Microsoft Word orenovani sarchevi doc



Yüklə 2,53 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə116/135
tarix24.12.2017
ölçüsü2,53 Mb.
#17064
1   ...   112   113   114   115   116   117   118   119   ...   135

Tamar Carkviani 

358


2. literaturis mimoxilva/konteqsti 

mkvlevarTa nawilis mosazrebiT yvela qveyanaSi arsebobs 

araformaluri meqanizmebiT regulirebuli movlenebi. am mid-

gomis Tanaxmad, araformaluroba unda gaanalizdes sazogadoe-

bis ganviTarebis donesTan mimarTebaSi. ganviTarebul qveynebSi 

araformalur praqtikebs periferiuli mdgomareoba ukaviaT, 

xolo naklebad ganviTarebul qveynebSi araformaluri seqtori 

gacilebiT arsebiTia (Leiter, Tedstrom 1997).

araformaluri institutebis qrestomaTiuli analizis av-

torebis  (Helmke, Levitsky, 2004) Tanaxmad, araformaluri insti-

tutebis institucionaluri analizisas gasaTvaliswinebelia, 

rom socialuri aqtorebis moqmedebebze xSirad araformaluri 

motivacia formalurze, xolo araformaluri institutebi 

formalurze upiratesia. amitom araformaluri, dauwereli Ta-

maSis wesebis gauTvaliswineblobiT mniSvnelovani cdomileba 

Cndeba. 


araformaluri institutis cneba Zalian farToa, misi defi-

nicia institutis standartuli gansazRvrebidan unda daviwy-

oT, rogorc wesebisa da procedurebis (rogorc formaluris, 

aseve araformaluris), romlebic axdenen socialuri urTier-

Tqmedebis struqturirebas, qmnian aqtorebis moqmedebis siv-

rciT sazRvrebs... araformaluri institutebi  sazogadoebaSi 

miRebulia. isini Cveulebriv dauwereli wesebia, romlebic iq-

mnebian, xdebian cnobilebi. araformaluri institutebis   fun-

qcionireba xorcieldeba araoficialurad sanqcirebuli arxe-

biT da maTi gamoyenebiT aqtorebi iReben sargebels. sapirispi-

roa formaluri institutebi — es iseTi wesebia da procedure-

bi, romlebic iqmnebian, xdebian cnobilebi da maTi gamoyenebisa-

gan sargebeli miiReba arxebiT, romlebic sayovelTaod aRiare-

bulia rogorc formaluri. 

formaluri da araformaluri institutebi sxvadasxva sa-

xiT urTierTqmedeben. helmke da levitski (Helmke, Levitsky, 2004)

gvTavazoben aRniSnuli urTierTqmedebis tipologias. arse-

bobs ori dixotomiuri mosazreba — erTis mxardamWerebi miiCne-

ven, rom araformaluri institutebi arian funqcionalurebi 

da xels uwyoben problemis gadawyvetas im TvalsazrisiT, rom 




meritokratiuli principebi sajaro samsaxurSi 

359


isini formaluri institutebis efeqturobas da Sromisunaria-

nobas uzrunvelyofen. meoreni miiCneven, rom araformaluri 

institutebi disfunqciuria da qmnian problemebs, radgan kli-

entelizmi, korufcia da patrimonalizmi aferxebs formaluri 

demokratiuli, sabazro da saxelmwifo institutebis ganviTa-

rebas. ukanaskneli kvlevebi cxadyofs, rom araformaluri in-

stitutebi mxolod aZliereben da cvlian formalur institu-

tebs, romlebsac isini, rogorc Cans, Zirs uTxrian.  

avtorebi gamoyofen oTxi kategoriis araformalur insti-

tuts: Semavsebel, akomodaciur, Camnacvlebel da konkuren-

tuls. am oTxi tipis ganxilva mowmobs, rom araformaluri in-

stitutebis mxolod dixotomiuri ganxilva funqcionaluria. 

