Microsoft Word mal bohrani-zeynalov doc
Yüklə 2,86 Kb. Pdf görüntüsü
|
146 Dünya Bankının Doing-Business-2012 hesabatına əsasən, Azərbaycan 3 pillə irəliləyərək dünya üzrə 183 ölkə arasında 66-cı yeri tutdu. Hesabatda Azərbaycanın ən çox uğur qazandığı bölmə biznesə başlamaqla bağlı bölmə oldu. Belə ki, Azərbaycan bu bölmə üzrə 18-ci yeri tutdu. Azərbaycanda valyuta ehtiyatlarının həcmi iqtisadiyyatının idxal ehtiyacını 38 ay müddətinə təmin etmək iqtitarındadır. stər AMB və istərsə də, ARDNŞ-da olan ehtiyatlar ölkənin liqvidiliyini artımış və ölkənin xarici borclanmadan asılılığıını dəfələrlə azaltmlşdlr. Təsadüfi deyildir ki, hal-hazırda Avro Zonasının Böhranının əsas səbəblərindən biri məhz ölkələrin üzləşdiyi borc böhranıdır ki, Yunanıstan, taliya, Portuqaliya və rlandiya, kimi cənubi avropa ölkələri yaşamaqdadırlar. Müqayisə üçün qeyd edək ki, qeyd edilən ölkələrin xarici borclarının ÜDM-ə nisbəti 145%, 119%, 94% və 93% təşkil və orta Avropa ttifaqı ölkələrində bu göstərici 70% olduğu halda, Azərbaycan xarici borcunun ÜDM-ə nisbəti 2008-ci ildə 5.3% təşkil etmişdir . Milli səviyyədə valyuta təminatı və monetar sabitliyin böhrana cavabı və dayanıqlılığı qorunub saxlanılmışdır. Milli valyutanın məzənnəsinin sabitliyi ölkədə makroiqtisadi və maliyyə sektorunun sabitliyinə müsbət təsir göstərmişdir. Beləliklə, 2011-ci ildə tədiyə balansının yüksək profisiti şəraitində Mərkəzi Bank manatın ikitərəfli məzənnəsinin sabitliyini təmin etmişdir. Mərkəzi Bank valyuta bazarında sterilizasiya ə məliyyatları həyata keçirərək həm valyuta bazarının tarazlığını qorumuş, həm də özünün valyuta ehtiyatlarını daha da artırmışdır. Qlobal böhrana baxmayaraq, Azərbaycan milli pul vahidi – manatı ABŞ dolları və AVRO ilə müqayisədə məzənnə sabitliyini qorunmuşdur. Xüsusilə, dollarla məzənnənin son illər sabitliyi ölkədə inflasiyanın və dollarlaşmanın qarşısının almasına və sosial durumun dəstəklənməsinə əlverişli şərait yaratmışdır. Eyni ilə məzzənnənin dəyişkənliyinin sabitliyi və AMB tərəfindən Manatın böhran və böhrandan sonrakı illərdə dəyərsizləşməsinin qarşısı alınması, əhalinin depozit və əmənatlər üzrə fərdi portfelin 147 diversfikasiyası edilməsi qərarlarında riskləri azaltmışdır. Manatın sabit məzənnəsi əsasında Mərkəzi Bankın iqtisadiyyata birbaşa yardım paketi Ümumi Daxili Məhsulun 5%-i səviyyəsində olmuşdur. Mərkəzi Bankın antiböhran proqramının həyata keçirilməsi pul kütləsinin azalmasının qarşısı alınmış, bankların maliyyə dayanıqlığını və iqtisadi aktivliyini qorumuş, sistem ə həmiyyətli iri müəssisələrin istehsalinvestisiya fəaliyyətinə zəruri dəstəyi təmin etmişdir. Azərbaycanda sığortalanan əmanətlərin məbləği 6 min manatdan 30 min manatadək artırılıb. Bu da öz növbəsində ə manətçilərin banklara inamının daha da güclənməsinə təkan verib. Görülən bu tədbir nəticəsində banklara maliyyə vəsaitlərinin cəlb edilməsilə bağlı durumu daha da yaxşılaşdırıb. Antiböhran proqramının həyata keçirilməsi pul kütləsinin azalmasının qarşısı alınmış, bankların maliyyə dayanıqlığını və iqtisadi aktivliyini qorumuş, sistem əhəmiyyətli iri müəssisələrin istehsal- investisiya fəaliyyətinə zəruri