Microsoft Word MemmedzadeN2916. doc
Yüklə 0,77 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- § 2.2. Az ərbaycan turizm mü əssis əl ərinin r əqab ət qabiliyy ətlilik xüsusiyy ətl əri
- Turizm üçün xarakterik sah əl ər üzr ə əsas göst əricil ər [26] 2009 2010
58
• Ekoloji problemlərin olması; • Dövlət qurumları arasında lazımi koordinasiyanın yaradılmaması (Turizm Şurası və digər koordinasiya qurumlarının olmaması); • Ölkəmizin geosiyasi mövqeyindən qaynaqlanan xarici təhdidlər. Bu analizdən çıxan nəticə ondan ibarətdir ki, Azərbaycanda mədəni, biznes, sağlamlıq və ekoturizmin daha da inkişaf etdirilməsinə üstünlük verilməlidir. Bu sahədə geniş bazarlara çıxmaq imkanları daha çoxdur. Digər turizm növlərinin də inkişafını daima nəzərdə tutmaq gərəklidir. Həmçinin turizm sahəsinin multipikatr rolunu qəbul etmək lazımdır. Hesablamalar göstərir ki, turizm bir ölkədə ən azı 30 digər iqtisadiyyat sahəsinə də pozitiv təsir göstərir. Müasir dövrümüzdə əldə olunan uğurlar bizə deməyə əsas verir ki, Azərbaycanda turizmin inkişafı yeni mərhələyə qədəm qoyub. Turizm sektoru iqtisadiyyatın ən dayanaqlı, effektiv və rəqabətə davamlı sahəsinə çevrilib. Son illər ə ldə olunmuş sürətli sosial-iqtisadi tərəqqi bu sahənin hərtərəfli inkişafına yeni imkanlar açıb. Azərbaycanın daxili turizm potensialının geniş şəkildə təqdim edilir. Azərbaycanın turizm imkanları dünyada tanıdılır. Hər bir regionun milli koloriti təbliğ olunur. Xarici dövlətlərdə Azərbaycanın müxtəlif və zəngin folkloru, mətbəxi və ənənələri ilə yaxından tanış olurlar. Azərbaycanın daxili turizm imkanlarının sistemləşdirilməsi baxımından da onun təbliği məqsədəyönlüdür. Beləliklə, bu bölmədə aşağıdakı məsələlərə aydınlıq gətirildi: • turizm bazarı anlayışı; • inkişafına təsir edən amillər; • Azərbaycanda turizm bazarının vəziyyəti; • Azərbaycanda turizmin inkişafı üçün imkanlar və çətinliklər. Ölkənin turizm sahəsinin təqdim etdiyi xidmətlərin keyfiyyət səviyyəsinin beynəlxalq standartlara uyğunluğunun təmin edilməsi, dünya turizm xidmətləri bazarında ölkə turizminin rəqabət qabiliyyətinin artırılması əsas vəzifələrdəndir. Belə
ki, ölkəmizdə fəaliyyət göstərən turizm müəssisələrinin rəqabətqabiliyyətliliyi və onun artırılması istiqamətləri barəsində növbəti bölmədə məlumat veriləcək.
