Microsoft Word mal bohrani-zeynalov doc
Yüklə 2,86 Kb. Pdf görüntüsü
|
130 qurumları da ölkəmizin maliyyə siyasəti barədə belə müsbət rəydədir. Ümumiyytlə son illər Azərbaycanda bank sektoru sürətli inkişaf etməyə başlayıb. Kommersiya banklarının aktivləri 2009-ci ilin sonuna 11.66 mlrd manat təşkil edib ki, bu da 2000-ci illə müqayisədə 2.7 dəfə çoxdur. Kommersiya banklarının daxili kredit qoyuluşları isə 20 dəfədən çox artıb. Bütün bunlar Azərbaycan maliyyə sisteminin möhkəmlən- məsinə səbəb olaraq, bank sisteminin likvidliyinin minimal norma- sının 30% olduğu halda 67%-ə çatmasına, kapitalın 2009-cu ilin ə vvəlinə nisbətən 9 ay ərzində 12% artmasına səbəb olmuşdur. 2008-ci ilin oktyabrından 2009-cu ilin mayına kimi uçot də- rəcəsinin 15 faiz 2 faizdək endirilməsi, həmçinin məcburi ehtiyat normalarının azaldılması ilə bağlı Azərbaycan Mərkəzi Bankının gördüyü tədbirlərin respublikanın bank sektorunda 1 milyard dollar məbləğində əlavə likvidliyi təmin etdiyi bildirilir. Hazırkı reallıqda maliyyə sistemində Azərbaycanın milli inkişaf modelinin konkret elmi prinsiplər əsasında tədqiqi xüsusi ə həmiyyət kəsb edir. qtisadi sahədə keçid dövrünün başa çatması elmlə iqtisadiyyatın qarşılıqlı təsir mexanizmləri əsasında qırılmaz vəhdətinin təmin edilməsini, innovativ biliklərə əsaslanan iqtisadiyyatın və güclü insan kapitalının formalaşdırılması maliyyə sistemində yeni dövrün tələblərinə uyğun müasirləşdirilməsini və iqtisadiyyatın tənzimlənməsində elmi proqnozlardan məqsədyönlü istifadə obyektiv zərurətə çevirir. Aktual məsələləri özünəməxsus mükəmməl elmi yanaşma ilə diqqətə çəkən Azərbaycan Respublikasının Administrasiyasının rəhbəri akademik Ramiz Mehdiyev " ctimai və humanitar elmlər: zaman kontekstində baxış" məqaləsində yazır: “...Dünyanı bürü- müş maliyyə və iqtisadi böhran şəraitində bugünkü göstəriciləri- miz çox böyük uğur kimi qiymətləndirilir. qtisadi sahədəki yük- sək nailiyyətlərimiz isə heç də asanlıqla qazanılmayıbdır. Əsas məqsədimiz ondan ibarətdir ki, yaxın illərdə təhsildə, elmdə, 131 ümumən intellektual sahələrdə ciddi dönüş yaradılmalı və biliklərə ə saslanan iqtisadiyyatın qurulması prosesi intensivləşməlidir” 66 . 2009-cu il əksər dünya ölkələrində qlobal böhranın güclən- məsi ilə müşayiət olunsa da, respublikamızın daxili potensiala ə saslanmaqla həyata keçirdiyi antiböhran tədbirləri dinamik inki- ş af tempini qoruyub saxlamağa imkan verdi. Bir sıra yaxın və uzaq ölkələrdə iqtisadi tənəzzülün dərinləşməsinə rəğmən, Azərbay- canda ümumi daxili məhsulun 9 faizlik artımı, həyata keçirilən sə- mərəli iqtisadi siyasətin nəticəsidir. 2009-cu ildə daxili maliyyələşmə mənbələri hesabına iqtisa- diyyatın kapitalizasiyası davam etmişdir. Bununla belə investisiya- ların maliyyələşməsində özəl sektorun payı artmışdır. Belə ki, əsas kapitala qoyulmuş 7.4 mlrd.manat (ÜDM-in 21.3%-i) məbləğində investisiyanın 57.2%-i və ya 4.2 mlrd. manatı özəl sektorun payına düşmüşdür. Buna baxmayaraq investisiyaların 5.2%-i bank krediti, 36.4%-i isə büdcə vəsaiti hesabına maliyyələşmişdir. Uğurla həyata keçirilən inkişaf və modernləşmə strategiyası sayəsində Azərbaycan iqtisadiyyatı qlobal böhrana yüksək 66 Ramiz Mehdiyev " ctimai və humanitar elmlər: zaman kontekstində baxış". Bakı,2010. 132 dayanıqlıq nümayiş etdirərək müvazinətini itirmədi, artım dinamikasını və sosial inkişaf səviyyəsini qoruya bildi. Ölkədə güclü sabitlik potensialının yaradılması şəraitində gerçəkləşdirilən antiböhran siyasəti maliyyə sabitliyinin qorunmasına da yaxşı imkanlar yaratdı. Həyata keçirilmiş antiböhran proqramı nəticəsində bank sektorunun maliyyə dayanığlığı daha da güclənmişdir: 1. bank sistemi cari ohdəliklərinin təqribən 80%-i səviyyəsində likvid aktivlərə malikdir ki, bu da minimal normadan (30%) coxdur; 2. sektorun kapital adekvatlıgı göstəricisi qəbul edilmis normadan iki dəfə cox -19% olmuşdur; 3. kredit portfelinin keyfiyyəti məqbul səviyyədə qorunub saxlanılmış, vaxtı kecmiş kreditlərin umumi portfeldə xüsusi çəkisi 3.3% təşkil etmişdir; 4. bankların maliyyə nəticələri musbət olmuş, cari ilin on bir ayında aktivlər uzrə gəlirlik 2.6%, kapitalın gəlirliyi isə 17.8% təşkil etmişdir. Beləliklə, uğurla həyata keçirilən inkişaf və modernləşmə strategiyası sayəsində Azərbaycan iqtisadiyyatı qlobal böhrana yüksək dayanıqlıq nümayiş etdirərək müvazinətini itirmədi, artım dinamikasını və sosial inkişaf səviyyəsini qoruya bildi. Ölkədə güclü sabitlik potensialının yaradılması şəraitində gerçəkləşdirilən antiböhran siyasəti maliyyə sabitliyinin qorunmasına da yaxşı imkanlar yaratdı. Azərbaycan manatı məzənnəsini qoruyub saxladı, dövlət məhz əhalinin sosial mənafeyini əsas tutaraq manatın devolvasi- yasına imkan vermədi. Azərbaycan üçün səciyyəvi olan bu mütərəqqi inkişaf modelinin uğurları ölkə hüdudlarından kənarda diqqətlə izlənilir, maraqla qarşılanır. Dünya Bankı, Ümumdünya qtisadi Forumu (Davos forumu), Beynəlxalq Valyuta Fondu, MDB Statistika Komitəsi və digər qurumlar ilin yekunlarını Azərbaycan üçün kifayət qədər uğurlu saydılar. Yüklə 2,86 Kb. Dostları ilə paylaş:
|