dəstəyi təmin etmişdir. Azərbaycanda banklarının müasir vəziyyəti Azərbaycan bank sistemində maliyyə sabitliyi qorunmuş, sektorun institusional inkişafı davam etmişdir. Hal- hazırda Azərbaycan bank sistemində potensial riskləri və bank nəzarəti üzrə formalaşan Bazel-III standartlarını nəzərə almaqla risk əsaslı prudensial nəzarət çərçivəsinin formalaşdırılması davam etdirilmişdir. Bank sisteminin maliyyə dayanıqlığı təmin edilmiş, bank aktivlərinin keyfiyyət göstəriciləri məqbul həddə qorunmuşdur. Kapitalın adekvatlıq göstəricisi 12%-lik normaya qarşı 15.8% təşkil edir. Beləliklə, aydın olur ki, qlobal iqtisadi böhran şə raitində digər sahələrdə olduğu kimi, Azərbaycanın maliyyə sektorunda da vəziyyət müsbətdir və dinamik inkişaf tempi qorunub saxlanır. Bu isə öz növbəsində digər sahələrdə inkişaf tendensiyasının qorunub saxlanmasına münbit təsir göstərir. Çünki görülən tədbirlər nəticəsində bank sektorunun böhrana dayanıqlığı öz növbəsində kreditləşmə səviyyəsini qoruyub saxlayır ki, bu da 148 fəaliyyətində kredit mühüm məqam kimi çıxış edən sahələrdə yaranan problemlərin qarşısını alır. Bütün bunlar qarşıdakı dövr ə rzində də qlobal böhranın Azərbaycana təsirinin minimal həddə qalmasını şərtləndirir. Bununla belə, Azərbaycan qlobal iqtisadi böhrandan ən az zərər çəkmiş ölkələrdən biridir. Bütün bunlar ölkə hökuməti tərəfindən vaxtında və savadlı şəkildə həyata keçirilmiş və ətraflı düşünülmüş tədbirlər nəticəsində əldə edilmişdir. Qeyd edildiyi kimi, 2005-2011-ci aktivlərin artımı illərdə orta hesabla 43.2% olması bank sektorunun rəqabətli inkişafının göstəricisidir və bu rəqabətlilik iqtisadi artımın əsas hərəkət verici qüvvəsidir. 2011-ci ildə potensial riskləri və bank nəzarəti üzrə formalaşan Bazel-III standartlarını nəzərə almaqla risk əsaslı prudensial nəzarət çərçivəsinin formalaşdırılması davam etdirilmişdir. Yeni makroiqtisadi vəziyyətdə bankların daha təmkinli və sağlam aktivliyinin təmin olunması üçün zəruri nəzarət rejimi və alətləri tətbiq edilmişdir. Kapitallaşma proqramları davam etdirilmiş, kapital tələbi ilə bağlı yeni normativin tətbiqinə başlanılmışdır. Bütün bunlar bank sisteminin sabit və dayanıqlı fəaliyyətinin təmin edilməsinə, əhalinin və investorların etimadının qorunmasına yönəldilmişdir. Eyni zamanda banklarda idarəetmə potensialının gücləndirilməsinə, aktivlərin sağlamlaşdırılmasına, maliyyə ehtiyatlanması səviyyəsinin artırılmasına, risklərin tənzimlənməsinə yönəlmiş tədbirlər davam etdirilmişdir. 2012-ci ilin yanvar-mart ayları ərzində bank sisteminin məcmu kapitalının həcmi 10,6% və ya 199,2 mln. manat artaraq rübün sonuna 2085,5 mln. manat təşkil etmişdir. Nizamnamə kapitalının məcmu kapitalda payı 85, 3% olmuşdur (ilin əvvəlinə 82, 6%). I rüb ərzində məcmu kapitalın artımının əsas mənbəyini nizamnamə kapitalı təşkil etmişdir. Belə ki, 14,1% artmışdır. Ümumi ehtiyatlar 5,9% (9,5 mln. manat) yüksəlmişdir. Törəmə müəssisələrin və digər kredit təşkilatlarının səhmlərinə (paylarına), qeyri-maddi aktivlərə investisiyalar 149,7 mln. manat səviyyəsində olmuşdur (ötən ilin müvafiq dövründə 151,5 mln. manat təşkil Yüklə 2,86 Kb. Dostları ilə paylaş:
|