daşı»na nəzir qoyardılar, arzularına, niyyətlərinə çatardılar. Ora qoyulan nəzirə isə
heç kim əlini də vurmazdı. Bu nəzirləri ya bir imkansıza, ya da şikəstə verərdilər.
Ona görə də nəzir qəbul olunardı.
Biz üç ay yayı orada, Qara göldə qalardıq. Bayaq dediyim kimi Qara göl
Azərbaycanın sərhəddində yerləşirdi. Ermənilər Gorus rayonuna, Gorusun
kəndəlrinə və əkin yerəlrinə göldən motor ilə su çəkmişdilər. Gölün suyu şirin
olduğu üçün, istifadəyə yararlı idi. Ermənilər gölün qırağında kiçik bir tikili tikib,
içinə də motor qoymuşdular. Motor demək olardı ki, sutqanın 20 saatını işləyirdi.
Mən hələ onda orta məktəbdə oxuyurdum. Amma, bu mənə çox pis təsir edirdi. Elə
hey fikirləşirdim: «necə olur, yaylaq bizim, göl bizim, yer bizim, ancaq gölün
suyunu onlar öz xeyirləri üçün istifadə edirlər. Məgər, bunu biz eyləyə bilmərik?
Niyə də gözümüz özümüzə bağlıdır?» Elə hey fikirləşərdim… Səhər açılanda
uşaqlarla sözü bir yerə qoyardıq ki, gedək motoru qıraq. Ancaq oraya ermənilər
növbə ilə keşik çəkirdilər.
Bir gün eşitdik ki, gölə bir qayıq gətiriblər. Biz hamımız ora qaçdıq. Nə
görsək yaxşıdır? Sevan-Göyçə gölünün balıq kürüsündən ermənilər oraya – Qara
gölə tökürlər. Demək o vaxtdan sən demə oraya yiyələnirmişlər. Elə də oldu. Artıq
gələn il balıqlar böyümüşdü.
Bütün bu işlərə nəzarət edən Sedrak adlı bir erməni qulduru idi. O, tez-tez
gölə gəlir, oralara nəzarət edir, bütün işləri səhmana saldıqdan sonra çıxıb gedərdi.
Bir dəfə bir QAZ-51 markalı maşın dolu ermənilər dincəlmək, yeyib-içmək
üçün gölün qırağına gəldilər. Mənim qardaşım Rövşən dedi ki, onları qəlbim
götürmür ki, gəlib bizim yaylaqda at oynatsınlar. Onalra daş atmaq istəyəndə daş
maşının işıq şüşəsinə dəydi və şüşə qırılıb yerə töküldü.
Ermənilər tez tökülüşdülər. Daşı atanı axtarmağa başladılar. Birdən quldur
Sedrak gəldi, nə gəldi. Dedi ki, daşı kim atıb maşının şüşəsini qırıb, desin! Əgər
deməsəniz bütün uşaqları yığıb Gorusa- milis idarəsinə aparacağam. Uşaqlar çox
qorxdular. Mən tez alaçığa qaçıb anama xəbər verdim. Anam həmişə evimizdə
olan tüfəngi götürdü və uşaqlar olan yerə gəldi. Bir də baxdıq ki, Sedrak uşaqları
elə düzüb ki, elə bil almanlar əsir uşaqları düzdüyü kimi. Anamın əlində tüfəngi
görən Sedrak özünü itirdi.
- Ay bacı, belə də iş olar? Mən bilirəm sizin uşaq deyil. Amma kimin
uşağıdırsa adını da demirlər.
Anam dedi:
- De görüm nə olub axı?
- Nə olacaq, ay bacı. Daş atıb maşının işıq şüşəsini qırıblar.
- Ay Sedrak, bunlar uşaqdırlar. Bilməyiblər, daş atanda maşının şüşəsinə
dəyib qırılıb. Böyük bir şey olmayıb ki, uşaqlarla işin olmasın, nə xərci varsa
hamısını mən verərəm. Gedib təzə şüşə alıb maşina taxarsınız.
Onda Sedrak qızışdı:
- belə olmaz, gərək bu uşaqları mən milisə aparam ki, bir də belə qələt
etməsinlər. Erməninin maşınını, sizin uşaqlar daş ilə vuralar.
