70
Sabit və adekvat ərzaq təklifi, ilk növbədə aqrar sektorda intensiv geniş təkrar
istehsalın, o cümlədən kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalının və emalının
inkişaf etdirilməsi yolu ilə əldə olunacaqdır. Bununla yanaşı, tələbatın bir qismi
xarici asılılığı nəzarətdə saxlamaq şərti ilə idxal hesabına ödənilməsi.
Nəzərə alınmalıdır ki, iqtisadi qanunlara görə ölkədə istehlak olunan ərzaq
məhsullarının 25% - dən çoxu xarici ölkələrdən gətirilirsə, həmin ölkənin ərzaq
təminatı təhlükəli sayılır.
Ə
rzaq təminatı sahəsində dövlət siyasətinin əsas istiqamətlərinin 2015-ci ilə
qədər yerinə yetirilməsi üçün konkret olaraq Tədbirlər Planında nəzərdə
tutulmuşdur:
Səmərəli istehsal, saxlanılma və satış infrastrukturunun yaradılması da ərzaq
təminatı sisteminin ən vacib elementlərindəndir. Buna görə də bu sahələrə dövlət
investisiyaları artırılacaq və özəl təşəbbüslərin hərtərəfli dəstəklənməsi;
Ə
rzaq təklifinin səmərəli bazar mexanizmi vasitəsilə adekvat tələblə
qarşılaşması üçün ölkə vətəndaşlarının hər biri istənilən zaman ərzaqla təmin
olunma imkanına malik olmalıdır. Bu həmin ictimai resursların aztəminatlı
vətəndaşlara birbaşa yönəldilməsi, həm də ödəmə qabiliyyətli tələbin
formalaşdırılması vasitəsilə həyata keçirilməsi;
Ə
rzaq təminatı dövlət siyasətinin əsas istiqamətlərindən biri də əhalinin
nəinki kəmiyyətcə, həm də keyfiyyətcə müasir tələblərə cavab verən, ekoloji təmiz
məhsullarla təchiz edilməsidir. Bu məqsədlə, keyfiyyətə və təhlükəsizliyə səmərəli
nəzarət sistemi qurulması;
Ə
rzaq təminatı sisteminin ən mühüm elementlərindən biri ehtimal olunan
risklərin səmərəli şəkildə idarə edilməsidir. Bu məqsədlə, qarşıdakı illərdə zəruri
həcmdə dövlət ərzaq ehtiyatının yaradılması və onun müasir tələblər səviyyəsində
idarə edilməsidir. Bu məqsədlə qarşıdakı illərdə zəruri həcmdə dövlət ərzaq
ehtiyatının yaradılması və onun müasir tələblər səviyyəsində idarə edilməsi təmin
olunmalı, qabaqcıl sığorta mexanizmlərinin tətbiqinin genişləndirilməsi;
Nəzərdə tutulmuşdur ki, ərzaq təminatı sisteminin institusional inkişafı diqqət
mərkəzində saxlanılacaq, aqrar bölmənin elmi və kadr potensialı gücləndiriləcək,
71
sahibkarlığın inkişafı üçün qabaqcıl modellərin tətbiqi və dövlət tərəfindən maliyyə
dəstəyi genişləndirilməsi.
