68
münasib tl r z minind ziyanlı hesab
edil n ist nil n h r k tl r
yolverilm z hesab olunur, eyni zamanda, mehriban birg ya ayı ,
dostluq v qarda lıq qanunlarımızın ana x ttini, qay sini t kil edir.
Bu gün Az rbaycanda 5000- yaxın kütl vi informasiya
vasit si qeydiyyatdan keçmi dir. Hazırda, ölk s viyy sind 50-
d n çox jurnal, 36-dan çox günd lik q zet, 100-d n çox h ft lik
q zet, rayonlarda is 80- yaxın q zet i ıq üzü görür. Bura 200
h ft lik v 85 aylıq çap m tbuat orqanı, 9 am v 17
fm tipli radio
stansiya, 23 televiziya kanalı, ölk
razisind yayımlanan 9 v
regional s viyy d göst ril n 14 telekanal daxildir.
Ha iy : Dünya informasiya m kanına sür tl inteqrasiya
ed n Az rbaycanın bu sah d t crüb si yüks k s viyy d t qdir
olunur. Öt n il ölk mizin Dünya X b r Agentlikl rinin V Konqresi-
n , Asiya v Sakit Okean Ölk l ri
nformasiya Agentlikl ri
T kilatının XVI Ba Assambleyasına ev sahibliyi etm si d
s b bsiz deyildi. Asiyanın 31 ölk sind n 39 agentliyin 77, Avropa-
nın 23 ölk sind n 30 agentliyin 51, Afrika qit sinin 16 ölk sind n
16 agentliyin 25, Amerika qit sinin 7 ölk sind n 9 agentliyin 17,
habel Avstraliyanın 3 agentliyini t msil ed n 4 nümay nd sinin
qatıldı ı t dbird medianın aktual probleml rin i ıq salındı.
“Bu t dbirin Bakıda keçirilm sini h m d müst qil medianın
inki afı sah sind Az rbaycanın f aliyy tinin v nailiyy tl rinin
yüks k qiym tl ndirilm sinin göst ricisi hesab edirik. Bu,
hökum timiz üçün prioritetl rd n biridir v dü ünür m ki,
müst qilliyimizin 25 ili rzind ki nailiyy tl rimiz bizim media
azadlı ı il yana ı, bütün dig r fundamental azadlıqların t min
edilm sin müv ff q oldu umuzu nümayi etdirir”, dey söyl y n
Prezident lham
liyev “Ölk
halisinin sayı t qrib n 10 milyon
n f rdir v Az rbaycanda sosial mediadan istifad ed nl rin sayı
2 milyondur. Bu r q m onu nümayi etdirir ki, Az rbaycanda azad
medianın inki afı çox u urlu olub. Biz m qs dimiz nail olmu uq
v bu 25 il rzind siyasi v iqtisadi islahatlarla yana ı,
transformasiya keçmi sah l rd n biri demokratik inki af
istiqam tind ki islahatlar olub” fikirl ri il t crüb mübadil sin
veril n ön mi diqq t çatdırmı dır. Davamlı addımlar bir daha bu
69
reallı ı ortaya qoyur ki, ölk d güclü, müst qil, obyektiv informa-
siya da ıyıcısı olan, insanların informasiya almaq ehtiyacını
öd y n, onları beyn lxalq al md , respublika daxilind ba vermi
hadis l r bar d düzgün m lumatlandıran, eyni zamanda, dövl t-
çilik prinsipl rin s daq t nümayi etdir n, milli maraqların t s-
sübke i olan m tbuatın formala ması v inki afı dövl tin media
siyas tinin sas f ls f sini t kil edir.
Az rbaycanın kütl vi informasiya vasit l ri haqqında
qanunvericiliyi m tbuat azadlı ı üçün vacib olan t m l z man tl ri
t min edir. Yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi, senzura 1998-ci ild
l
v edilib v 2000-ci ild q bul edilmi “Kütl vi nformasiya
Vasit l ri haqqında” Qanun ist nil n senzura aktını qada an edir.
Az rbaycan razisind televiziya v radio yayımını t nziml -
y n hüquqi baza mövcuddur. “Televiziya v radio yayımı haqqın-
da” Qanun 2002-ci il iyunun 25-d q bul edilib.
2003-cü ild n f aliyy t göst r n M tbuat urasının m qs di
m tbuat v ifad azadlı ının qorunmasıdır.
