Microsoft Word ico int Clin Azer doc

4.Ağır və ya çox 

ağır QPDR 

Yox 

2-4 

Bəzən  ‡ 

Nadir 

hallarda 

Yox 

5.Qeyri yüksək 

riskli PDR 

Hə 

2-4 

Bəzən  ‡ 

Adətən 

Adətən ** 

6.Qeyri yüksək 

riskli PDR 

Yox 

2-4 

Bəzən  ‡ 

Nadir 

hallarda 

Yox 

7.Yüksək riskli 

PDR 

Hə 

2-4 

Bəzən  ‡ 

Adətən 

Adətən 

⌂ 

8.Yüksək riskli 

PDR 

Yox 

3-4 

Adətən ‡ 

 

Nadir 

hallarda 

Yox 

9.Fotokoaqulyasi

ya üçün 

ə

lverişsiz yüksək 

riskli PDR 

(optik mühitlərin 

bulanıqlığı) 

 

 

Hə 

 

 

3-4 

 

 

Adətən ‡ 

 

 

 

Adətən 

 

 

Adətən** 

10.Fotokoaqulya

siya üçün 

ə

lverişsiz yüksək 

riskli PDR 

(optik mühitlərin 

bulanıqlığı) 

 

 

- 

 

 

1-6 

 

 

Mümkün 

deyil †† 

 

 

Bəzən 

 

 

Mümkün 

deyil †† 

 

KƏMÖ-Klinik Əhəmiyyətli Makulyar Ödem; QPDR-Qeyri Proliferativ Diabetik 

Retinopatiya; PDR-Proliferativ Diabetik Retinopatiya. 

 

*

 İstisnalara daxildir: ürək çatışmazlığı ilə əlaqədar hipertenziya və ya mayenin 

organizmdə ləngiməsi, böyrək çatışmazlığı, hamiləlik və ya makulyar ödemə ağırlaşdıra 

biləcək digər səbəblər. Qeyd olunan hallarda qısa müddətli müalicə kursu həyata keçirilərək  

fotokoaqulyasiyanı təxirə salmalı. Həmçinin, makulanın mərkəzi zədlənmədikdə, görmə 

itiliyi yüksək olduqda və xəstələr mümkün riski anladıqda KƏMÖ-in müalicəsi  seçici olaraq 

təxirə salına bilər. 

 

†

 Fokal fotokoaqulyasiya ya mikroanevrizmlərə birbaşa fokal lazer koaqulyasiyası, ya 

diffuz maye sızması olan nahiyyələrə qəfəs fotokoaqulyasiya,  ya da flüoressein 

angiqrafiyada qeyri perfuzion nahiyyələrdə tətbiq olunur. 

⌂ KƏMÖ zamanı fokal fotokoaqulyaiya  makulanın mərkəzi zədələnmədikdə, görmə 

itiliyi yüksək olduqda, və xəstələr baş verəcək riski anladıqda mütəmadi nəzarət altında seçici 

olaraq təxirə salına bilər. 

 

‡

 Panretinal lazer fotokoaqulyasiya əməliyyatı yüksək riskli PDR olan xəstələrdə 

həyata keçirilə bilər. 2-ci tip şəkərli diabetli ağır qeyri proliferativ retinopatiyası olan 

xəstələrdə erkən panretinal fotokoaqulaysiyanın faydası 1-ci  tip şəkərli diabetli  xəstələrə 

nisbətən daha çoxdur. Müalicə 2-ci tip şəkərli diabet və ağır QPDR olan xəstələrdə nəzərə 

alınmalıdır. Xəstələrin növbəti müşahidələr üçün razılaşmaması, həyata keçiriləcək 

kataraktanın ekstraksiyası və ya hamiləlik kimi amillər, həmçinin digər gözün vəziyyəti 

panretinal fotokoaqulyasiyanın vaxtının təyin olunmasına  kömək edir. 

 

**

 Bəzi mütəxəssislər panretinal lazer koaqulyasiya ilə əlaqədar makulyar ödemin 

kəskinləşməsini azaltmaq məqsədi ilə panretinal fotokoaqulyasiyadan əvvəl fokal 

fotokoaqulyasiyanın həyata keçirilməsinə üstünlük verirlər. 

 

††

 Bəzi hallarda vitrektomiya göstərişdir. 

---

Quru Göz Sindromu (İlkin müayinə) 

 

(Qiymətləndirmə: A: Xüsusi ilə vacib, B: Vacib, C: Münasibdir, ancaq vacib deyil. 

Dəlilin qüvvəsi:

 I: Güclü, II: Zəruridir I olmadıqda, III: I və II olmadıqda mütəxəssis rəyi ilə 

razılaşma ) 

 

İlkin subyektiv müayinə 

 

 

Okulyar simptom və əlamətlər (A:III) 

 

Ağırlaşdırıcı amillər (B:III) 

 

Simptomların davam etmə müddəti (A:III) 

 

İstifadə olunan damcılar və onların simptomlara təsiri (A:III)  

 

Okulyar anamnezə daxildir: 

o

  Kontakt linzalar, onlardan istifadə qaydası və qulluq (A:III)  

o

  Allergik konyunktivitlər (B:III) 

o

  Korneal anamnez (keratoplastika, LASİK,FRK) (A:III)  

o

  Göz yaşı nöqtələrində əməliyyat (A:III)  

o

  Göz qapaqlarında əməliyyat ( ptozun aradan qaldırılması, blefaroplastika, 

entropian/ektropionun aradan qaldırılması) (A:III)  

o

  Bell sindromu (A:III) 

o

  Göz almasının səthi strukturlarının iltihabı ( okulyar çapıqlaşan pemfiqoid, 

Stevens-Jonson sindromu) (A:III)  

 

Ümumi anamnezə daxildir: 

o

  Siqaret şəkmə (A:III) 

o

  Dəri xəstəlikləri (sızaqlar) (A:III) 

o

  Ekzema (A:III)  

o

  Menopauza (A:III)  

o

  Sistem iltihabi xəstəliklər (Şöqren sindromu, revmatoid artrit, sistem qurd eşənəyi, 

skleradermiya) (A:III)  

o

  Sistem dərman vasitələri ( antihistaminlər, aritmiya əleyhinə dərmanlar, 

izotretinoin, difenoksilat/atropin, beta-blokatorlar, kimyəvi terapiya və 

antixolinergik effektli digər dərman vasitələri) (A:III)  

o

  Travma ( kimyəvi) (A:III)   

o

  Xronik virus infeksiyası ( xronik hepatit C, insan immunodefisit virusu) (B:III)  

o

  Cərrahiyyə ( sümük iliyinin transplantasiyası, baş və boyun cərrahiyyəsi) (B:III) 

o

  Orbitanın şüalandırılması (B:III) 

o

  Nevroloji vəziyyət ( Parkinson xəstəliyi, Bell sindromu, Riley-Day sindromu ) 

(B:III) 

o

  Quru ağız, kariesli dişlər, ağızın selikli qışasında xoralar (B:III)  

 

İlkin obyektiv müayinə 

 

 

Görmə itiliyi (A:III)  

 

Xarici müayinə  

o

  Dəri (A:III)  

o

  Göz qapaqları (A:I)  

o

  Gözün köməkçi aparatı (A:III)  

o

  Ekzoftalmiya (B:III) 

o

  Kəllə-beyin sinirlərinin funksiyası (A:III) 

---