Anam içi patronla olan tüfəngi Sedraka tərəf çevirdi:
- Götür küçüklərini, tez buradan rədd ol, yoxsa beynini dağıdaram. Hacılar
kolxozunun 40 baş quzusunu sən oğurladın, sənə heç nə demədilər. ndi nə var, nə
var, uşaq bir şüşə qırıb. Bir də köpək oğlu sənin buradan keçəndə bir də səsini
eşitsəm özüm səni öldürəcəyəm. Dinməz-söylənməz tez buradan uzaqlaş. Tülkü
kimi hiyləgər və qorxaq olan Sedrak bilmədi nə etsin. Rəngi ağappaq ağardı:
- Bacı, sənə qurban olum. Mən yazıq nə deyirəm ki, hamısı sizə qurban.
Elə o saat da dincəlib, yeyib-içməyə gələn ermənilər maşina doluşaraq çıxıb
getdilər.
Ondan sonra bir də onun səsini eşitmədik. Qorxaq və hiyləgər olan Sedrak
həmişə dilağız edirdi:
- Bacı, mən sakitcə buradan keçirəm – deyirdi.
Anamın qoçaq, qeyrətli bir qadın olmasını bütün Laçınlılar yaxşı bilirdi. Yeri
düşmüşkən bir olmuş bir əhvalatı danışmaq yaxşı olardı.
Anam hələ cavan gəlin vaxtında, yəni, iki körpəsi ilə birlikdə atam Minkənd
stisuyunda alaçıq qurub onları orada yerləşdirir ki, burada üçə ay dincəlsinlər.
Anamgilin alaçığı ilə babamgilin alaçığı bir-birinə yaxın olur.
Bir neçə gündən sonra bir qadın özünə görə kiçik bir alaçıqla ora gəlir.
Anamın söylədiyinə görə qadın deyir ki, bəs tək adamam. Özyüm də Ağcabədi
rayonundan gəlmişəm. Anama deyir:
- Qızım, icazə verin mən də sizin alaçığa yaxın tikilim. Ayaqlarım ağrıyır. On
beş gün burada qalıb istisu qəbul edəcəyəm. Özü də mən ziyankar adam deyiləm.
Qərib olduğum üçün sizi özümə yaxın bildim.
Anam deyir:
- Xala, haradan gəlmisən, xoş gəlmisən. Nə olar? Atamgil bir böyrümdə, sən
də o biri böyrümdə tikilərsən. Nə köməklik lazım olsa biz edərik. Elə də olur.
Qadın anamgilə yaxın alaçıq qurur.
Anam deyirdi ki, bu kök qadının böyük bir qara çamadanı var idi. Gündüzlər
isti suya gedəndə çamadanı bizə qoyur, axşamlar isə başının altına qoyub yatardı.
Çox vaxt oturub anamla söhbət edir. Deyir ki, ailə qurdum, amma övladım
olmadı. Neçə illər yoldaşımla birgə yaşadıq. Axır ki, mən özüm ondan ayrıldım ki,
qoy gedib evlənsin və uşağı olsun. ndi tək yaşayıram. Özüm də alver edirəm.
Allaha şükür heç kəsə ehtiyacım da yoxdur. Bir bacım var, o da məndən uzaqda
yaşayır.
Həmin qadın bir gün kök bir qoyun alır. Ondan soruşurlar ki, tək adamsan.
Neyləyirsən bu qoyunu. O da cavab verir ki, dağ heyvanını əti çox xoşuma gəlir.
Qayıdanda aparıb kəsib qovurma edəcəyəm. Bir qışı mənə bəs edər.
Bir müddət keçir. stisu dərəsi çox qaranlıq olurdu. Bir gün gecənin bir
yarısında qadın qışqırır ki, mənə kömək edin. Bəs qoyunumu apardılar. Sən demə
arvad qoyunun ipinin bir ucunu ayağına bağlayırmış.
Anam həmişə içi patronla dolu olan qoşa lülə tüfəngi götürüb çölə qaçır.
Qadın qışqıra-qışqıra deyir ki, bəs yola tərəf qaçdılar. Anam əlində tufəng heç
nədən qorxmadan həmin səmtə üz tutur. Aralıda nə isə qaraltı hiss edir. Tüfəngi
tuşlayıb, iki güllə atır. Güllənin biri nəyə isə dəyir. Səs-küyə camaat tökülürlər,
fənərlə hər yeri gəzirlər. Bir də görürlər ki, qadının qoyunu ilə çamadanı buradadır.
Sən demə oğrular birinci qoyunu aparırlar ki, onun başı qoyuna qatışanda
çamadanı da götürsünlər.