lk növbədə həyati zərurət olan torpaq və sudan istifadənin səmərəliliyinin
artırılması tədbirləri nəzərdə tutulmuşdur. Həmin kompleks tədbirlər içərisində
xüsusi əhəmiyyəti olan tədbirlər aşağıdakılardır:
- torpaqların münbitliyinin və suvarılan torpaq sahələrinin artırılması;
- çirklənmiş deqradasiyaya uğramış torpaqların əkin dövriyyəsinə cəlb
edilməsinin stimullaşdırılması;
- əkinə yararlı torpaqlarda tikintilərin aparılmasının qarşısının alınması;
- pay torpaqları əsasında formalaşmış xırda ailə və fermer təsərrüfatlarının
könüllülük əsasında kooperasiyalarda birləşməsinin stimullaşdırılması;
- kənd təsərrüfatı istehsalçılarına suvarma suyunun çatdırılması mexanizminin
təkmilləşdirilməsi;
- suvarmada mütərəqqi texnologiyaların tətbiqi;
- ətraf mühitin (torpaq və suyun) müntəzəm olaraq ekoloji monitorinqinin
aparılması və müvafiq məlumatların istehsalçılara çatdırılması;
Bitkiçiliyin inkişaf etdirilməsi tədbirləri:
- bitkiçilik məhsullarının istehsalında növbəli əkin sisteminin yerli şəraitə
uyğun aparılması üçün müvafiq tədbirlərin həyata keçirilməsi;
- kənd təsərrüfatı bitkilərinin bölgələr üzrə optimal əkin strukturunun və
istehsal həcminin müəyyənləşdirilməsi, müvafiq tövsiyələrin fermerlərə
çatdırılması;
- yeni məhsuldar sortların sınaqdan keçirilməsi və rayonlaşdırılması;
- məhsuldar və keyfiyyətli buğda toxumlarının stimullaşdırılması və daxili
tələbatın ödənilməsi;
- taxılın vaxtında və itkisiz yığılması üçün müvafiq texniki və digər zəruri
tədbirlərin həyata keçirilməsi;
- taxıla olan dövlət ehtiyacının tənzimləmə mexanizminin işlənib
hazırlanması;
72
- müasir aqrotexniki tədbirlərə əməl olunması, qabaqcıl texnologiyaların
tətbiqi
və
ə
kinçilik
mədəniyyətinin
artırılmasının
təşviq
olunması;
rayon dövlət toxum müfəttişinin maddi-texniki bazasının möhkəmləndirilməsi və
laboratoriyaların modernləşdirilməsi;
- azot istehsal edən zavodun tikilməsi.
Ölkədə inkişaf tədbirində faraş kartof və tərəvəzin, yaşıl çay yarpağının,
meyvə bağlarının, üzümçülüyün, zeytun bağlarının, şəkər çuğunduru və yağlı
bitkilərin, çəltikçiliyin və digər bitkilərin əkin sahələrinin genişləndirilməsi
nəzərdə tutulmuşdur.
Tədbirlər planında eyni zamanda heyvandarlığın inkişaf etdirilməsi
istiqamətində də kompleks tədbirlər nəzərdə tutulmuşdur. Xüsusilə ölkədə
damazlıq işinin genişləndirilməsi və təkmilləşdirilməsi, yem bazasının intensiv
texnologiyalar əsasında inkişafı, ətlik maldarlığın inkişaf etdirilməsi, quşçuluğun,
ə
t, süd, və digər ərzaq məhsulları istehsal edən müəssisələrin modenləşdirilməsi və
yenilərinin yaradılması nəzərdə tutulmuşdur.
Bundan başqa balıqçılığın, arıçılığın inkişaf etdirilməsi nəzərdə tutulmuşdur.
Tədbirlər planında həmçinin digər kompleks tədbirlər:
- ərzaq məhsulları istehsalının infrastruktur təminatın yaxşılaşdırılması;
- melorasiya və su təsərrüfatının inkişaf etdirilməsi;
- baytarlıq xidmətinin səmərəliliyinin artırılması;
- ərzaq məhsullarının təhlükəsizliyi və keyfiyyətinə nəzarətin gücləndirilməsi;
- fövqəladə vəziyyətə hazırlıq və dövlət ərzaq ehtiyatının yaradılması;
- ərzaq məhsulları istehsalına maliyyə dəstəyinin göstərilməsi;
- sahibkarlıq fəaliyyətinin dəstəklənməsi;
- aqrar sahənin elmi təminatının yaxşılaşdırılması və kadr potensialının
yüksəldilməsi nəzərdə tutulmuşdur.
- Ümumilikdə 2008 - 2015 - ci il üçün müəyyən olunmuş çoxsahəli və
çoxşaxəli iqtisadi və siyasi təhlükəsizlik proqramı ölkə əhalisinin ərzaq məhsulları
ilə etibarlı təmin edilməsində xüsusi əhəmiyyətə malikdir.
Dostları ilə paylaş: |