Èëéàñ Òàïäûã
20
Dahi
Belinski deyirdi ki, “Uşaq şairi olmaq yox, doğulmaq
lazımdır”. Son 50 ilin uşaq poeziyasını İlyas Tapdığın yaradıcılığı
olmadan təsəvvür etmək mümkün deyil.
Azərbaycan uşaq ədəbiyyatının, xüsusən şeirinin istedadlı
nümunələrində məhz bu cəhət, yəni sözün ən sadə, lakin emosio-
nal təsir baxımından
tez sirayət edən, rahat qavranılan, yaddaqa-
lan, təmtəraq, elitarlıq və quramaçılıqdan uzaq xəlqi çalarından
istifadə etmək bacarığı özünü göstərir. M.Ə.Sabirin, A.Səhhətin,
A.Şaiqin uşaq şeirlərində formalaşan və Azərbaycan uşaq poe-
ziyasının M.Seyidzadə, M.Rzaquluzadə, T.Elçin, X.Əlibəyli kimi
görkəmli nümayəndələri tərəfindən cilalanıb inkişaf etdirilən
həmin poetik xətt bu gün M.Əliyev, T.Mahmud, İ.Tapdıq, Z.Xəlil
kimi uşaq şairlərinin əsərlərində estetik bir leytmotiv rolunu
oynayır və uşaq poeziyasının effektli mütaliə və idrak materialına
çevrilməsinə münbit zəmin yaradır.
Elçin,
Xalq yazıçısı
Ötən yüzillikdə uşaq ədəbiyyatı sahəsində iki yazıçımızın
gərgin əməyini xüsusilə qeyd etmək istərdim.
Onlardan biri XX
yüzilliyin I yarısında bütün varlığı ilə öz yaradıcılığını uşaq
ədəbiyyatının inkişafı və zənginləşməsinə sərf etmiş,
Fərhad kimi
külüngünü yerə qoymamışdır. Bunlardan biri, adı uşaqların dili-
nin əzbəri olan Abdulla Şaiqdirsə, ikincisi, onun zəngin ənənə-
lərini davam etdirən, bu sahədə xeyli
uğurlu əsərlər müəllifi kimi
tanınan İlyas Tapdıqdır.
Məmməd Araz,
Xalq şairi
Əziz İlyas, sizi Rusiya yazıçılarının çoxmillətli qardaşlığı
adından 50 illiyiniz münasibətilə təbrik edirik. Sizin uşaqlar üçün
yaradıcılığınızı, poetik və tərcüməçilik istedadınızı yüksək qiy-
mətləndiririk. Sizə cansağlığı, xoşbəxtlik, yaradıcılığınızda mü-
vəffəqiyyətlər arzulayırıq!
S.Mixalkov, A.Aleksin, V.Aleksandrov
Áèáëèîãðàôèéà
21
İlyas Tapdığı mən həm sevə-sevə, həm də ondan öyrənə-
öyrənə tərcümə edirəm. O, Azərbaycan folklorunu gözəl bilir.
Özü də müdrik bir nağılçıdır – poetik nağılçı. Mən sidq ürəkdən
deyirəm, o, bizim Rusiyanın Marşak, Mixalkov, Borto, Prilejaye-
va kimi uşaq ədəbiyyatı korifeyləri ilə bir sırada dayana bilər.
Valentin Berestov,
rus şairi
Uşaqlara
təbiəti sevdirən, onun mahiyyəti, faydası, tükənməz
zövq mənbəyi olması barədə ağıllı yazılan əsərlərin dəyəri çox-
dur. İlyas Tapdıq uşaq psixologiyasını və təbiəti dərindən duyur.
Bu iki keyfiyyət onun “Təpələr” adlı kitabına topladığı şeirlərin
bədii vəhdətində aydın görünür. Onun təbiətə dair uşaq şeirləri
pillə-pillə qalxan yaradıcılıq yolunda əlvan çiçəklər kimidir.
