152
səviyyəsinə çatmışdır. 2012-ci ilin I rübü ərzində milli valyutada
ə
manətlər 5% artaraq 2395,7 mln. manata çatmış və əmanətlərin
55,7%-ni təşkil etmişdir (2011-ci ilin müvafiq dövründə - 46,1%).
Qeyri-rezident fiziki şəxslərin Azərbaycan bank sisteminə marağı
artmaqda davam edir. Belə ki, 2012-ci ilin yanvar-mart ayları
ə
rzində qeyri-rezident fiziki şəxslər tərəfindən yerləşdirilmiş
ə
manətlərin həcmi 12,1% artmışdır (ötən ilin rübü ərzində 2,6%)
və dövrün sonuna cəmi əmanətlərin 9,7%-ni təşkil etmişdir.
qtisadi aktivliyin yüksəlməsi şəraitində hüquqi şəxslərin
depozitlərində də artım müşahidə olunur. Hüquqi şəxslərin
depozitlərinin ötən ilin rübü ərzində 7,3% azalması, cari ilin
yanvar-mart ayları ərzində 5,4%-lik artım ilə əvəzlənmişdir. Belə
ki, qeyri-maliyyə təşkilatları tərəfindən cəlb olunmuş əmanətlər
150,3 mln. Manat artaraq rübün sonuna 2957,9 mln. manat təşkil
etmişdir. Son bir ildə artım 31,9% olmuşdur və bank öhdəliklərinin
23,6%-ni təşkil etmişdir (01.04.2011-ci ilin tarixinə 21,5%).
Hüquqi
şə
xslər
tərəfindən
banklarda
yerləşdirilmiş
depozitlərdə milli valyutada depozitlər üstünlük təşkil edir. 2012-
ci ilin yanvar- mart ayları ərzində manatla olan depozitlər 7,8%,
xarici valyutada olan əmanətlər isə 3,1% artmışdır. Cari ilin
yanvar-mart ayları ərzində qeyri resident banklardan və beynəlxalq
maliyyə təşkilatlarından cəlb edilmiş vəsaitlər 3,1% artaraq 1918,6
mln. manat səviyyəsinə yüksəlmişdir.
Azərbaycan banklarının kredit siyasəti
Kreditləşmə aktiv bank xidmətlərinin əsas hissəsi olaraq
qalır. Bank aktivlərinin dəyişimi (cari ilin I rübü ərzində artım
5,3%) əsasən kredit qoyuluşlarının və qiymətli kağızların
dinamikası ilə əlaqədar olmuşdur. Rüb ərzində kredit qoyuluşları
3% artmış və dövrün sonuna 9 993,4 mln. Manat təşkil etmişdir.
Ə
lverişli iqtisadi mühit və borcalanların maliyyə durumunun
yaxşılaşmasının nəticəsi olaraq uzunmüddətli kreditlərin artımı
tendensiyası davam etmiş (1 yanvar 2012-ci il tarixi ilə
müqayisədə 5,7%) və kreditlərin strukturunda onların payı 1 aprel
2012-ci il tarixə 72,3 % olmuşdur. Qısamüddətli kreditlər isə 3,3%
153
azalmış və rübün sonuna 2769,6 mln. manat təşkil etmişdir. Rüb
ə
rzində kredit portfelinin valyuta strukturu nisbi sabit qalmışdır.
Ötən dövrlərdə olduğu kimi milli valyutada olan kreditlərin ümumi
portfeldə xüsusi çəkisi xarici valyutada kreditlərin xüsusi çəkisini
üstələmiş və rübün sonuna 64,9% təşkil etmişdir. Rüb ərzində
banklar tərəfindən hüquqi şəxslərə verilmiş kreditlər 1,1% artmış
və dövrün sonuna 6059 mln. manat (portfeldə payı 60,6%) təşkil
etmişdir. Fiziki şəxslərə kreditlər isə rüb ərzində 6,4% artmış və
onların portfeldə xüsusi çəkisi ilin əvvəli ilə müqayisədə 1 f.b
artaraq 1 aprel 2012-ci il tarixinə 32,8% təşkil etmişdir. stehlak
kreditləri rüb ərzində (bütün kredit təşkilatları üzrə) 6,3% artaraq
ev təsərrüfatlarına verilmiş kreditlərin 74,8%-ni təşkil etmişdir.
Sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olan fiziki şəxslərə verilmiş
kreditlər isə 3,2% artaraq ev təsərrüfatlarına verilmiş kreditlərin
7,6%-ni təşkil etmişdir. Fiziki şəxslərə daşınmaz əmlakın tikintisi
və alınması üçün verilmiş kreditlər rüb ərzində 7,7% artmış və 1
aprel 2012-ci il tarixinə 620 mln. manat təşkil etmişdir. Bu
kreditlərin ev təsərrüfatlarına verilmiş kreditlər portfelində payı
rübün sonuna 17,6% olmuşdur. Rüb ərzində fiziki şəxslərə
verilmiş uzunmüddətli kreditlərin (bütün kredit təşkilatları üzrə)
cəmi portfeldə payı 8% artaraq portfelin 72,1%-ni (2 541,8 mln.
manat) təşkil etmişdir.
Kredit portfelinin strukturunda ticarət və xidmət sektoruna
kreditlərin artımı 1,8% olmuş, və 1 aprel 2012-ci il tarixinə bu
kreditlər portfelin 29%-ni təşkil etmişdir. Eyni zamanda kənd
təsərrüfatı və emalı sektoruna verilən kreditlər 2,8%, nəqliyyat və
rabitə sektoruna - 4%, sənaye və istehsal sektoruna - 0,4%, plastik
kartlarla kredit portfelinin artımı əsasən əhalinin əmanətlərinin və
qeyri-maliyyə korporativ sektorun depozitlərinin artması hesabına
baş vermişdir.
Uzunmüddətli kreditlərin həcmi 4,4% artaraq ilin sonuna
6834,4 mln. manat təşkil etmişdir. 2011-ci ilin sonuna kredit
portfelinin strukturunda uzunmüddətli kreditlərin xüsusi çəkisi
71% təşkil etmişdir. l ərzində kreditlərin valyuta strukturunda də
154
müsbət dəyişiklik olmuşdur. Məzənnə sabitliyinin qorunub
saxlanılması milli valyutada olan kreditlərin 2011-ci ildə 8,7%
artmasına və cəmi kredit portfelinin artımının başlıca mənbəyinə
çevrilməsinə zəmin yaratmışdır. Milli valyutada olan kreditlərin
portfeldə xüsusi çəkisi 65% olmuşdur.
Kredit portfelinin strukturunda ev təsərrüfatlarına, ticarət və
xidmət sektoruna verilmiş kreditlərin kredit portfelində payı
mühüm yer tutur. Kreditlər üzrə ən yüksək artım tempi inşaat və
ə
mlak sektorlarına (32,5%), ticarət və xidmət sahələrində (29,2%),
ev təsərrüfatlarına 21,9%), kənd təsərrüfatı və emala (5%) verilən
kreditlərdə müşahidə olunmuşdur.
2011-ci ilin sonuna kredit portfelinin strukturunda
uzunmüddətli kreditlərin xüsusi çəkisi 71% təşkil etmişdir. l
ə
rzində kreditlərin valyuta strukturunda də müsbət dəyişiklik
olmuşdur. Məzənnə sabitliyinin qorunub saxlanılması milli
valyutada olan kreditlərin 2011-ci ildə 8,7% artmasına və cəmi
kredit portfelinin artımının başlıca mənbəyinə çevrilməsinə zəmin
yaratmışdır. Milli valyutada olan kreditlərin portfeldə xüsusi çəkisi
65% olmuşdur. Kredit portfelinin strukturunda ev təsərrüfatlarına,
ticarət və xidmət sektoruna verilmiş kreditlərin kredit portfelində
payı mühüm yer tutur. Kreditlər üzrə ən yüksək artım tempi inşaat
və əmlak sektorlarına (32,5%), ticarət və xidmət sahələrində
(29,2%), ev təsərrüfatlarına (21,9%), kənd təsərrüfatı və emala
(5%) verilən kreditlərdə müşahidə olunmuşdur. Ev təsərrüfatlarına
verilmiş kreditlər 3085,2 mln. manat olmuşdur ki, bu da kredit
portfelinin 31,8%-ni (01.01.2011-ci il tarixinə 28,2%) təşkil
etmişdir. 2011-ci il ərzində ipoteka kreditləri 43,4% artmış və
01.01.2012-ci il tarixinə 575,8 mln. manta (01.01.2011-ci il
tarixinə ipoteka portfeli 401,4 mln. manat və ya cəmi kreditlərin
4,4%-ni) təşkil etmişdir. Ümumi kredit (banklar üzrə) portfelində
bu kreditlərin xüsusi çəkisi 01.01.2012-ci il tarixinə 5,9% təşkil
edir. Bank sisteminin məcmu kapital adekvatlığı
yüksək səviyyədə
qalmış (16,3%) və Mərkəzi Bankın müəyyən etdiyi minimal
normanı (12%) və beynəlxalq təcrübədə qəbul olunmuş minimal
Dostları ilə paylaş: |