130 Щикмят
l
ər üzərində hakimiyyətidir və insanın daxilindəki kin, hirs və təkəbbür kimi
divl
ərin üzərindəki hakimiyyəti isə irfandır. Hədəf baxımından irfan və
texnologiya bir – birin
ə yaxındır. Mümkün və həm də lazımdır ki, bu
texnologiyalar al
əmində insanlar həm də arif olsunlar. Doktor Qomşeyinin
n
əzərində dünya işləri və gündəlik həyat xüsusi əhəmiyyətə malikdir və
insanın yer üz
ərindəki həyatının əsas və inkar olunmaz hissəsini təşkil edir.
O deyir: arifl
ərin söylədiyi "dünya" Allahı və ilahi, mənəvi dəyərləri
unutmaqdır v
ə Mövlananın dediyi kimi:
N
ə dir dünya, Tanrıdan qafil olmaq.
N
ə qumaş , nə ev, nə ev, nə xanım...
Cavanlar
Doktor Qom
şeyinin nəzərinə görə cavanlar hər bir cəmiyyətin ən qiymətli
s
ərmayəsidir və onlar informasiya vasitələrinin müxtəlif qarışıq və zərərli
t
əsirlərinə aludə olublar. Biz gərək bütün cəhdimizlə onların köməyinə tələsək
v
ə qarşılarında yeni yol açaq. Onların qulaqlarına yeni səs və ahəng çatdıraq ki,
heç olmasa ba
şqa bir seçim etməyə imkanları olsun. Elə bu səbəbdən doktor
Qom
şeyi cavanların mədəni və fikri cəhətdən inkişafları üçün "mədəniyyətə
s
ərmayə qoyuluşu" adlı yeni proqram hazırlayır. Bu proqrama əsasən, dünyanın
m
əşhur kitablarının beynəlxalq tənqidçilərin redaktəsi ilə xülasəsini, dünyanın
seçilmi
ş şeirləri və müxtəlif mütaliə üslublarını hazırlamaqla dünya mədəniy-
y
ətinə yiyələnmək nəzərdə tutulub. "Sədi ilə 365 gün" kitabı da bu qəbil
kitablardandır ki, çap olunub v
ə “Şekspirlə 365 gün”, “İngilis ədəbiyyatı ilə 365
gün”, “365 gün Mövlana söhb
ətində” və “365 gün Quran söhbətində” adlı
kitablar is
ə çapa hazırlanır. “Quranla 365 gün söhbət” kitabında açar ayələrin
t
ərcümə və təfsiri ilə ynaşı Quranın fars ədəbiyyatına təsiri də ixtisarla
veril
əcək. Onun danışıqları İran televiziyasının dördüncü kanalından və bəzi
“Came-C
əm” kanallarından yayımlanır.
Televiziya söhb
ə tlə ri
Ustad Qom
şeyi otuz il bundan öncədən yəni mərhum Mehdi İlahi
Qom
şeyinin vəfatından indiyə qədər universitet, mədəniyyət mərkəzləri və
m
ədəniyyət evlərində fars ədəbiyyatının tanınmış simaları barədə silsilə söhbət-
l
ər edərək, estetika, incəsənət, fəlsəfə, ictimai əxlaq mövzularına toxunmuşdur.
Görk
ə mli simalar
131
Son çıxı
şları 1997-ci ildən həftəlik televiziyadan yayımlanır. Əlbəttə, qeyd et-
m
ək lazımdır ki, onun söhbətləri, çıxışları və müsahibələri televiziya proq-
ramlarında deyil, b
əlkə adı çəkilən mərkəzlərdə keçirilmişdir ki, İran televi-
ziyası onların b
əzilərini yayımlayır. "Suruş" jurnalının keçirdiyi sorğuya əsasən,
bu proqramlar x
əbərlərdən sonra ən çox baxımlı verilişlərdən sayılır və hətta
idman verili
şlərindən, televiziya seriallarından da maraqlı olmuşdur. Onun
söhb
ətlərinin xüsusiyyətlərindən biri də bunları qocaların və yeniyetmələrin,
c
əmiyyətin bütün təbəqələrindən olan insanların izləməsidir.
İ slam
Doktor Qom
şeyi islama irfan bucağından baxır, onun nəzərinə görə gərək
bütün ilahi dinl
ər, o cümlədən, islam dininin hökmləri insan fitrətinə uyğun
t
əfsir edilsin. Quranda deyildiyi kimi, Allah insanı öz fitrətində yaratmışdır və
Pey
ğəmbər buyurmuşdur ki, şəriətin hökm etdiyi hər şeyə ağıl da hökm
ed
əcəkdir.
