obieqtivaciis da `subieqtivaciis~ procesi ganwyobis TeoriaSi
395
masalad erT SemTxvevaSi aRebulia fizikuri obieqti (burTebi,
grafikulad gamosaxuli wreebi da sxva), xolo meore SemTxveva-
Si — warmosaxuli situacia. warmosaxuli situaciiT ganwyobis
gamowveva dasabuTebuli aqvs r.naTaZes (13), romelmac es sa-
kiTxi eqsperimentulad ikvlia. r.naTaZem daamtkica, rom gan-
wyoba SeiZleba fiqsirebul iqnes sityvieri zemoqmedebis gzi-
Tac. amave SromaSi aseve dasabuTda, rom xelovan adamianebTan
(ZiriTadad, msaxiobebTan) sityvieri zemoqmedebiT SemuSavebu-
li ganwyoba Warbobs, xolo araxelovanebTan ganwyobis SemuSa-
vebis simtkice da xangrZlivoba mcirea. es ukanaskneli is Sem-
Txvevaa, roca warmodgenasTan gvaqvs saqme. d.uznaZe Semdegi sa-
xis komentars akeTebs:
„aq Cveulebriv warmodgenaa anu „sagnis
reprezentirebul xatebTan“, rac warsulis gamocdilebidan
modis, ar gvaq saqme“ (8.gv.149). aq metyvelebas eniWeba didi ro-
li, anu iseTi warmosaxvis gamoCenas, romelic sizmriseuli war-
mosaxvisagan gansxvavdeba. is ufro azrTa sferosTanaa dakavSi-
rebuli. xelovani adamianebi mimarTulni arian warmodgenisaken
(rac cnobierebis mTlianobaSi Cans), xolo araxelovanebTan Zi-
riTadad azrebis anu ideebis gaaqtiurebasTan gvaqvs saqme. am-
gvarad, msaxiobebTan — individualurad gaazrebul xatTan
anu warmodgenis aRmocenebasTan gvaqvs saqme, xolo aramsaxio-
bebTan — ZiriTadad ideasTan, azris aRmocenebasTan (rac gu-
lisxmobs obieqtivaciis procesis aRmocenebas). xelovan adamia-
nebTan warmodgena ZiriTadad wina planzea, xolo araxelovaneb-
Tan azris aqtivoba anu ideis gamoxatvaa dominirebuli. es mona-
cemebi gveubneba, rom idea, azri aris warmodgenili idea, xolo
sizmris warmodgenebi sul sxvaa. ideebs (warmosaxuls) mniSvne-
loba aqvs sityvier gamoTqmebSi. aqedan, warmodgena — individu-
alur aRqmas, sizmris warmodgenebs, individualur xatebs gu-
lisxmobs, xolo idea — zogadi bunebisaa, aRmocendeba obieqti-
vaciis dros, anu obieqtivirebuli warmodgenaa idea.
obieqtivaciis dros qceva dabrkolebas awydeba da swored
am dabrkolebis obieqturad danaxva xdeba, sadac ganmeorebT Se-
mowmeba, Seswavla mimdinareobs. azrovnebis planSi aqtivoba
wminda Teoriulia, am SemTxvevaSi saqme gvaqvs warmosaxul moTx-
ovnilebasa da situaciasTan. es aqtivoba logikur azrovnebas
revaz jorbenaZe
396
gulisxmobs. ase xdeba identifikacia, romelSic metyvelebis
aqtia CarTuli. sityvasa da mis Sinaarss Soris kavSiri cnobie-
rebaSi yalibdeba da Sesabamisi Sinaarsi gaaCnia, romlis saSua-
lebiTac azri sityviT gamoixateba. i. bJalava aRniSnavda, rom
ena obieqtivacias erTvis, cnobierebas ukavSirdeba, e.i. obieq-
tivacia enobrivi moqmedebis doneze mimdinareobs. is werda,
rom
„ideis — obieqtivirebuli azris — doneze moqmedebis gaSlis
saWiroeba im SemTxvevaSi dgeba adamianis winaSe, rodesac fiqsi-
rebuli ganwyobis avtomatizaciiT gansazRvruli qceva an subi-
eqtis an obieqtis winaaRmdegobas waawydeba“ (3, gv.32). aq i. bJala-
va gamoTqvams azrs, rom fiqsirebuli ganwyobis SeCerebac SeuZ-
lia obieqtivaciis process. avtori sityvas ganyenebuli azris
obieqtad miiCnevs. sityva azrs cnobierebaSi afiqsirebs, sity-
vis warmodgenas ki enobrivi dispozicia anu enobrivi ganwyoba
udevs safuZvlad. ase sabuTdeba azrovnebisa da metyvelebis mi-
marTeba.