Yazılı v internet mediada
bu kimi m s l l r Az rbaycan
M tbuat urası t r find n t nziml nir. 2003-cü ild M tbuat urası
t r find n q bul edil n Etik M c ll m tbuatda dig r davranı
qaydaları il yana ı, etnik v dini azlıqlarla ba lı meydana çıxa
bil c k sualların h lli yollarına dair normaları da özünd
ks etdirir.
2017-ci ilin iyununad k h r iki qurum irqi ayrı-seçkilikl
ba lı çox az sayda ikay t alıb. M s l n, M tbuat
urasının bir
q zet orada çap olunan v xristianları t hqir etm y s b b ola
bil c k m qal ni öz internet s hif sind n götürm k t l bi d rhal
t min olunub. Ba qa bir halda, M tbuat urasına etnik m nsubiy-
y ti
sassız
kild bir m tbuat orqanında qeyd olunan erm ni
silli
xsin ikay ti daxil olub v h min q zet müvafiq b yanat-
ları geri götürm k tövsiy olunub.
Dig r bir fakt da Qax
rayonu Qax ngiloy k ndind ki
Müq dd s Georgi kils sind ARB telekanalı t r find n aparılan
ç kili Gürcüstan t r finin etiraz müraci tin (2017-ci ilin)
Az rbaycan t r finin münasib tidir. Bel ki, m s l il ba lı
Gürcüstan t r fd n Az rbaycanın Dini Qurumlarla üzr Dövl t
70
Komit sin daxil olan müraci t d rhal müsb t cavab verilib.
H tta bu bar d m tbuata (http://www.apa.az) açıqlama ver n Dini
Qurumlarla
üzr Dövl t Komit sinin s dri Mübariz Qurbanlı
m lum m s l ni Gürcüstanın Az rbaycandakı s firi il keçiril n
görü d d müzakir etdiyini söyl yib: “Biz bu m s l d n sonra
Milli Televiziya v Radio urasına, o cüml d n M tbuat urasına
r smi m ktubla müraci t etmi ik. M ktubda bildirmi ik ki,
ölk d ki ist nil n din aid m b dl rd , m rk zl rd aparılan
ç kili l rd m tbuat diqq tli olmalı, m s l nin h ssaslı ı n z r
alınmalıdır ki, sonradan bu kimi narazılıqlar ortaya çıxmasın.
Dinl rarası, dövl tl rarası m s l l rd m tbuat diqq tli olmalıdır”.
Qax rayonundakı ç kili g ldikd is M.Qurbanlı qeyd edib ki,
bu ç kili icaz siz aparılıb: “Düzdür, bu ç kili birba a m n vi
baxımdan z r rli olmayıb, amma dolayısı il narazılıq yaradacaq
s b bl r yaradıb. Bizim ekspertl r artıq m s l il ba lı r y veribl r,
o süjet efird n bird f lik çıxarılıb. Bel hala 2015-ci
ild d dig r bir
kanal t r find n yol verilib v bizim, dig r qurumların tövsiy si il
efird n çıxarılıb. Bu m s l d artıq h ll olunub. Gürcüstanla bizim
çox göz l münasib tl rimiz var, amma üçüncü t r fl r var ki, buna
qısqanclıqla yana ır. Buna gör d ehtiyatlı olmalıyıq”.
AT T v M tbuat urasının birg yenil diyi
“Jurnalistl rin
Pe Etikası Kodeksi” etik jurnalist f aliyy tinin sas prinsip-
l rini
hat edir. Kodeksin adıç kil n yeni kli informasiyanın
ld edilm si v açıqlanması, cinay tl ba lı m lumatlandırma v
t qsirsizlik prezumpsiyası, redaktorların müst qilliyi v jurnalist-
l rin hüquqları kimi m s l l ri daha traflı hat edir. Kodeksin
mü yy nl dirdiyi jurnalist etikasının 4
ümumi prinsipi h qiq tl -
rin çatdırılması, düzgünlük v obyektivlik; informasiya m nb l -
rin hörm t edilm si;
r f v l yaq tin qorunması,
xsi h yatın
toxunulmazlı ı; jurnalistl rin v onların çalı dı ı K V-l rin reputa-
siyasının qorunmasıdır.
(34)
Az rbaycan Respublikası Prezidentinin 2008-ci il 31 iyul
tarixli S r ncamı il t sdiq edil n
"Az rbaycan Respublikasında
Kütl vi nformasiya Vasit l rinin
nki afına Dövl t D st yi
Konsepsiyasının "Kütl vi informasiya vasit l rinin inki afına