Semavsebeli araformaluri institutebi Tanaarseboben 

formalur institutebTan, maTgan aqtorebi dawerili wesebis 

Sesrulebas moelian. isini avseben im niSebs, romlebic dawerili, 

formaluri wesiT ar aris gaTvaliswinebuli. Semavsebel ara-

formalur institutebs SeuZliaT gaxdnene formaluri insti-

tutebis safuZveli, qmnian da aZliereben ra formaluri wesebis 

dacvis motivebs, romlebic sawinaaRmdego SemTxvevaSi iarsebeben 

mxolod qaRaldze. amgvari araformaluri institutebi ara mxo-

lod Tanaarseboben efeqtur formalurTan, aramed TamaSoben ki-

dec sakvanZo mniSvnelobas formaluris efeqturobaSi. Semavse-

beli araformaluri institutis magaliTia uTvalavi normebi da 

samuSao procedurebi, romlebic aadvilebs gadawyvetilebis mi-

Rebas da koordinacias biurokratiul struqturebSi. biurokra-

tiul sistemaSi sxvadasxva rgols Soris informaciis operatiu-

lad gacvlis sistema xSirad sustia, amitom TanamSromelma SesaZ-

loa gamoiyenos piradi kavSiri da kolegisagan miiRos swrafad 

da efeqturad informacia, romlis miRebac, Tu formalur pro-

ceduras daicavs, gacilebiT met drosa da energias moiTxovs 

(mag., oficialuri weriliT mimarTva da a.S.). 

akomodaciuri araformaluri institutebi qmnian imgvari 

qcevis motivebs, romlebic arsebiTad cvlian formaluri wese-

bis dacviT miRebul Sedegebs, formaluri wesebis pirdapiri 

darRvevis gareSe. isini ufro ewinaaRmdegebian dawerili wesis 

suliskveTebas.




Tamar Carkviani 

360


akomodaciur araformalur institutebs ZiriTadad qmnian 

aqtorebi, romlebic ar eTanxmebian formaluri wesebiT miRe-

bul Sedegebs, magram ar aqvT SesaZlebloba maTi Secvlis an Ri-

ad darRvevis. msgavsi araformaluri institutebi xSirad exma-

rebian am aqtorebis interesebis SeTavsebas arsebuli formalu-

ri institutebis struqturebTan. amitom, marTalia, akomoda-

ciur araformalur institutebs ar ZaluZT gaamyaron forma-

luri institutebis stabiluroba da efeqturoba, magram cvli-

lebebis mowodebebs aneleben. akomodaciuri araformaluri in-

stitutebis magaliTia sabWoTa kavSirSi warmoqmnili fenomeni 

„blati“ (Ledeneva, 1998). magaliTad, sabWoTa kavSirSi sawarmoebi 

ver asrulebdnen saxelmwifo gegmas, xolo individebi ver axer-

xebdnen TavianTi sayofacxovrebo moTxovnilebebis dakmayofi-

lebas, ase gaCnda „blatis“ fenomeni, romelic piradi kavSirebis 

gamoyenebiT sabWoTa moqalaqes deficituri momsaxurebis miRe-

bis saSualebas aZlevda. 

konkurentuli araformaluri institutebi Tanaarseboben 

araefeqtur formalur institutebTan. aseT SemTxvevebSi for-

maluri wesebi da procedurebi sruldeba arasistematiurad, 

rac aqtorebs aZlevs SesaZleblobas maTi darRvevisa da igno-

rirebis. aseT SemTxvevebSi araformaluri institutebi axdenen 

motivaciis imgvarad struqturirebas, rom isini SeuTavseblebi 

xdebian formalur wesebTan: rom Sesruldes erTi wesi, aqtori 

iZulebulia daarRvios sxva. aseTi SemTxvevebis yvelaze cnobi-

li magaliTebia — partikularuli araformaluri institutebi, 

rogorebicaa: klientelizmi, patrimonalizmi, klanuri politi-

ka da korufcia.  

Camnacvlebeli araformaluri institutebi Caanacvleben 

araefeqtur formalur institutebs da miiReba is  Sedegi, rac 

unda miRweuliyo formaluri institutis meSveobiT. rogorc 

Semavsebeli instituti, Camnacvlebeli instituti gamoiyeneba 

im aqtorebis mier, romlebic miiswrafvian Sedegisaken, rome-

lic Seesabameba formaluri institutis wesebsa da procedu-

rebs. Tumca, rogorc konkurenciuli institutis SemTxvevaSi, 

es institutebi arseboben garemoSi, sadac formaluri wesebi 

sruldeba arasistematiurad. amitom Camnacvlebeli araforma-




Yüklə 2,53 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   112   113   114   115   116   117   118   119   ...   135




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə