Microsoft Word Kitab-2 cbs doc
Yüklə 9,97 Mb. Pdf görüntüsü
|
124 Televiziya v Radio urasının s dri Nu ir van M h rr mli m tbuata bel rh etmi di: “Prezident lham liyev ölk d rus dili il ba lı yaranmı probleml rin h llin dair tövsiy verib. Dövl t ba çısı rus dili il ba lı yaranmı probleml rin anla ıqlı kild h ll edilm sini biz tövsiy edib. Prezident h r bir v t nda ın qarantıdır, o, h r hansı m s l y öz münasib tini bildir , mü yy n göst ri v tövsiy l rini ir li sür bil r”. (93) Mövzu il ba lı diqq ti bir nüansa yön ltm k ist rdik. 2014- cü ild (mart, aprel, may) M tbuat urası Beyn lxalq laq l r ö- b sinin m tbuatda Da lıq Qaraba münaqi si il ba lı yazılanla- rın monitorinqi aparılmı dı. n az m qal rusdilli “Bakinskiy raboçiy” (20 m qal ) v ”Exo“ (9 m qal ) q zetl rind d rc olun- mu du. May ayında da Da lıq Qaraba münaqi si il ba lı n az m qal ni yen d rus dilind n r edil n “Exo“ (8 m qal ) v “Bakinskiy raboçiy” (2 m qal ) q zetl ri vermi di. Bu baxımdan, ölk d n r olunan rusdilli q zetl rd Da lıq Qaraba münaqi - sin az yer ayrılması xüsusi narahatlıqla qeyd edilmi dir. Dild n müst qil istifad , dini tolerantlıq v dig r bu kimi c h tl r Az rbaycan xalqının müsb t kild seçilm sin v dünyada müsb t imicinin formala masına s b b olur. Azsaylı xalqların dil v m d niyy tl rinin, ictimai birlikl rinin, el c d m tbu orqanlarının f aliyy tin dövl t qay ısı olmazsa, h min institutların v t sisatların mövcudlu u sual altına dü r. Bu, übh siz ki, yax ı heç n v d etmir. Ona gör d biz, bir mill t olaraq öz tarixi kökl rimiz hörm t göst rm kl yana ı, tarixi keçmi imiz d eyni münasib ti nümayi etdirm yi bacarmalıyıq. “Etnoqlobus” (ethnoglobus.az) Beyn lxalq Onlayn nforma- siya-Analitik M rk zinin “Az rbaycanda ya ayan etnik azlıqların probleml ri: t zahür formaları” mövzusunda t kil etdiyi konfrans- da (2015) milli azlıq nümay nd l rinin mövzu il ba lı çıxı ları bir sıra aspektl rd n maraq do urur. Burada b zi icma nümay n- d l rinin s sl ndirdiyi fikirl rd irad v t klifl ri müqayis li t hlil etdikd , h qiq t yükünün a ırlıq m rk zini t yin etm k heç d ç tinlik tör tmir. Bu, yaradılan imkanların miqyasına n z r 125 salındıqda v h m d iradla mövcudlu un arasındakı nisb t f rqind daha aydın görünür. L zgi dilind n r olunan “Alam” jurnalının redaktoru Abir Eçexvi deyib ki, Az rbaycanda l zgi dilind 2 q zet v 2 d bi- b dii jurnal çap olunur: “Ölk mizd etnik azlıqların dilind kitab, q zet v jurnal n r etm y qada a yoxdur. Heç k s bizim f aliyy timiz v n rl rimizi yayma a mane olmur. Amma dövl tin maliyy d st yi olmadı ından h r sayın çapı üçün sponsor axtarmalı oluruq”. A.Eçexvinin üstünd dayandı ı ikinci m s l is etnik azlıqların dill rind radio v TV verili l ri il ba lı olub: “Az rbaycan Televiziya v Radio Verili l ri irk tind – Beyn lxalq radio verili l ri öb sinin n zdind l zgi, talı , kürd v erm ni dill rind h ft d 2 d f 15 d qiq olmaqla radio verili l ri efir verilir. 