EHTIYATLARIN İDARƏ OLUNMASI PRİNSIPLƏRİ Ehtiyatların növləri və xarakteristikaları Logistik sistemlərin ən başlıca elementi ehtiyatların idarə olunmasıdır.
Ehtiyatların idarə olunmasında başlıca prinsiplər aşağıdakılardır:
1.
Taktiki prinsiplər. Taktiki prinsiplərə aiddir:
nə almalı
nə istehsal etməli
nə qədər almalı
nə zaman almalı
2.
Strateji prinsiplər. Strateji prinsipə aiddir:
harada saxlamalı
necə saxlamalı
3.
Necə daşımalı (çatdırma) prinsipi.
Bu prinsiplərin həyata keçirilməsi üçün ilk növbədə ehtiyatların növlərini
bilmək zəruridir.
Logistik sistemdə ölçülməsindən asılı olaraq ehtiyatların qrupları bunlardır:
mütləq ehtiyatlar;
nisbi ehtiyatlar.
Ehtiyat növləri müxtəlif əlamətlərə görə təsnif olunur:
yerləşmə yerinə görə;
təyinatına görə;
alınma vaxtına görə.
Yerləşmə yerinə görə. Bu əlamətə görə ehtiyatlar coğrafi olaraq bölünür və
əsasən logistik sistemlər üzrə üç hissədə ola bilirlər:
a)
istehsal sferasında ehtiyatlar;
b)
daşıma sferasında ehtiyatlar;
c)
paylama sferasında ehtiyatlar.
İstehsal sferasında ehtiyatlar xammaldan hazır məhsula çevrilir.
xammal — hazır məhsul
xammal — yarım fabrikat
Paylama sferasının ehtiyatları əsasən hazır məhsul formasında olur, istehsal
sahəsindən tamam fərqlənir. Fərqliliyin başlıca cəhəti – istehsal sferasında
ehtiyatlar cəmlənmə istiqamətində gedir, paylanma sferasında isə paylanır.
66
A II t 1
T Təyinatına görə ehtiyatlar. Təyinatına görə ehtiyatları əsasən iki qrupa
bölünürlər:
istehsal ehtiyatları;
marketinq (satış) ehtiyatları.