Microsoft Word lisonut-tayr ziyouz com doc

www.ziyouz.com
кутубхонаси
42
aylab, shunday fig'on qildi: 
— Ey ishqing shiddati jonimda bo'lgan, xotirim oromi, ko'nglim quvvati! Har neki 
istaging bo'lsa, buyur — qulingman. Agar bajarmasam, mayli, meni qatlga hukm et! 
Ammo hijron so'zini aytma, meni vasl uyidan benasib etuvchi so'zga yo'lama! 
Shunday deb u o'rnidan irg'ib turdi-da: 
— Suruvni keltiring, “qo'y”ni cho'pon huzuriga yetkuring! Men gumrohga madad 
aylab, iltifot qilib, otashgoh sari yo'l boshlang!— dedi. 
Xullas, “qo'y”ni cho'pon huzuriga yetkardilar, uning ikkinchi tilagini ham bajo 
keltirdilar. Shayx kunduz kunlari cho'chqa to'dasidan ogoh bo'lib, ularni boqsa, kechalari 
uning manzilgohi otashgoh bo'lar edi. 
Kechqurundan tong otgunga qadar uning ishi o't yoqish bo'lib, kufr olovini ravshanroq 
yondirish bilan vaqtini o'tkazardi. Sahar payti butxonada qo'ng'iroq chalingach, ya'ni 
qaro zulmat tuni yorishgach, u devonalikdan gulxanga yiqilgan odamdek dudga 
belangancha kuldan chiqib kelardi. Qo'ng'iroq ohangiga mos holda kufr elining odat va 
tartibida xirgoyi qilardi. Shu tariqa u to'ng'izlarga ro'para bo'lar, uning atrofida yuzdan 
ortiq to'ng'iz bo'lardi. 
Shunday qilib, u bu xil zulmatga giriftor va asir bo'lib qolgan edi. Uning farmonidagi 
qavm bu ahvoldan uni xalos etish uchun ko'pgina chora-tadbirlar qilib ko'rishdi, ammo 
bu tadbirlar unga qil uchichalik ham ta'sir etmadi. Ular Shayxni xalos qilishga hech 
imkon topa olmagach, chorasiz holda har yoqqa tarqab ketishdi. Shayxning o'zi yolg'iz 
qoldi. Ulardan har biri uyatdan bir tomon borib, Ka'bada qochoqlar kabi yashirindilar. 
Shayxning bir foniy muridi bo'lar edi. U ishq jomidan haddan ziyod ko'p may ichgan 
edi. Yetakchi (Shayx) karvonni qayerga boshlasa, bu solik (shogird) ham o'sha manzilda 
unga hamroh bo'lguvchi edi. Ammo Shayx Rum sari safarga chiqqanida, unga o'zga bir 
mamlakat maskan bo'lgan edi. Bu qutlug' qadamli yo'lovchi safardan qaytib, Ka'ba 
tomon ko'pgina manzillarni bosib o'tdi. Yo'ldanoq u Shayx atrofidan panoh istay deb, 
xonaqoh tomon yuzlandi. Ammo kelib qarasa, xonaqoh xarob, uning piri yo'q edi. 
Xonaqohdagi to'rt yuzta taqvodordan birortasi ham ko'rinmasdi. U bu holni yaxshilab 
tekshirib ko'rgandan so'ng unga sodir bo'lgan ahvolni boricha aytib berishdi: Shayxning 
Rum sari yo'lga chiqqani va bu yerda uning boshiga ne ishlar tushganini so'zlab berishdi. 
U Shayx muridlarining xalifasi (boshlig'i) bo'lgani uchun o'z o'rtoqlarini olib kelishga 
kishilar yubordi. Shu tarzda himmat ko'rsatib, barchasini bir yerda jamladi hamda 
ulardan Shayx ahvolini diqqat bilan surishtirdi. Unga tush bilan Rum voqeasini bayon 
qilib, butxona va tarso qizi zulmini aytib berishdi. Shayxning ishq ichra beqaror 
bo'lganini va holida beixtiyor qolganini, boda ichib, rindu mast bo'lganini; dinni tark etib, 
butparast bo'lganini; yana otashgohni maskan etganini va "Kalomulloh"ni o'tga solganini 
hamda qanday qilib zunnorni beliga to'rt aylantirib bog'laganini, hozir u kechalari 
otashgohda o't yoqib, kunduz kunlari esa cho'chqa boqishligini hikoya qilib berishdi. 
Shunda dard sohibi bo'lgan haligi xabardor rind ularga shunday dedi: 
— Ey or-nomusni saqlashda to'ng'izlardan ham battar bo'lgan kishilar! Shayx sizning 
piringiz edi, sizlar unga murid edingizlar. Uning ko'rsatmasidan barchaga najot umidi 
yetardi. Faqr aro muridlik qilish sharti shunday: agar kimki qutlug' tabiatli bo'lib, 
murshid bo'lsa, uning muridlari ham unga o'xshash bo'lishi kerak... Agar u o'zining 
yaxshi-yomon kunlarida nima ish qilsa, siz unga taqlid etishingiz lozim. Siz vafosizlarga 
faqr tartibi odatlari hayf! So'fiylar kiyadigan xirqayu o'raydigan salla ham hayf! 
Dorilomon payti yolg'on lof urib, Shayxga sodiqligingizni isbot etishga tirishasiz. 
Shayxning boshiga og'ir ish tushsa, o'zingizni undan uzoqqa tortasiz. Shayxingizga 
bevafolik qilib, Qiblagohingizni butxona ichiga tashlab kelibsiz. Allohdan qo'rqmay, eldan 
uyalmasdan, bu ish uning boshiga tushganda, uni yolg'iz qoldirib, orqangizga qaytibsiz. 

---

Lisonut-tayr. Alisher Navoiy