15 d qiq nin, t xmin n, yarısı r smi x b rl r ayrılır. Yerd qalan vaxtda h m etnik musiqi verilm li, h m maraqlı xsl r haqda danı ılmalı, folklor nümun l ri v s. t qdim olunmalıdır. T bii ki, bu vaxt yet rli deyil. vv ll r L zgi dilind proqram redaksiyasında 3 n f r i l yirdi, 2 n f r ixtisar olundu. ndi bütün yükü 1 n f r da ıyır. Bundan lav , h min verili l r qısa dal ada yayımlandı ı üçün Az rbaycan razisind e idilmir”. Az rbaycan Ukrayna cması Sumqayıt öb sinin r hb ri Liderova Nadejda Petrovna respublikada rus dilind verili l rin yox d r c sind olmasından narazılı ını ifad edib: “Az rbaycanda rus dilind t hsil yet rinc dir. Cavan n sil d dövl t dilini göz l bilir. Amma ya lı n sil üçün Sovet dövrünü keçm si s b bind n Az rbaycan dilini öyr nm k ç tindir. Rus dilind m lumat ala bilm dikc , ölk d ki hadis l rd n x b rsiz oluruq. Bundan lav , bu dild TV verili l ri, yaxud, ayrıca bir kanalın olması ölk mizi dünyada tanıtma a da imkan ver r”. Az rbaycan Talı M d niyy t M rk zinin s dri Rafiq C lilov talı dilind TV v radio verili l ri m s l sin bel münasib t bildirib: “C miyy td talı , l zgi, kürd k lm sind n bir qorxu var. Bizi toplumdan ayıranda bizd inciklik v etimadsızlıq yaranır”. (94) 126 Qaldırılan probleml rl ba lı qeyd ed bil rik ki, bu etimadsızlı ın s b bi kimi “Sadval”, l kr m Hümb tovun separatçı h r k tl rini misal ç km k olar. Lakin Az rbaycan dövl ti bu kimi m tbu n rl rin davamlı çıxması üçün maksimum s y göst rir. Rus dilind h m dövl t, h m d öz l kanallarda x b rl r proqramı t qdim olunur, ayrıca CBS kanalı is birba a rus dilind yayımlanır. Az rbaycan v Ukraynanın Milli Televiziya v Radio uraları arasında ld olunmu razıla manın icrasına uy un olaraq, Ukraynanın UA/TV telekanalı 2016-cı il yanvarın 19-dan ölk razisind öz yayımına ba layıb. Hazırda, yayım Az rbaycanın sas kabel televiziyalarından olan “KATV1” vasit si il h yata keçirilir. Kanalın “ATV+”, “BBTV”, “Connect”, “Aile TV” kimi operatorlar vasit si il yayımı da gözl nilir. Az rbaycanda r q msal yayıma keçidl laq dar olaraq, imal bölg sind (bu bölg d milli azlıqlar kompakt halda ya ayır) yeni r q msal avadanlıqlar qura dırılıb. Ölk nin bu bölg sini ( abran, Quba, Qusar v Xaçmaz) r q mli televiziya il t min etm k üçün Xaçmazın Yergüc k ndind 77 metr hündürlüyünd radio v televiziya qüll sind r q msal cihazlar qura dırılıb. Bu cihazlar vasit sil , t kc , Qubanın 40-dan çox da lıq k ndi artıq peyk antennalarından istifad etm d n ölk d yayımlanan TV-l r çox rahatlıqla baxa bilirl r. Ümumiyy tl , abran-Quba-Qusar-Xaçmaz-Yalama v Nabran razisind bununla ba lı heç bir problem yoxdur. Ölk nin h r yerind oldu u kimi, müasir telecihazlar r q mli tezliyi birba a paket klind q bul edir, köhn l rd is dekoderl rd n istifad olunur. Amma t ssüfl r olsun ki, dövl timizin bu sah d gördüyü s m r li v t qdir olunası i l r b z n bir sıra beyn lxalq t kilatların hesabatlarında düzgün d y rl ndirilmir, m s l y qeyri-obyektiv kontekstd n yana ılır. Buna misal olaraq, 23 mart 2011-ci ild q bul edil n, 31 may 2011-ci ild d rc olunan “Rasizm v Qeyri-Tolerantlı a qar ı Avropa Komissiyasının Az rbaycan üzr dördüncü monitorinq dövrü hesabatı”nda deyil n fikirl ri göst r bil rik: “K V, xüsusil audiovizual media Yüklə 9,97 Mb. Dostları ilə paylaş:
|