Doktor Qom
şeyinin bütün çıxışlarındakı çağırısı elm, incəsənət və əxlaq
bar
əsindədir. Onun bu 3 ali dəyər haqqında tərifi belədir: dünyanın nizam və
harmoniyasını tanımaq elmdir, bu ikisini hiss etm
ək ona uyğun yeniliklərin xəlq
edilm
əsi incəsənət , daxili və xarici harmoniya əsasında əməl etmək əxlaqdır.
Elmin h
ədəfi həqiqətə çatmaq, incəsənətin hədəfi gözəlliyi kəşf etmək və
əxlaqın hədəfi xeyir və səadətə çatmaqdır və bunların hər üçü yəni həqiqət,
göz
əllik və xeyir bir zatın cilvəsidir. Xeyirli olan gözəl və həqiqidir, gözəl olan
xeyirdir onda h
əqiqət var və həqiqət olan hər şey gözəldir.
Kitabları v
ə söhbə tlə ri
Ustad Qom
şeyinin yorulmadan indiyə qədər çalışmasının, əməyinin
b
əhrəsi yüzlərcə kitab, məqalə və söhbətlərdir ki, yazılıb saxlanılmışdır. Bu
qiym
ətli məcmuənin kamil mündəricatı ilə onun web saytında tanış olmaq olar.
www.persianwisdom.org
132 Щикмят
Ustad Mahmud F
ə rş çiyan
H
ə yatı və tə hsili
Ustad Mahmud F
ərşçiyan 1929-cu ildə İsfahan şəhərində dünyaya gəlib.
O, u
şaqlıqdan rəssamlığa böyük maraq göstərirdi. Özü bu barədə deyir: "Yaxşı
yadımdadır, 4 ya
şım olanda yerdə oturub xalçanın naxışlarını kağıza köçürür-
düm. Atam bu i
şimdən çox razı idi."
İsfahanın xalça nümayəndələrindən olan və nəfis xalça işlərini toplayan
Mahmud F
ərşçiyanın atası övladındakı bu istedad və bacarığı müşahidə etdikdə
onu Ustad Mirza
ğa İmaminin rəsm emalatxanasına apardı.
"Orada Mirza
ğa İmami mənə bir ceyran rəsmini verdi və dedi ki, onun
üzünd
ən köçürüm. Sabahkı gün səhərə qədər müxtəlif ölçülərdə və formalarda
t
əqribən 200-ə qədər cizgi hazırladım. Ustad üçün inandırıcı deyildi və o
vaxtdan sonra onun t
ərəfindən təşviq və tərif olunurdum."
F
ərşçiyanın müəllimlərindən biri də Ustad İsa Bahadıri idi. Fərşçiyanın
yeniyetm
əlik dövründə müəllimlərin tədris metodu fərqli idi. Onun sözlərinə
gör
ə, Ustad Bahadıri İsfahan kaşılarından şagirdlərinə tapşırıqlar verər və
onların hazırladıqları r
əsmləri orijinal rəsmlərlə müqayisə edərdi. Daha sonra
onlara tap
şırardı ki, öz rəsmlərini orijinal rəsmlərlə müqayisə edib səhvlərini
tapsınlar.
F
ərşçiyan Ustad İmami və Ustad Bahadırinin yanında təhsil aldıqdan
sonra
İsfahan İncəsənət mədrəsəsinə daxil olur. Bu təhsil müəssisəsini başa
vurduqdan sonra
İncəsənət sahəsində təhsil və mütaliə etmək üçün Avropaya
yollanır. Avropanın bir çox muzeyl
ərində saxlanılan Qərb incəsənət nümunələri
il
ə yaxından tanış olur. Onun sözlərinə görə, Avropa muzeylərində tədqiqat
aparmaq üçün hamıdan
əvvəl muzeyə gəlir və hamıdan sonra oranı tərk edərdi.
Ustad F
ərşçiyan Avropa və Amerikanın qədim və müasir incəsənətini
d
ərindən araşdırmış, lakin eyni zamanda özünün İran incəsənətinə olan
ba
ğlılığını qoruyub saxlamışdır.
İrana qayıtdıqdan sonra Fərşçiyan Tehranın İncəsənət baş idarəsində
Milli
İdarə müdiri və Tehran Universitetinin incəsənət müəllimi kimi fəaliyyətə
ba
şlamışdır. Ustad Fərşçiyan hal-hazırda ABŞ-da məskunlaşmış və İrana
müt
əmadı səfərlər edir. Kənarda yaşadığına baxmayaraq, özünün dediyi kimi,
heç vaxt
İrandan uzaq olmamışdır. O, İranda olduqda müxtəlif tədbir və
m
əclislərdə iştirak etməyə məcbur olduğu üçün yaradıcılığa vaxt ayıra
bilm
ədiyi səbəbindən ABŞ-da yaşamağa qərar vermişdir.
Dostları ilə paylaş: |