Microsoft Word neft mehsul emali docx
Yüklə 0,58 Mb. Pdf görüntüsü
|
34
Müasir neft emalı zavodlarında iki mərhələli destillə qurğularından, birdəfəlik və ikidəfəlik buxarlanma qurğularından geniş istifadə edilir. Birdəfəlik buxarlanma qurğuları kükürdlü və sulu neftlərin emalı üçün ə lverişli deyildir; çünki belə birləşmələr rektifikasiya kolonuna, kondensator- soyuduculara və digər aparatlara koroziyaedici təsir göstərir. Bu isə onların qüsurlu cəhətlərindəndir. Eyni zamanda emal prosesindən ayrılan kükürd qazlarının müəyyən hissəsi ətraf mühitə atılaraq atmosferi çirkləndirir. Neftin tərkibindən asılı olaraq ətraf mühitə atılan kükürd qazlarının miqdarı da müxtəlif olur. Bu isə ə traf mühitin ekologiyasına mənfi təsir göstərməklə bitkilərin inkişafının zəifləməsinə və yarpaqsızlaşmasına səbəb olur. Benzin fraksiyası ilə zəngin, yüngül və sulu neftlərin destilləsi üçün daha əlverişli ikidəfəlik buxarlanma qurğusundan istifadə edilir. Qurğunun sxemi şəkil 2.2 verilmişdir.
Şə
1-borulu soba; 2-birinci rektifikasiya kalonu; 3-əsas rektifikasiya kalonu; 4-sabitləşdirici kalon; 5-suvarma tutumu (qaz seperatoru); 6-kondensator – soyuducular; 7-istilikdəyişdiricilər; 8-əlavə buxarlandırıcılar; 9-buxar qızdırıcısı (reboyler); 10-çıxış tutumu; I-xam neft; II- benzinsizləşmiş neft; III-quru qaz; IV-sıxılmış qaz; V-ağır benzin; VI-sabit benzin; VII-yan məhsullar; VIII-mazut; IX-su; X-su buxarı; XI-suvarma
35
Belə qurğuya qabaqcadan qızdırılmış, sudan və lehmədən təmizlənmiş neft verilir. Neft birinci rektifikasiya kalonunda benzin buxarından ayrıldıqdan sonra ikinci nasosla borulu sobaya oradan isə ikinci əsas rektifikasiya kalonuna vurulur. Burada yarımneft (bensizləşdirilmiş neft) nisbətən ağır reaktiv və dizel yanacaqları fraksiyalarına ayrılır. Neftin destilləsinin qalığı hesab olunan mazut kalonun aşaöı hissəsindən çıxır. Benzin buxarları birinci kalonda neftdən ayrıldığına görə sobada nisbətən ağır fraksiyaların buxarlanması üçün nefti daha yüksək temperatura qədər (330-340 0 C) qızdırmaq lazım gəlir. Birinci rektifikasiya kalonunun yuxarısından çıxan benzin buxar kondensatı soyuducudan keçərək mayeləşir və 30-35 0 C qədər soyudularaq su ayrıcısına verilir. Buradan benzinin əsas hissəsi müvafik qəbulediciyə toplanır, bir qismi isə kalonun yuxarısında temperaturu tənzimləmək üçün suvarma kalonunun yuxarısına vurulur. Ikinci rektifikasiya kalonunun yuxarısından çıxan II benzin və su buxarı kondensator soyuducuda mayeləşir. Burada sudan təmizlənmiş benzinin əsas hissəsi qəbuledicilə toplanır, bir hissəsi isə suvarma üçün kalonun yuxarısına vurulur. Ikinci rektifikasiya kalonun yan hissəsindən maye halında çıxan reaktiv və dizel yanacaqları əlavə buxarlandırıcı kalonlarda təkrar rektifikasiya olunur. Əlavə buxarlandırıcı kalonlardan çıxan məhsullar və destillə prosesinin qalığı olan mazut istilikdəyişdirici aparatlardan və soyuduculardan keçərək müvafiq qəbuledicilərə (çənlərə) toplanır. Kalonda buxar axını yaratmaq məqsədilə onun aşağısına qızdırılmış su buxarı, birinci kalonun aşağısına isə müəyyən miqdarda sobadan çıxan isti qarışıq verilir. Beləliklə, iki dəfəlik buxarlanma qurğusunda işlədilən borulu soba birinci benzin kalonu üçün qaynadıcı, ikinci əsas kalon üçün isə qızdırıcı rolunu oynayır. Ikidəfəlik buxarlanma qurğusunun müsbət cəhəti onun yüksək çevikliyidir. Bu qurğuda istənilən nefti (sulu, kükürdlü) emal etmək və hər hansı fraksiya tərkibli benzin almaq mümkündür. Bundan əlavə, birinci kalonda benzindən ayrılmış neft sobada yüksək təzyiq yaratdığına görə həmin qurğularda yüngül konstruksiyalı aparatlardan da istifadə edilə bilər.
36
Ikidəfəlik buxarlanma qurğusunun yanacaq və metal sərfi çox sxemi isə göründüyü kimi çox mürəkkəbdir. Bunlar isə həmin qurğuların qüsurlu cəhətləri hesab olunur. Atmosfer-vakuum qurğularının (AVQ) əsas xüsusiyyəti onlarda istiliyin kombinə edilmiş sxem üzrə regenerasiya edilməsidir. Belə qurğularda neftin tam destilləsi iki pillədə aparılır. AVQ-da neftin emalından 35-90%-ə qədər açıq rəngli məhsullar və yağ destilatları almaq mümkündür. Emal edilən neftin keyfiyyətindən və emal olunan neft məhsullarının çeşidlərindən asılı olaraq atmosfer-vakuum qurğuları da iki sxem üzrə işləyə bilər: yağ və yaxud yanacaq sxemləri üzrə. Yağ sxemi üzrə işlədikdə qurğunun atmosfer hissəsində neftdən bir sıra açıq rəngli məhsullar, vakuum hissəsində isə atmosfer kalonunun aşağı hissəsindən çıxan mazutdan yağ destillatları və qudron alınır. AVQ – ikinci sxem üzrə işlədikdə isə qurğunun birinci pilləsində (atmosfer hissəsində) neftdən yenə də açıq rəngli məhsullar, ikinci pilləsində (vakuum hissəsində) isə mazutdan katalitik krekinq qurğuları üçün geniş xammallar destilatları alınır. Onu da qeyd etmək lazımdır ki, sistem qapalı olduğundan ətraf mühitə çox az miqdarda tullantılar atılır.
Yüklə 0,58 Mb. Dostları ilə paylaş:
|