E-mail (Сообщение
)
Outlook rejimində elektron məktubun yaradılması.
Search (Найти)
Outlook obyektlərinin, fayllarının axtarılması.
Print (Печать)
Sənədin çapa verilməsi. Printerin tipini, çap ediləcək səhifələrin nömrələrini,
verilən sənədin və ya səhifələrin nüsxələrinin sayını göstərmək lazımdır.
Print Preview (Предварительный просмотр)
Printerin xüsusiyyətlərini (parametrlərini) nəzərə almaqla çapdan əvvəl sənədə
baxışın keçirilməsi. Bir və ya bir neçə səhifəni böyüdülmüş və ya kiçildilmiş
vəziyyətdə nəzərdən keçirmək, sənədi redaktə etmək və ya formatlaşdırmaq olar.
Spelling and Grammer (Правописание)
Orfoqrafiyanın və qrammatikanın yoxlanılması. Sözlərin, mətn hissələrinin və ya
bütün sənədin yazılışının düzgünlüyünü yoxlayır.
Cut (Вырезать)
Qeyd edilmiş fraqmentin yerdəyişməsi. Bu komanda qeyd edilmiş fraqmenti aktiv
sənəddən götürüb müvəqqəti saxlama yaddaşında (CLIPBOARD) yerləşdirir. Bu
halda o, əvvəlki yerində qalmır.
Copy (Копировать)
Qeyd edilmiş fraqmentin surətinin çıxarılması. Bu komanda qeyd edilmiş
fraqmentin aktiv sənəddən surətini çıxarıb müvəqqəti saxlama yaddaşında
yerləşdirir. Bu halda o, əvvəlki yerində də qalır.
Paste (Вставить)
Müvəqqəti saxlama yaddaşındakı verilənlərin sənədə əlavə edilməsi. Bu halda
verilənlər kursorun yerləşdiyi yerdən daxil edilir.
35. Elektron cə
dvə
lin tə
yinatı və
ə
sas anlayış
ları.
Elektron cədvəllərin yaradılmasına və onun verilənlərinin manipulyasiyasına
imkan verən proqram paketləri cədvəl prosessorları adlanır. Bu paketlərdən ən çox
yayılanı və istifadə olunanı Lotus 1-2-3, Quatro-Pro, SuperCalc və Microsoft Excel -
dir. Microsoft Excel cədvəl prosessorunun bir neçə versiyası mövcuddur. Sonuncu
Microsoft Excel 2007-dir.
Excel, cədvəllərlə işləyən zaman istifadəçiyə aşağıdakı imkanları verir:
- cədvəlin xanalarında müxtəlif funksiyalardan (riyazi, maliyyə, statistik,
mühəndis və s.) təşkil olunmuş mürəkkəb düsturlardan istifadə olunur. Cədvəlin
digər xanalarındakı qiymətlərdən asılı olaraq, düsturlarla nəticənin qiyməti
hesablanır;
bir neçə cədvəlin əlaqəsini təşkil etmək. Bu zaman bir cədvəlin xanalarının qiyməti
digər cədvəlin verilənləri əsasında təşkil olunur. Bu halda ilkin cədvəlin
verilənlərinin dəyişməsi əsas cədvəldəki son nəticənin avtomatik dəyişməsinə
təsir edir;
- verilənlərdən təşkil olunmuş böyük massivlərin analizini asanlaşdırmaq üçün
interaktiv olaraq cədvəlləri yaratmaq;
- verilənlərin siyahılar şəklində (verilənlər bazası) tərtibatını, çeşidləmə
ə
məliyyatını, aralıq nəticələrin hesablanmasını və filtrləməni cədvəllərə tətbiq
etmək;
- verilənlərin birləşməsini (konsalidasiyasını) həyata keçirmək, yəni bir neçə
cədvəlin verilənlərini bir cədvəldə birləşdirmək olar;
- verilənlərin eyni adlı massivlərindən – ssenaridən istifadə etməklə, eyni
cədvəldə son nəticənin qiymətini tərtib etmək. Verilənlərin bir neçə massivindən,
son nəticənin bir neçə variantını tez almaq mümkündür;
- düsturlar üzrə hesablamalardakı səhvlərin axtarışını avtomatik yerinə
yetirmək. Istifadəçi səhvlər haqqındakı məlumatın kodlarının analizindan başqa,
xanalar arası asılılığı izləmək imkanına malikdir. "Зависимости" alətlər panelinin
köməyi ilə cədvəli ekrana çıxarmaq rejimini vermək olar. Bu zaman ilkin xanalarla
asılı xanalar müxtəlif rəngli xətlərlə birləşir;
- verilənlərin digər şəxslər tərəfindən dəyişdirilməsini mühafizə etmək. Bir və
ya bir neçə xananı, cədvəlin özünü və ya işçi kitabı mühafizə etmək olar. Bu
zaman mümkün mühafizə dərəcələrinin kombinasiyasından istifadə etmək
mümkündür;
- cədvəlin təyin olunmuş hissəsini gizlətməyə və ya əks etdirməyə imkan
verən strukturlaşmış verilənlərdən istifadə etmək. Bu, informasiyanın seçilməsi
prosesini və işçi vərəqdəki verilənlərə nəzarəti olduqca təkmilləşdirir;
- əvvəldən hazırlanmış və yadda saxlanılmış sıra şəklindəki verilənlərin eyni
və ya müxtəlif qiymətlərini cədvəlin bir neçə xanalarına sürətli daxil etmək üçün
avtodoldurma mexanizmini tətbiq etmək. Sıranın hər bir həddi cədvəlin bir
xanasına daxil edilir. Verilənlərin xanalara daxil edilmə ardıcıllığını sıranın
istənilən həddindən başlayaraq düz və ya əks istiqamatdə həyata keçirmək olar;
- ixtiyari sayda qiyməti olan bir və ya iki dəyişəndən təşkil olunmuş əvəzetmə
cədvəlindən istifadə etmək. Dəyişənlərin bu qiymətlərindən eyni düsturun
nəticəsinin hesablanmasında istifadə olunur və nəticələrə verilənlər massivi
şə
klində əks etdirilir.
Excel cədvəl prosessoru bu deyilənlərdən başqa, həmçinin mətn proses-
sorunun ümumi funksional imkanlarına da malikdir. Bunlar makroslardan istifadə,
diaqramların quraşdırılması, avtomatik əvəz etmə və orfoqrafiyanın yoxlanılması,
stil və şablonlardan istifadə, verilənlərin avtomatik formatlaşdırılması, digər tətbiqi
proqramlarla verilənlərin mübadiləsi və s. servis imkanlarından ibarətdir.
Excel cədvəl prosessorundan mürəkkəb hesabatlarda, çeşidləmə, filtrləmə
massivlərin statistik analizi və bunlar əsasında diaqramların quraşdırılmasında
istifadə etmək məqsədəuyğundur.
Excel-də aşağıdakı tip əməliyyatlar aparmaq olar:
Adi məlumat cədvəli tərtib etmək;