Microsoft Word mal bohrani-zeynalov doc
Yüklə 2,86 Kb. Pdf görüntüsü
|
140 tan hökümətləri tək tərəfli olaraq bank əmanətlərinə ( həcmindən asılı olmayaraq) 100 % zəmanət verdi. Böyuk Britaniya höküməti rlandiya hökümətinin bu qərarına təpki olaraq əmanətlərin tam kompensasiya olunan həcmini 35 min funt sterlinqdən 50 min funt sterlinqədək artırdı. Bütün bu kimi addımlar AB üzv ölkələrində “iqtisadi millətçilik” siyasətinin bank sektorunda “moral hazard” təhlükəsinə yol verecəyini ortaya qoydu. 2008-ci ilin sentyabrında Rusiya əmanətlərin tam kompensasi- ya olunan həcmini 100 min rubldan 200 min rubla, ödənişlərin mak- simal məbləğini isə 400 min rubldan 700 min rubla qaldırmaqla ə manətlərə tətbiq olunan dövlət təminatının artırılmasını elan etdi. Lakin bu tədbir hələ ki, əhəmiyyətli kapital axınına səbəb olmadı. Azərbayjanda «Əmanətlərin Sığortalanması haqqında» Azər- baycan Respublikasının Qanunu 11 fevral 2007-ji ildə dərc edil- məklə qüvvəyə minmişdir. Bu qanun Azərbaycan Respublikasında fəaliyyət göstərən banklarda fiziki şəxslərin əmanətlərinin kollektiv icbari sığortalanması sisteminin yaradılması və fəaliyyəti, o jümlədən əmanətlər üzrə kompensasiya ödənilməsi qaydalarını müəyyən edir. Fond tərəfindən sığortalanan əmanətlər üzrə kompensasiya məbləği 4000 manatdan 6000 manata qaldırılmışdır. Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi 08 may 2009-cu il tarixdə “Əmanətlərin sığortalanması haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda əlavə və dəyişikliklərin edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Qanununu qəbul etmişdir. Qanuna edilmiş dəyişikliklə qorunan əmanətlər üzrə illik faiz dərəcəsinin yuxarı həddinin müəyyən edilməsinin Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Bankının uçot faiz dərəcəsindən asılılığı aradan qaldırıldı. Qəbul olunmuş Qanuna əsasən illik faiz dərəcəsinin yuxarı həddini Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Bankı ilə razılaşdırmaqla Əmanətlərin Sığortalanması Fondunun Himayəçilik Şurası müəyyən edir. 10 iyun 2009-cu il tarixdə keçirilmiş növbədənkənar iclasda Əmanətlərin Sığortalanması Fondunun Himayəçilik Şurası qorunan əmanətlər üzrə illik faiz 141 dərəcəsinin yuxarı həddini Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Bankı ilə razılaşdırmaqla 15 faiz müəyyən etdi. Qeyd edək ki, 2009-cu il 01 yanvar tarixindən etibarən Fonda üzv olan banklarda 15 faiz dərəcəsi ilə və bu faiz dərəcəsi həddində əmanətlər yerləşdirmiş əmanətçilərin əmanətləri qorunan ə manətlər hesab olunur və Fond tərəfindən sığortalanır. Xatırladaq ki, Qanuna edilmiş dəyişikliyə əsasən kompensasi- ya məbləğinin maksimum həddi 30 min manatdır. Əmanətçilər əma- nətlərin sığortalanması üçün heç bir ödəniş etmirlər. Sığorta haqları yalnız banklar tərəfindən ödənilir. Bundan başqa Qanuna dəyişikliyə uyğun olaraq hər hansı iştirakçı bankda sığorta hadisəsi baş verərsə, ə manətçilər sığortalanmış əmanətlər üzrə əmanətin 100 % həcmində və maksimum 30 000 min manat məbləğində kompensasiya ala biləcəklər. Qeyd etmək lazımdır ki, kompensasiya məbləğinin 30 min manata çatdırılması MDB məkanında ən yüksək kompensasiya məbləğidir. Müqayisə üçün Qazaxıstanda kompensasiya məbləği 33 min, Rusiyada isə 25 min ABŞ dolları təşkil edir. Beləliklə, əmanət sığorta sisteminin məqsədi – makro baxımdan əmanət sahiblərinin bank sistemlərinə olan güvəni gücləndirir və əmanətlərin bankcılıq sistemi kənarında qalmasını və ya sistem kənarına çıxarılmasının qarşısını almaq ücün fəaliyyət göstərir. Eyni zamanda, ƏSS yıgım sahiblərinin əmanətlərini top- luca və ani olaraq banklardan çəkmələri durumunda bu sektorda yaşanabiləcək böhranların da qarşısını alır və ya ola biləcək mənfi təsirləri minimuma endirilməsində böyük xidməti vardır. 142 4.4. AZƏRBAYCANDA MAL YYƏ SAB TL Y S YASƏT N N ST QAMƏTLƏR Azərbaycanda Mərkəzi Bankın fəaliyyəti Azərbaycan Res- publikasının Konstitusiyası, “Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu, Azərbay- can Respublikasının Mülki Məcəlləsi, “Banklar haqqında” Azər- baycan Respublikasının Qanunu və bunlara müvafiq olaraq qəbul edilmiş digər normativ hüquqi aktlar, habelə Azərbaycan Respub- likasının tərəfdar çıxdıgı beynəlxalq müqavilələrlə tənzimlənir. Mərkəzi Bankı monetar siyasəti pul və maliyyə sabitliyi siyasətinin əsas istiqamətləri kimi əsas diqqəti iqtisadi artımın və inkişafın başlıca şərti olan makroiqtisadi sabitliyin qorunmasına, bank sektorunda maliyyə sabitliyinin təmin olunmasına və maliyyə vasitəçiliyinin dərinləşməsinə yönəlmişdir. Son illər Mərkəzi Bankın maliyyə sabitliyi siyasəti qlobal iqtisadiyyatda kövrək artım, avrozonada dövlət borcu probleminin bir qədər səngiməsi, qlobal maliyyə bazarlarının nisbi canlanması, kreditləşmənin genişləndirilməsi, əmtəə bazarlarında volatilliyin qalması şəraitində həyata keçirmişdir. Qlobal əmtəə bazarlarında enerji daşıyıcılarının yüksək qiyməti fonunda Azərbaycanın xarici iqtisadi mövqeyi əlverişli olmuşdur ki, bu da ölkə iqtisadiyyatının o cümlədən, qeyri-neft sektorunda artım dinamikasının davam etməsinə müsbət təsir göstərmişdir. Qlobal böhran dönəmində ölkədəki makroiqtisadi sabitlik qorunub saxlanıb, manatın məzənnəsi digər valyutalara nisbətən möhkəmlənib, dünya bazarında qiymətlərin artması fonunda Mərkəzi Bank inflyasiyanı optimal səviyyədə saxlaya bilib, maliyyə sektorunda sabitlik təmin olunub. Qlobal böhrana baxmayaraq, Azərbaycan milli pul vahidi – manatı ABŞ dolları və AVRO ilə müqayisədə məzənnə sabitliyini qorunmuşdur. Xüsusilə, dollarla məzənnənin son illər sabitliyi ölkədə inflasiyanın və dollarlaşmanın qarşısının almasına və sosial durumun dəstəklənməsinə əlverişli şərait yaratmışdır. Eyni ilə Yüklə 2,86 Kb. Dostları ilə paylaş:
|