106 Щикмят
Şeyx Məhəmməd Hüseyn İsfahanini
görmüşdür, mütləq onun dərslərində iştirak
edin ."
Ustad Xosrov
Şahi: “Mən Ayətullah Mürtəza Hairinin xaric fiqh
d
ərslərində iştirak edirdim. O, ömrünün sonlarında xəstələndi və dərsləri tətil
oldu. Bir gün Ay
ətullah Hairi hərəmdən çıxanda yaxınlaşıb salam verdikdən
sonra soru
şdum: İnşallah dərsləri başlayacaqsınız? Dedi: yox. Sonra dedi: Cavan
oldu
ğunuz üçün sizə bir yol göstərim, sonra dedi: Siz elə adamların dərslərində
i
ştirak edin ki,
təkcə nəzərləri demir, bəlkə nəzərləri təhqiq də edirlər. Bu sizin
üçün faydalıdır ki, ictihad qaydasını
əmələ keçirə biləsiniz və təkcə nəzərləri
söyl
əməyəsiniz ."
M
ən elə orada ondan soruşdum: Alicənab, olarmı adla kimisə mənə
tanıtdırasınız? Buyurdu: M
ən ad çəkə bilməyəcəyəm. Dedim: Mən Ayətullah
Behc
ətin dərsində iştirak edirəm. Razılıq edərək gülümsədi və dedi: Onun
d
ərsində mən deyən qaydalar vardır. Yaxşıdır ki, onun dərsində iştirak edirsiniz.
Onun d
ərsi hər
cəhətdən kömək edər, həm elmi və həm əxlaqi cəhətdən dərslərə
davam edin."
M
ə
rcə
iyyə
t
Otuz il
ə yaxın müddətdə xaric fiqh dərsi tədris etməsinə və fəqih kimi
tanınmasına baxmayaraq m
ərcəiyyəti qəbul etməkdən boyun qaçırırdı.
Ay
ətullah Misbah onun mərcəiyyəti qəbul etməsinin səbəbini və
m
ərcəiyyətdən sonra Ayətullah Behcətin vəziyyətinin dəyişməməsi haqqında
deyir :"Ay
ətullah Behcətin mənzilində dəyişiklik olmadı, mənzildə yanına
g
ələnlərlə görüşmək və qəbul etmək imkanı yoxdur. Buna görə də görüşə gələnlər
bayram v
ə matəm günlərində Fatimiyyə məscidində qəbul olunurlar. Mənim
n
əzərimə görə, mərcəiyyəti qəbul etməsi onun kəramətlərindən biridir. Yəni onun
s
əksən yaşındakı həyatı imkan vermirdi ki, belə bir yükün altına
girsin və onunla
tanı
ş olan şəxslər heç vaxt inanmazdılar ki, mərcəiyyət bayrağını çiyninə alsın və
m
əsuliyyəti qəbul etsin. Burda yalnız vəzifəyə əməl etmək hissi onun məsuliyyəti
q
əbul etməsinə bais oldu. Demək lazımdır ki, onun rəftarı, təvazökarlıq və imanı
ba
şqalarına dəlildir ki, mərcə olduğu halda belə sadəliklə yaşadı və yeməyində,
m
ənzilində, paltarında və yaşayış şəraitində heç bir dəyişiklik baş vermədi."
M
ərhum Seyid Əhməd Xansarınin ölümündən sonra onun iki cildlik
"Z
əxirətül-ibad" kitabını çapa hazırladı. Ayətullah Əraki rəhmətə gedənə qədər öz
risal
əsinin çapına icazə vermədi. Nəticədə ali dini
mədrəsənin müəllimləri
t
ərəfindən yeddi nəfərin, o cümlədən də Ayətullah Behcətin mərcə olması elan
olunanda bir çox aliml
ər, o cümlədən Ayətullah Mişgini, Ayətullah Cavadi Amuli
d
ə onun mərcə olmasını elan etdilər. Çoxlu təkidlərdən sonra öz risaləsinin çap
olunmasına razılıq verdi. Onun risal
əsi böyük tirajla çap olundu.