Qasım Qasımzadə,
şair, ədəbiyyatşünas
İlyas Tapdığın uşaq əsərləri Mirzə Ələkbər Sabir,
Abdulla
Şaiq, Abbas Səhhət, Rəşid Əfəndiyevlə başlayan uşaq poeziya-
mızın davamı kimi çox ibrətlidir. Dilinin saflığı və təmizliyi,
süjetlərin təbiiliyi, tərənnüm etdiyi ideyaların əhəmiyyətliliyi eti-
barilə bu əsərlər uşaq şeirimizin İlyas Tapdığını qələm yoldaş-
larından təmamilə fərqləndirir.
Zahid Xəlil,
professor
Azərbaycan uşaqları ona görə xoşbəxtdirlər ki, onların İlyas
Tapdıq kimi gözəl şairi var.
M.Prilejayeva
rus uşaq yazıçısı
İlyas sevilən şairdir. Şeirləri sərhədlər keçir, ürəklərdən-ürək-
lərə yol alır,
musiqi ilə qovuşur, mahnılara çevrilir, aşıqların
sazında gül açır, güllənir.
İlyas – ürək şairidir. Poeziyanın ünvanı ürəklərdir.
Èëéàñ Òàïäûã
22
İlyas Tapdığın bütün yaradıcılığı Vətənlə, ana torpaqla, ulu
xalqımızla bağlıdır. O, uca səslə deyir: “Şeirimin canıdır bu el, bu
Vətən!”.
İlyas Tapdıq xalq məhəbbəti qazanmış söz ustadıdır.
Nahid Hacızadə,
yazıçı
“Bənövşə xatirinə kol dibinə iz düşdü”- İlyasın misrası yaz-
dırıb mənə “Bənövşələr” şeirimi. İlyasın hər şeir kitabı bir qəm
bənövşəyə oxşayır, təzə tər, ətirli şeirlərindən hər şöz, hər misra
ürək kimi çırpınır”.
Xalq poeziyasına, aşıq şeirinə yaxından bağlılıq, vurğunluq
onun poeziyasına xüsusi bir oynaqlıq, səmimiyyət gətirir.
Hüseyn Arif,
Xalq şairi
İlyas Tapdığın poeziyası son 50-55 ilin
Azərbaycan şeirinin
keçdiyi yolun mənzərəsi barədə müəyyən təsəvvür yaradır. Təkcə
uğurları ilə deyil, hətta çətinlikləri ilə birgə. Və bu mənzərədə
İlyas Tapdığın da öz yeri görünür. İlyas Tapdığın ən gözəl və
deyərdim ki, şah şeiri elə Gədəbəyə həsr olunub.
Vaqif Yusifli,
Əməkdar incəsənət xadimi
Təbiət və sadə insan əməyinin təsviri İlyas Tapdığın şeirlə-
rinin əsas xüsusiyyətlərini təşkil edir. Bu onun Vətənə, vətən
torpağına geniş və rəngarəng mənzərələrinə,
qurub yaradan insan-
larına vurğunluğundan irəli gəlir.
İlyas Tapdıq təbiət gözəlliyi ilə insannın ənəvi gözəlliyini
vəhdətdə təsvir etməyi bacarır.
Şəmşad Rza
şair, publisist
İlyas Tapdıq sanki öz oxucularının əlindən tutub onları
“niyələrinin” cavabını axtarmağa aparır. Sadə, anlaşıqlı bir dildə
Áèáëèîãðàôèéà
23
onlarla söhbətə başlayır. Şair uşaqla uşaq kimi danışmır. Belə
olsaydı böyüklər uşaq gözündə öz marağını itirərdi. Babaların
nağılları ona görə əfsunludur ki, qocalar özünəməxsus hikmətlə,
müdrikliklə danışıblar. İlyas Tapdığın şeirlərində bu mənada da
bir özünəməxsusluq vardır.
Nüsrət Kəsəmənli,
şair, publisist