__________________________________________
236
dıcıl siyasət aparması bizim tərəfimizdən bəyənilir. Hesab
edirəm ki, bu, tam əsaslıdır.
Bu, birinci növbədə bizim ölkələrimizin iqtisadi inkişafına,
demokratiyanın, bazar iqtisadiyyatının inkişafına və
təhlükəsizliyin təmin olunmasına çox boyük yardım göstərə
bilər. Amerika Birləşmiş Ştatlarının bu siyasəti, əməli fəaliyyəti
bəlkə də haradasa təəccüb doğurur. Ancaq hesab edirəm ki,
təəccüblənməyə əsas yoxdur. Amerika Birləşmiş Ştatları
dünyanın iqtisadi cəhətdən inkişaf etmiş böyük ölkəsidlr. Bu,
Amerika Birləşmiş Ştatlarının dünyanın hər yerində, o cümlədən
yeni müstəqillik əldə etmiş gənc müstəqil ölkələrdə
demokratiyanın inkişafına, insan haqlarının qorunmasına, bazar
iqtisadiyyatının inkişaf etməsinə marağını göstərir və beləliklə
də o, bizim ölkələrə əməli yardım edir.
Bizim ölkələrdə bu prinsiplərin, planların həyata keçirilməsi,
təbiidir ki, eyni zamanda ölkələrimizdə sabitliyin və
təhlükəsizliyin bərqərar olmasından asılıdır. Ona görə də təbiidir
ki, Amerika Birləşmiş Ştatlarının bu siyasəti razılıq hissi
doğurur.
Bizim bölgədə, regionda olan ölkələrin hər birinin
özünəməxsus xüsusiyyəti, problemləri vardır. Amma hamımız
üçün aydındır ki, - biz Azərbaycanda bunu belə dərk edirik, -
bizim problemlərimizdə çox oxşarlıq vardır. Bu problemlər də,
yəni bir-birinə bənzər, oxşar problemlər də bu ölkələrin keçid
dövrü ilə bağlıdır. Keçid dövründə isə hər bir ölkədə
demokratik, hüquqi, dünyəvi dövlət qurmaq, bazar
İqtisadiyyatını inkişaf etdirmək və bunlarla əlaqədər başqa
tədbirlər həyata keçirmək lazımdır.
Mən bəyan edirəm ki, Azərbaycan öz dövlət müstəqilliyini
əldə edəndən indiyə qədər bu yolla gedir. Azərbaycanda
demokratik, hüquqi, dünyəvi dövlət qurulubdur və o, inkişaf
edir. Azərbaycan bazar iqtisadiyyatını tətbiq etmək üçün
çoxsaylı iqtisadi, sosial islahatlar həyata keçirir. Azərbaycan
çox-
__________________________________________
237
saylı siyasi islahatlar həyata keçirir. Təbiidir ki, bunlar hamısı
kompleks şəklində bizim demokratiya yolu ilə getdiyimizi əyani
şəkildə nümayiş etdirir.
Bilirəm ki, bizim qonşu ölkələrimiz də öz müəyyən spesifik
xüsusiyyətlərini nəzərə alaraq, hamısı bu yol ilə gedir. Ancaq
təbiidir ki, bizim ölkələrimiz arasında bir-birindən fərqli
problemlərimiz də vardır. Bu problemlərin içərisində, hesab
edirəm, əgər bütün başqa ölkələrlə müqayisə edilsə,
Azərbaycanın ən ağır və çətin problemi vardır. Bu da sizə
məlum olan Dağlıq Qarabağ, Ermənistan-Azərbaycan
münaqişəsidir, bu münaqişənin nəticəsində Azərbaycanın ərazi
bütövlüyünün pozulması, Azərbaycan ərazisinin 20 faizinin
Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən işğal edilməsi, işğal
olunmuş torpaqlardan bir milyona qədər azərbaycanlının zorla
öz evindən, yurdundan çıxarılması və işğal edilmiş torpaqların
tamamilə viran olunması problemidir. Tam əsasla bu gün deyə
bilərəm ki, heç bir ölkə - yəni burada səfirlərin təmsil
olunduqları ölkələri nəzərdə tuturam - Belə ağır və ölkə üçün,
Azərbaycan üçün böyük zərbələr vurmuş problemlərlə
rastlaşmır.
