66
nəfər təşkil etmişdir.
ş
güzar məqsədlə 2014-cü ildə ölkəyə gələn xarici ölkə vətəndaşlarının sayı ölkə
ə
halisinin sayına nisbətən üstünlük təşkil edir. Belə ki, ölkə əhalisində bu göstərici
45004 nəfər olduğu halda, xarici ölkə vətəndaşlarında bu rəqəm 161230 nəfərə
bərabərdir.
Cədvəl 2.3.
Turizm müəssisələri və onların fəaliyyəti haqqında ümumi məlumatlar [26]
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Müə
ssisə
lə
rin sayı
117
123
124
126
141
170
197
218
ş
çilərin sayı (kənar
ə
vəzçilər də daxil
edilməklə), nəfər
1115
1174
1393
1418
1541
1730
1729
1 794
ondan:
turizm fəaliyyəti ilə
məşğul olan işçilərin sayı,
nəfər
745
749
1136
1159
1279
1473
1 515
1 567
Müə
ssisə
lə
rin ə
ldə
etdiyi
gə
lir, min manat
15966,6 17120,5 17839,6 19065,3 22634,8 27121,5 29600,9
31 107,1
ondan:
turizm fəaliyyətindən
11646,1 12987,6 14013,6 14755,5 17804,7 21597,1 24823,6
26 031,0
Mə
hsul (xidmə
t)
istehsalına çə
kilə
n
xə
rclə
r, min manat
13843,0 15612,1 16907,9 17811,3 20662,1 23540,8 25292,5
27 018,1
ondan:
turizm fəaliyyətindən
9763,1 11909,5 13220,7 13805,7 16065,6 18903,1 21818,2 25 708,60
Ə
haliyə satılmış turizm
yollayış
blanklarının
sayı, ə
də
d
26008
27055
28509
34121
42583
62866
65448
66 233
o cümlədən:
ölkə daxilində səyahət
etmək üçün Azərbaycan
vətəndaşlarına, ədəd
2820
2517
3259
3385
4045
5121
7078
6 990
ölkədən kənarda səyahət
etmək üçün Azərbaycan
vətəndaşlarına, ədəd
20777
20843
21776
27030
34254
52378
53 771
54 900
Azərbaycan ərazisində
səyahət etmək üçün xarici
ölkə vətəndaşlarına, ədəd
2411
3695
3474
3706
4284
5367
4 599
4 343
Ə
haliyə
satılmış
turizm
yollayış
blanklarının
də
yə
ri, min manat
10356,9 11148,9 15071,7 25848,7 29316,6 40693,2 42892,3
44 820,3
o cümlədən:
ölkə daxilində səyahət
etmək üçün Azərbaycan
vətəndaşlarına, min manat
1945,8
1099,5
1291,8
1708,4
2021,1
3147,4
2747,9
2 764,0
67
ölkədən kənarda səyahət
etmək üçün Azərbaycan
vətəndaşlarına, min manat
8152,6
8112,2 12039,8 19750,2 22583,4 33652,3 36991,0
39 708,5
Azərbaycan ərazisində
səyahət etmək üçün xarici
ölkə vətəndaşlarına, min
manat
258,6
1937,2
1740,2
4390,2
4712,1
3893,4
3153,4
2 347,8
Qə
bul edilmiş
və
göndə
rilmiş
turistlə
rin
sayı, nə
fə
r
56290
59607
59700
69923
83620 101431
91 961
92 305
Turməhsulun qiymətinə gəldikdə isə, partnyorlar qiymətləri əsas firma
qiymətlərinə yaxınlaşdırmağa çalşırlar, bu zaman rəqib firmalar qiymətlər aşağı salır.
Bazar iqtisadiyyatının məntiqi belədir: “rəqabət yenilikləri tez mənimsəyən, yeni
məhsulu hazırlayıb rəqiblərindən qabaq bazara çıxardan qalib gəlir”. Kütləvi bazarın
turoperatorları rəqibləri ilə turpaketlərə tələbat az olanda tanış olurlar (ölü zamanda).
Turoperatorlar qiymətləri təyin edən zaman turaketin xərclərini azaltmaqla öz
rəqiblərinə heç bir şans vermirlər. Qiymətləndirmədə ən çox istifadə olunan üsul
məsrəflərlə əvvəlcədən tanış olmaqdır, yəni gəlirin maya dəyərinin üzərinə gəlirin
müəyyən olunmuş faiz qiymətini gəlməklə hesablanır. Digər xərclərin, əmək haqqı və
xalis qazancın faizi 15–30% sərhədində dəyişir.
Yekun olaraq qeyd etmək olar ki, turizmi inkişaf etdirmək üçün Azərbaycanın
geniş potensialı var. Bu potensialı imkana çevirmək və inkişaf etdirmək istiqamətində
hökumət tərəfindən müvafiq infrastruktur işləri həyata keçirilərək, rəqabət qabiliyyətli
turizm biznesinin yaradılması təmin olunmalıdır. Ölkədəki turizm müəssisələrinin
rəqabətqabiliyyətliliyinin artırılması və daha çox turist cəlb etmək üçün xidmət
səviyyəsi yüksəldilməlidir. Belə ki, geniş imkanlar olsa da, ölkəyə nəinki turistlərin
marağı artsa da, yerli vətəndaşlar daxildəki müalicəvi turizm xidmətlərindən lazımi
qədər yararlanmırlar. Bu məqsədlə Rusiya, istirahət və əyləncə üçün isə Türkiyənin
turizm bazarını seçirlər. Belə rəqabət mənzərəsində uğurlu nəticələrin əldə olunması
üçün uzunmüddətli və dayanıqlı turizm siyasətinə ehtiyac var.