59
xüsusiyyətləri Turizm biznesində sahibkarlıq fəaliyyəti üçün rəqabətin yüksək dərəcəsi xarakterikdir. Rəqabət anlayışı altında, eyni bir məqsədə - istehlakçıların tələb və təkliflərini daha düzgün yerinə yetrməklə gəliri maksimallaşdırmaq istəyən hüquqi şə xslər və fərdi sahibkarlar arasındakı mübarizə başa düşülür. Rəqabətqabiliyyətli müəssisə yaratmaq üçün nəinki istehsal və idarəetməni müasirləşdirmək, eyni zamanda da hansı məqsədə nail olunacaq məsələsi də həll edilməlidir. Belə ki, sahibkarlarda güclü aşkar etmək qabiliyyəti olmalıdır, sonra isə öz imkanlarından rəqabət mübarizəsində tez və effektiv istifadə etməyi bacarmalıdır. Turizm müəssisəsinin məhsulun istehsalı və idarəedilməsi zamanı bütün səyləri, elə təşkil edilməlidir ki, istehsal olunan məhsul müəssisənin potensial və real rəqiblərindən daha cəlbedici olsun. Turizm müəssisəsinin rəqabətqabiliyyətliliyini xarakterizə etmək üçün rəqabətin aşağıdakı əsas dərəcələri müəyyən edilir: • turizm müəssisəsi istehsalının texniki səviyyəsi rəqiblərlə müqayisədə o dərəcədə seçilməli, marketinq tədbrləri güclü olmalı və reklam olunan məhsulla istehsal olunub hazırlanmış məhsul elə uyğun gəlməlidir ki, istehlakçılar bu məhsulu seçsinlər; • müəssisələr öz istehsal səviyyələrini rəqiblərin istehsal səviyyəsinə çatdırmağa çalışırlar və bunun üçün onlar rəqiblərin xammal və material aldıqları mənbələrdən xammal alırlar, məhsul istehsalı zamanı işə mütəxəssisləri cəlb etməyə səy göstərirlər; • rəqabət mübarizəsində effektiv idarəetmə uğurun əsas funksiyası sayılır; bu, qərarların qəbulu zamanı yüksək operativlik qabiliyyəti, işçilərin motivasiyası və s. ola bilər.
60
Cədvəl 2.1. Turizm üçün xarakterik sahələr üzrə əsas göstəricilər [26] 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Turizm üçün xarakterik sahələrdə çalışan işçilərin sayı, nəfər 36 103 36 899
37 600 38 839
40 892 41 886
Turizm üçün xarakterik sahələrdə yaradılmış ə lavə dəyərin həcmi, milyon manat - - - - 2 080,20 2 404,20 Turizm üçün xarakterik sahələrdə yaradılan ə lavə dəyərin ölkənin ümumi daxili məhsulunda xüsusi çəkisi, faizlə - - - - 3,6 4,1 Turizm üçün xarakterik sahələr üzrə qoyulan investisiyaların həcmi, milyon manat 527,8
949,2 1 407,80 1 478,20 1 371,00 2 204,00
Yuxarıda qeyd edilən bu tələbləri düzgün yerinə yetirən turizm müəssisələri uzun illər rəqiblərindən öndə olublar. Məhz bu, müəssisənin bazardakı uğuruna zəmanət verir. Belə müəssisələr dünyada sürətlə inkişaf edən və rəqiblərinə nibətən yüksək gəlirli müəssisələr hesab edilir. Оnlar: • digər rəqib müəssisələr tərəfindən daima axtarılan yüksək ixtisaslı rəhərliyə və işçi kollektivinə malik olurlar; • hər zaman dünya standartlarına uyğun gələn yüksək keyfiyyətli məhsullar istehsal edirlər; • bazar konyukturasının, tələb və təklifin dəyşikliklərinə digərlərinə nisbətən daha tez cavab verirlər və arzuolunan məhsulu bazara çıxarırlar; • məhsul istehsalı zamanı mütəxəssislər dəvət edirlər; • daima öz məhsul çeşidlərini artırır, işçilərinin ixtisaslaşma dərəcələrini yüksəldir. Turizmdə rəqabət mübarizəsinə bir çox faktorlar təsir göstərir. Bu faktorları nəzərdən keçirək. 1. Mübarizə rəqabət aparan müəssisələrin sayı artdıqda daha da güclənir. Müəssisələrin sayı vacib faktordur, çünki say artdıqca yeni strateji inisiativlrin ehtimalı artır. Bu zamanda hər hansısa bir müəssisənin digərlərinə təsiri azalır; Yüklə 0,77 Mb. Dostları ilə paylaş:
|