89
forma dəyişikliyi baş verə bilər, məzmun da dəyişə bilər.
Planetlər ümumi kainat nizamına tabe ola bilərlər.
Xaos kosmosda olan müəyyən boşluqlardan, tətbiq edilən
qvvələr arasında yaranan nisbət uyğunsuzluqlarından meydana
gələn bir qeyri-nizam vəziyyətidir. Onu da nəzərə almaq
lazımdır ki, təbiətin (bizim dünyanın) qüvvələri onun (təbiətin)
elementlərini, subyektlərini idarə edir və bunun da sayəsində
müəyyən enerji yaranır, enerjidən də qüvvələr ortaya çıxır.
Elementlərin hərəkətlərindən enerji meydana gəlir və enerjilər
ötürülür, mübadilə şəraitində olurlar. Enerjinin mübadiləsindən
isə elementlər qarşılıqlı olaraq qidalanırlar. Yer kürəsində isə
insanlar arasında enerji mübadilələri prosesləri məkanlar üzrə
şərti və mütləq, həmçinin nisbi əsaslarla həm bərabər, həm də
qeyri-bərabər şəkildə həyata keçirilir. Bu baxımdan da tərəflər
arasında həm balanslı, həm də disbalanslı vəziyyətlər neydana
gəlir.
İnsanlar ehtiyac və tələbatlarını ödəmək üçün öz
enerjilərini həm maddi, həm də mənəvi aləmdən, eləcə də öz
aralarında olan ünsiyyətdən götürürlər. Müvafiq vəhdətlik
insan varlığının başlıca şərtidir. Hər iki mənbə kasadlığı
yarandıqda enerji çatışmazlığı meydana gəlir və əsəbi
vəziyyətlər üzə çıxır. Məsələn, insanların ehtiyaclarının
ödənilməsi üçün lazımi vasitələr çatışmadıqda həyatda tarazlıq
pozulur və enerjisizlik yaranır. Enerjisizlik isə əsəbiliyə,
gərginliyə gətirirb çıxarır və insanlar öz lazımi tələbatlarını
ödəmədikdə, resurslar çatışmadıqda isə həyat strukturu
pozulur.
90
vəziyyətinin yaranmasına ehtiyac olan amilə, səbəbə çevrilir və
öz məkanında, onunla bağlı olan məkanlarda bir çox
dəyişiklikləri yaradır. Buna görə də xaosun yaranmaması üçün
mütləq şəkildə enerji vasitələrini təmin etmək vacib amilə
çevrilir.
Digər bir tərəfdən hesab etmək olar ki, güclülərin gücsüzlər
üzərində “dörd divar” prinsipini tətbiq etmələri birtərəfli
hərəkətləri yaradır. Enerji vasitələrinin bir-birilərinə enerji
ötürmələri üçün geniş imkanları mövcud olmur. Enerjisiz qalan
tərəf isə enerjilərini əlindən alan tərəfə qarşı hər an güc tətbiq
etməyə və nəticə olaraq öz lazımi ehtiyac və tələbat vasitələrini
əldə etməyə çalışır. Misal olaraq qeyd etmək olar ki, Asiya və
Afrika, Latın Amerikası ölkələrinin əksəriyyətində kişilər
tərəfindən qadınlara qarşı “dörd divar” prinsiplərinin tətbiqi
enerji mübadilələrinin lazımi səviyyədə həyata keçirilməsinin
qarşısını alır. Bu cəmiyyətlərdə qadınlar öz enerjilərini kişilərə
verirlər, əvəzində isə qeyri-mübadilə şəraitinə görə lazımi
resurslar əldə edə bilmirlər və əsəbi, əksər hallarda isə “dəli”
vəziyyətinə düşürlər. Onlarda gözübağlılıq yaranır və
qadınların əksəriyyəti ümumi enerji mübadiləsi sistemində
iştirak edə bilmir və faydalanmaq imkanlarından xaric olunur.
İctimai “dəlilik” də enerjisizlikdən meydana gələn ictimai bir
xəstəlikdir. Ruhi cəhətdən xəstələnmiş cəmiyyətlər mütləq
şəkildə infantil cəmiyyətlər hesab edilməlidir və belə
cəmiyyətlərdə balanslaşdırmadan, düzgünlükdən və ədalətdən
söhbət gedə bilməz. Nəzərə alınmalıdır ki, istənilən cəmiyyətdə
əgər bir qrup digər qrupun enerjisini əlindən alarsa, enerjisi
olmayan tərəf o biri tərəf üçün daima təhlükə mənbəyi olaraq
qalacaqdır. Sabitszilik, qeyri-inkişaf və müharibə, münaqişə
şəraitləri
də
ədalətsizlikdən
doğacaqdır.
Birtərəfli
cəmiyyətlətdə, enerjisi bərabər paylanmayan cəmiyyətlərdə
“xəstə-dəli” insanlar digərləri üçün qorxulu amilə çevriləcəkdir
ki, “xəstə” ünsürlərin birləşərək vahid gücə çevrilmələri (bu
birləşmədə artıq enerji meydana gələ bilir) nəticədə xaosa
91
gətirib çıxracaqdır. Fizioloji baxımdan infantil cəmiyyətlərdə
isə xoşbəxtlikdən, firavanlıqdan belə söhbət gedə bilməz və
ümumi mühit qeyri-tarazlıqların üstünlük təşkil etməsi ilə
xarakterizə olunacaqdır.
İ
nfantil-fizioloji baxımdan xəstə, qeyri-taraz, cəmiyyətlərə
xas olan xüsusiyyətlər:
-cəmiyyətin üzvləri arasında kontrastlar, uçurumlar;
-insanların maddi aləm qarşısında alçalmaları və
acizlikləri;
-cəmiyyətlərdə sabitsizlik, münaqişələr, müharibələr,
böhranlar və digər çaxnaşmalar, qarşıdurmalar;
-terrorçuluq və digər transmilli cinayətkarlıq;
-qadınların əzilərək alçaldılması;
-qadın və uşaq əməyinin istismarı;
-qadınlara qarşı fiziki, cinsi və mənəvi zorakılıq;
-qadınlara
qarşı
ögey
münasibətlərdən,
enerji
çatışmazlığından irəli gələn qadın əxlaqsızlığı
-cəmiyyətlərin
ümumi
səviyyəsinin
aşağılığı,
zəka
gerilikləri və bundan irəli gələn dəyər çatışmazlıqları;
-dini radikallıq və bundan irəli gələn dinsizlik, dini
inancların ucuz tutulması və alətə çevrilməsi; qeyri-
humanistlik;
-bir qrup şəxslərdə hakim kəsilən avamlıq, nadanlıq və
cəhalət; emosiyalara qapınma, dözümsüzlük və ümidsizlik;
-riyakarlıq, ikiüzlülük, yaltaqlıq; ikiləşmə-daxili başqa,
xarici başqa və bundan irəli gələn xəyanət;
-maddi aləmə qapınmadan, hərislikdən irəli gələn
rüşvətxorluq, korrupsiya, hüquqların alqı və satqısı-hüquqların
“marketinqi”;
-güclülərin gücsüzlər üzərində hökmranlığından yaranan
ədalətsizliklər, qeyri-insani hərəkətlər;
Dostları ilə paylaş: |