Microsoft Word m vzu docx

-  Fövqəladə  halların  qarşısını  almaq  və  onların  nəticələrini  zəiflətmək 
məqsədilə tədbirlər hazırlayıb həyata keçirmək; 
- ətraf mühitə və təhlükə potensialı obyektlərdə daimi müşahidə və nəzarətin 
təşkil 
edilməsi, 
fövqəladə 
hallarda 
baş 
verə 
biləcək 
vəziyyətin 
proqnozlaşdırılması və qiymətləndirilməsi; 
-  fövqəladə  hallar  yaranarkən  idarəetmə  orqanlarının,  qüvvə  və  vasitələrin 
fəaliyyət göstərməyə daim hazır olmasını təmin etmək; 
-  fövqəladə  hallara  qarşı  profilaktika  tədbirləri  görmək,  qüvvə  və  vasitələri 
saxlamaq  və  təchiz  etmək,  xilasetmə  işləri  aparmaq  və  zərər  çəkmiş  əhaliyə 
yardım  göstərmək  üçün  lazımi  maliyyə,  maddi-texniki  vəsait  ehtiyatları 
yaratmaq; 
- fövqəladə hallar ehtimalı barədə xəbər və məlumatlar toplamaq, elə halların 
nəticələrinin  aradan  qaldırılmasına  kömək  göstərmək,  sahəsində  digər 
rayonların,  regionların  fövqəladə  komissiyaları  ilə  qarşılıqlı  fəaliyyəti  təşkil 
etmək; 
-  fövqəladə  hallar  yaranərkən  və  onların  nəticələri  aradan  qaldırılarkən 
fəaliyyətə rəhbərlik etmək. 
 Fövqəladə  hallarda  fəaliyyət  üzrə  Azərbaycan  Dövlət  Sisteminin  gündəlik 
idarəetmə orqanları aşağıdakılardan ibarətdir: 
-  fövqəladə  hallara  görə  bütün  səviyyədən  onlar  ərazi  komissiyalarının 
növbətçi  xidmətlərindən  (deməli,  bütün  komissiyalar  yanında  növbətçi 
xidmətlər olmalı, onlar fəaliyyətə daim hazır halda saxlanmalıdır); 
-  nazirliklərin,  baş  idarələrin,  sənaye  və  sosial  təyinatlı  obyektlərinin 
növbətçi-dispetçer  xidmətlərindən  (belə  xidmətlər  təhlükə  potensiallı  bütün 
obyektlərdə olmalıdır); 
- bütün səviyyədən olan Mülki müdafiə qərargahlarından; 
-  respublikanın  əhəmiyyətli  xilasetmə  qüvvələrinin  və  digər  qüvvələrin 
növbətçi xidmətlərindən. 
Beləliklə,  fövqəladə  hallarda  fəaliyyət  üzrə  Azərbaycan  Dövlət  sisteminin 
rəhbər  orqanları  (komissiyalar)  və  saydığımız  bu  gündəlik  idarəetmə  orqanları 
onun idarəetmə sistemini təşkil edir. 
 
2-ci  sual.  Mülki  müdafiə  xəbərdarlıq  siqnalları,  onların  verilmə  üsulları 
və əhalinin davranış qaydaları.
 
Siqnalın 
adı 
Nə məqsədlə 
verilir 
Verilmə üsulu 
Mülki müdafiə siqnalı ilə  
əhalinin fəaliyyəti 
1. “Diqqət 
hamıya” 
Əhalinin 
diqqətini 
cəlb etməli. 
Sirenaların, 
isteh-salın və 
nəqliyyat 
vasitələrinin 
fitlə-rinin 
səslənməsi. 
Radionöqtələri, rsdioqəbulediciləri 
və televizorları qoşmalı. 
2. “Hava 
Düşmən 
Radiotranslyasiya 
Əgər siqnalı eşitmisinizsə 

---

həyacanı” 
 
hücumu 
təhlükəsinin 
bilavasitə 
yaranması 
barədə 
əhaliyə 
xəbərdarlıq 
etməli.  
şəbəkələri, radio 
və televiziya 
stansiyaları, 
səyyar 
səsucaldan 
qurğular  vasitəsi 
ilə mətnin 
verilməsi. 
 
