LMƏ
S N N
TƏ
KM LLƏŞ
D R LMƏ
S YOLLARI...................................................................61
3.1. Azərbaycan Respublikasında intellektual mülkiyyət obyektlərinin
qiymətləndirilməsinin təkmilləşdirilməsində inkişaf etmiş ölkələrin təcrübəsindən
istifadə.........................................................................................................................61
3.2. Azərbaycan Respublikasında intellektual mülkiyyət obyektlərinin
qiymətləndirilməsinin iqtisadi inkişafda rolu və yeri .................................................72
NƏ
T CƏ
VƏ
TƏ
KL FLƏ
R.....................................................................................78
ST FADƏ
OLUNMUŞ
Ə
DƏ
B YYAT...................................................................81
ƏLAVƏLƏR
..............................................................................................................85
3
G R Ş
Mövzunun aktuallığı. Sənayedə yerli rəqabətə davamlı məhsul istehsalını
təmin edən yeni texnologiyaların geniş tətbiq edilməsində bazar münasibətlərinin
sürətlə formalaşmasının vacibliyi ilə əlaqədardır. Bu aspektdə maliyyə və intellektual
mülkiyyət münasibəti problemləri daha mürəkkəb və aktual hesab edilir, çünki
müəssisələrin innovasiya fəaliyyətindən müsbət son nəticənin əldə olunması imkanı
məhz onların həlli dərəcəsindən asılı olur.
Müasir şəraitdə dünya və daxili bazarlarda kəskin rəqabətin inkişafı yeni aktiv
intellektual mülkiyyətin təsərrüfat dövriyyəsinə daxil edilməsi həm ayrı-ayrı
təsərrüfat subyektlərinin, həm də bütövlükdə ölkənin bütün xalq təsərrüfatı
kompleksinin inkişafı taktikasını və strategiyasını müəyyənləşdirir.
Patent - lisenziya fəaliyyətinin islahatlarına baxmayaraq, qiymətləndirmə
fəaliyyəti sahəsində bir sıra normativ aktların qəbul edilməsi, innovasiyaların
tətbiqinin təsərrüfat dövriyyəsinə daxil edilməsi indiyədək Azərbaycanda kütləvi
xarakter daşımır. lk növbədə bu onunla izah olunur ki, intellektual mülkiyyətin
qiymətləndirilməsi və yeniliklərin tətbiqi üçün investisiya mühitinin yaradılması ilə
bağlı mürəkkəb problemlər indiyədək həll edilməmiş qalır.
ntellektual mülkiyyətin qiymətləndirilməsi üçün Azərbaycan Respublikasında
qiymətləndirmə fəaliyyətinin ilkin mərhələsində yalnız xərc yanaşmasından istifadə
olunurdu. Müstəsna hüquqların qiymətləndirilməsi modeli ictimai zəruri əmək
xərclərinin ölçüsünə, intellektual məhsulların yaradılması və tətbiqi, həmçinin
istifadəsi
sahəsində
ə
mək
məhsuldarlığına
onların
təsir
dərəcəsinin
qiymətləndirilməsinə əsaslanırdı.
Hal-hazırda Azərbaycan qiymətləndiricilərinin səyləri qiymətləndirmə
fəaliyyətinin
dünya
təcrübəsinə
ə
saslanan
intellektual
mülkiyyətin
qiymətləndirilməsinin yerli metodologiyasının hazırlanmasına yönəldilmişdir.
Tamamilə aydındır ki, Azərbaycanda bazar iqtisadiyyatının inkişafı prosesində və
onun gələcəkdə dünya iqtisadi birliyinə inteqrasiyası ilə bir çox problemlər həll
olunacaq və Azərbaycanın qiymətləndirmə təcrübəsində xarici yanaşma və