Məlumdur ki, Azərbaycan bu qədər böyük itkilər verəndən
sonra, böyük zərərlər çəkəndən sonra, buna baxmayaraq, 1994-
cü ilin may ayında Ermənistanla atəşkəs sazişini imzalayıbdır və
beş ildən çoxdur ki, bu atəşkəs rejimini qoruyub saxlayırıq, belə
bir rejimdə yaşayırıq. Ancaq atəşkəs məqsəd deyil, vəsitədir,
tam sülh əldə etmək üçün vəsitədir, Azərbaycanın işğal olunmuş
torpaqlarını azad etmək üçün vəsitədir, Azərbaycanın ərazi
bütövlüyünü bərpa etmək üçün vəsitədir və yerindən-yurdundan
didərgin düşmüş bir milyondan artıq Azərbaycan vətəndaşının
öz evinə, yerinə qaytarılması üçün vəsitədir.
Təəssüflər olsun ki, bu ötən illərdə aparılan danışıqlar,
ATƏT-in Minsk qrupunun fəaliyyəti və xüsusən Minsk
qrupunun başçıları Rusiyanın, Amerika Birləşmiş Ştatlarının,
__________________________________________
238
Fransanın fəaliyyəti və başqa təşkilatlar vəsitəsilə aparılan
danışıqlar gözlənilən nəticəni verməyibdir.
Sizə məlumdur ki, məsələnin sülh yolu ilə həll edilməsi üçün
son vaxtlar Ermənistan prezidenti cənab Koçaryanla mənim
şəxsi görüşlərim və danışıqlarım olmuşdur. Biz bu danışıqlar
zamanı belə fikrə gəlmişik ki, - bu, şəxsən mənim fikrimdir,
güman edirəm ki, prezident Koçaryan da belə fikirdədir -
məsələni sülh yolu ilə həll etmək mümkündür. Bu barədə Minsk
qrupunun həmsədrləri - Rusiya, Amerika Birləşmiş Ştatları,
Fransa hökumətləri də məlumatlıdır.
Məsələ çox mürəkkəbdir, onun həll olunması çətindir. 12
ildir ki, bu münaqişə davam edir. Buna görə də bizim fikrimiz
ondan ibarətdir ki, məsələnin həll edilməsi üçün hər iki tərəfdən
kompromislər olunmalıdır. Bu, mənim fikrimdir. Bu, prezident
Koçaryanın fikridir. İndi qarşımızda duran vəzifə bu
kompromisləri müəyyən etmək və son nəticəyə gəlməkdən
ibarətdir.
Mən bu gün sizin yanınızda bir daha bəyan edirəm ki,
Azərbaycan hökuməti məsələnin sülh yolu ilə həll olunmasının
tərəfdarıdır və bundan sonra da bu sahədə öz səylərini
göstərəcəkdir. Biz tezliklə tam sülhün yaranmasını arzulayırıq.
İşğal olunmuş torpaqların azad edilməsini və o torpaqlardan
didərgin düşmüş insanların öz yerlərinə, yurdlarına qayıtmasını
arzulayırıq.
Mən çox məmnunam ki, cənab Eskuderonun burada bəyan
etdiyi kimi, siz öz müzakirələrinizdə Dağlıq Qarabağ,
Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin sülh yolu ilə həll
olunmasına xeyli vaxt ayırmısınız, fikir mübadiləsi aparmısınız
və güman edirəm ki, sizin müzakirəniz də məsələnin həllinə
yardım edəcəkdir.
Biz Qafqazda, xüsusən Cənubi Qafqazda tam sülh əldə
olunmasını istəyirik və hesab edirik ki, bütün keçmiş illərdə olan
münaqişələrə, itkilərə, tökülmüş qanlara, Azərbaycana
Dostları ilə paylaş: |