 
 
 
 
1. İşdə. 
    Müəssisənin(sexin)  xüsusi  təlimatı 
ilə  bu  hal  üçün  nəzərdə  tutulmuş 
tədbirləri  yerinə  yetirməli,  dərhal 
sığınacağa girməli. Fasiləsiz texnoloji 
prosesə  görə  iş  yerindən  yayılmaq 
olmaz,  iş  yeri  yaxınlığında  xüsusi 
sığınacaqdan istifadə etməli. 
2. Evdə. 
   İşıqları,  qıxdırıcı  cihazları,  qaz  və 
suyu  kəsməli.  Özünüz  ilə  ərzaq 
ehtiyatı, 
dərmanlar, 
içməli 
su, 
sənədlər,  fərdi  mühafizə  vasitələri 
götürməli.    
3. Şəhər nəqliyyatında. 
    Dayanacaqda  düşməli  və  polis 
işçisinin  göstərişinə  əsasən  hərəkət 
etməli. 
4. Xidmətdə. 
   Təlimata və müdiriyyətin  göstərişi  
üzrə hərəkət etməli. 
5. İçtimai yerlərdə. 
     Müdiriyyətin  və  polis  postlarının 
göstərişinə  əsasən    hərəkət  etməli. 
Bütün  hallarda  yaxın  sığınacaqlarda                                                   
gizlənməyə 
imkan 
tapmayan 
vətəndaşlar 
kanal, 
təpə, 
dərə, 
xəndək və s. istifadə etməli. Siqnalın 
verildiyi 
vaxtdan 
düşmənin 
hücumunadək  cəmi  bir  neçə  dəqiqə 
keçə  bilər,  ona  görə  də  cəld  və 
mütəşəkkil hərəkət etmək lazımdır.  
3. “Hava 
həyacanı 
keçdi” 
 
 
Əhaliyə 
“Hava 
həyacanı” 
siqnalı ilə 
kəsilmiş və-
zifələri yeri-
nə yetir-
məklə da-
Radiotranslyasiya 
şəbəkələri, radio 
və televiziya 
stansiyaları, 
səyyar səsucal-
dan qurğular  
vasitəsi ilə 
mətnin verilməsi. 
     Əhali  sığınacaqlardan  çıxır  və 
vəzifələrinin 
yerinə 
yetirməkdə 
davam  edir.  Əgər  nüvə  zərbəsi 
endirilmişsə,  “Hava  həyacanı  keçdi” 
siqnalı verilmir.  

---

vam etdir-
məyə icazə 
verməli. 
4.Radiasiya 
təhlükəsi” 
 
Radioaktiv 
maddələrdən 
mühafizə 
tədbirləri 
qəbul 
etməyin 
zəruriliyi 
barədə 
əhaliyə 
xəbərdarlıq 
etməli. 
Radiotranslyasiya 
şəbəkələri, radio 
və televiziya stan-
siyaları, səyyar 
səsucaldan 
qurğu-lar  vasitəsi 
ilə mətnin 
verilməsi. 
    Bütün 
vətəndaşlar 
tənəffüs 
orqanlarını  mühafizə  vasitələrinin 
geyməli, 
ərzaq 
məhsulları, 
su 
ehtiyatı  götürməli  və  sığınacaqlara, 
radiasiya  əleyhinə  daldalanacaqlara, 
zirzəmilərə,  sadə  tipli  örtüklərə, 
xəndəklərə keçilməlidirlər. 
 .”Kimyəvi 
təhlükə” 
 
Zəhərləyici 
maddələrdən 
mühafizə 
tədbirləri 
qəbul 
etməyin 
zəruriliyi 
barədə 
əhaliyə 
xəbərdarlıq 
etməli. 
Radiotranslyasiya 
şəbəkələri, radio 
və televiziya 
stansiyaları 
vasitəsi ilə 
mətnin verilməsi. 
    Dərhal 
əleyhqaz, 
mühafizə 
paltarlarını  və  sığınacağa  girməli. 
Çıxmaq üçün xüsusi icazə alınanadək 
orada 
qalmalı. 
Sığınacaqlardan 
kənarda  qalan  bütün  vətəndaşlar 
dərhal 
əleyhqazları, 
qoruyucu 
paltarları  geyməli  və  Mülki  müdafiə 
postlarının 
göstərişlərini 
rəhbər 
tutaraq, 
zəhərlənmiş 
sahədən 
tezliklə çıxmağa çalışmalıdırlar. 
 
 
Yekun hissə - 5 dəq. 
 
  Dərsin mövzusunu təkrar edərək, qarşıda qoyulmuş məqsədə nail olunmasını 
elan edirəm, tələbələrə ev tapşırığı verirəm. 
 
Mövzuya aid yoxlama suallar: 
 
1. Azərbaycan Respublikasının Dövlət sistemində fövqəladə hallarda 
xəbərdarlıq sistemi nədir? 
2. Mülki müdafiə rabitə və xəbərdarlıq sisteminin vəzifələri nədən ibarətdir? 
3.  Mülki müdafiənin idarə edilməsi üzrə əsas vəzifələr hansılardır? 
4.  darəetmə fəaliyyətinin qarşısında qoyulan tələblər hansılardır? 
5. Mülki müdafiənin idarəetmə məntəqələri, onların təyinatı, yerləşdirilməsi?  
6. Mülki müdafiənin idarəetmə məntəqələri, onların avadanlığı və işçi heyəti? 

---