Bununla belə
kitabın üstünd
ə adını yazmaqdan da çəkinirdi.
Din
ş
ünaslıq
107
Ə
sə
rlə
ri
Ay
ətullah Behcətin fiqh və üsulda çoxlu əsərləri vardır ki, çoxunu çap
etdirm
əyib və başqaları onları çap etdirmək istədikdə “icazə verməyərək”
demi
şdir: “Hələ bir çox böyük alimlərin kitabları illərlədir çap olunmayıb, onları
çap edin, bunların növb
əsi gecikməyib”.
Onun
əsərlərindən kamil üsul kitabı, Şeyx Ənsarinin “Məkasib” kitabına
ha
şiyə və onun axıra qədər təkmili, mərhum Şeyx Məhəmməd Hüseyn Qərəvinin
“Z
əxirətül-ibad” əsərinə haşiyə, fars dilində kamil fiqh kitabları, Şeyx Ənsarinin
“M
ənasek” kitabına haşiyə və s. misal göstərmək olar.
Bu böyük alimin m
ə
slə
hə
tlə
ri
Cavanlar v
ə yeniyetmələr
gərək diqqət etsinlər ki, yaşları günbəgün
artdıqca imanları da bel
ə çoxalsın. Həmçinin məlumatları da dini elmlərin ibtidai
sinfind
ən yuxarıya getsin və imanları da elmləri ilə yanaşı olsun.
Bilm
əlisiniz ki, biz müsəlmanların başqalarından Quran və Əhli-Beytdən
ba
şqa üstünlüyümüz yoxdur. Yoxsa, biz də qeyri-müsəlmanlar kimi yaşayardıq.
Əgər bizim Əhli-Beytimiz olmasaydı, biz də digər imansız müsəlmanlar kimi
olardıq.
G
ərək diqqət edəsiniz ki, günbəgün bu iki şey tərəqqi etsin, necə ki bizim
ya
şımız artır, bu iki şey barədə də məlumatımız artmalıdır.
O tərəfə bu tərəfə
getm
əsin yoxsa itər, onları itirməsələr, azmasalar bu iki əsası kimsə onlardan ala
bilm
əz.
M
ə
lumatlara ə
mə
l etmə
k
Allah köm
ək olsun ki, bildiklərimizə əməl edək, əgər bildiyimizə əməl
etm
əyi ayaq altına qoymasaq və gözümüzü ona yummasaq işlər düz olacaq. Əgər
gözümüzü yumsaq, m
əsələn, gözümüzü əlimizlə tutub and içsək ki, “günü
görmürük!” –
bu düzdür, yalan deyil.
Əli ilə gözünü bağlayan şəxs gündüzü və
gec
əni görmür, başqa bir şeyi də görmür. Məlumatlara əməl etməmək belədir.
"Bildiyin
ə əməl edənə Allah bilmədiyini də öyrədər". Hər kim bildiyinə
əməl etsə Allah məchulları ona məlum edər. Elə buna görə də indiki malik olduğu
m
əlumatlara uşaqlıqda malik deyildi və Allah bu məlumatları tədriclə ona öyrətdi.
Mütl
əq surətdə əgər bir şəxs məlumatlarını ayaq altına qoymasa, ona de ki, gedib
rahat v
ə xatircəm olsun. Zamanında möhtac olduğunu biləcəksən. Bundan artıq
r
əvayətlərdə də var:
"H
ər kəs bildiyinə əməl etsə, bilmədiyinə əməl etməkdən kifayət edər ".
Ona v
əqf olunmuş deyərlər. Ey məlumatlarına əməl edən şəxs!
Başqa fikirdə
olma, ba
şqa işlər onlarladır. Onlar ki, sənə bu qədər öyrədiblər bundan artığını da
öyr
ədərlər. Sən fikir etmə, yəni qüssələnmə.