„amdenad, SeiZleba vTqvaT, rom obieqtivacia, rogorc
azrovneba, aris enobrivi moqmedebis doneze mimdinare fsiqiku-
ri aqtivoba“ (3, gv. 33). ganwyobis Teoriis warmomadgenelTa mi-
xedviT, pirveladi procesia — aRqma, warmodgena (cnobieri
TvalsaCino Sinaarsebi); meoradi procesia — obieqtivacia (az-
rovneba, nebeloba).
aqedan i. bJalava askvnis, rom obieqtivacia adamianis fsiqikis
aqtivobaa. cnobiereba moqmedebs obieqtivaciis gziT mopovebuli
codniT da socialur qcevas gansazRvravs, anu socialuri baza
gaaCnia, romelSic Tvs iCens damokidebulebebic (Attitude). ideebi
aris codna, romelic obieqtivaciis donezea aRmocenebuli, mas
obieqti gaaCnia, xolo warmosaxvas ar aqvs uSualo obieqti. aqe-
dan obieqtivacia ki ar qmnis raime obieqts, aramed d. uznaZis
sityvebiT is uwyveti mimdinareobidan gamohyofs mas.
S. nadiraSvili obieqtivacias Teoriul aqtivobad miiCnevs,
romelic SemecnebiT aqtivobas uwyobs xels (6). misi azriT, xde-
ba sagnebis, socialiri moTxovnebis obieqtivacia da „me-s“ obi-
eqtivacia. es sqema mis mier gamoyofili adamianis saqmianobis
sam dones emTxveva — individis (sagnebi), subieqtis (socialuri
moTxovnebi) da pirovnebis („me“). subieqtis doneze SemecnebiTi
(Teoriuli) aqtivoba xorcieldeba da azrovnebis ganwyobis erT-
obieqtivaciis da `subieqtivaciis~ procesi ganwyobis TeoriaSi
397
erT aucilebel faqtors warmoadgens. obieqtivaciis doneze
qcevis Seferxeba xdeba: —
`Semaferxebeli sagani dgeba individis
winaSe, individi am dros subieqtad iqceva da qcevis Semaferxe-
bel sagans fsiqologiurad damoukidebel obieqtad ganixilavs.
misi damabrkolebel sagnad ganxilva subieqts SesaZleblobas
aZlevs gaarkvios sagnis is Taviseburebani, romelTa gaTvalis-
winebis gareSe SeuZlebelia qcevis mizanSewonili gagrZeleba.
misi garkvevis Semdeg subieqts SeuZlia aRniSnuli sagani isev
CarTos qcevaSi. obieqtivaciis aqti azrovnebis dawyebis erT-
erT aucilebel faqtors warmoadgens“ (6, gv. 58). obieqtivaciis
dros ara marto SemecnebiTi aqtivobaa mniSvnelovani, aramed
situaciis garkvevacaa saWiro, romelic problemuria. S. nadi-
raSvili aseT SemTxvevaSi saWirod miiCnevs am situaciisTvis
garkvevis moTxovnilebis gaCenas. obieqtivaciisas Cndeba moTx-
ovnileba, raTa SemuSavdes arsebuli problemuri situaciis
garkvevis ganwyoba. S.nadiraSvilma sami saxis ganwyoba gamoyo:
1. praqtikuli qcevis ganwyoba, 2. Teoriuli qcevis ganwyoba da
3. gaazrebuli praqtikuli qcevis ganwyoba. pirovnebis moqmede-
bebi mesame donis ganwyobebiTaa gansazRvruli da nebelobiTi
qceviT vlindeba. aseT donezea „me-s“ da qcevis obieqtivacia,
romelic mxolod adamians axasiaTebs da socializaciis pro-
cesSi yalibdeba. obieqtivaciis ZiriTad iaraRs ki sityva war-
moadgens. aqve gvinda vTqvaT, rom S. nadiraSvili Tavis anTro-
pul TeoriaSi „subieqtivaciis“ cnebas ar exeboda, radgan mis
naSromebSi d. uznazis Teoria ganxilulia mxolod oficialu-
rad gamoqveynebuli Sromebidan da ara piradi Canawerebidan.
z. vaxania obieqtivaciis cnebas fsiqologiurad Semdegi sa-
xiT gansazRvravs: — „esaa sakuTriv adamianuri, cnobieri donis
qceva, romelsac ganaxorcielebs gasubieqtebuli, aqtiur Sem-
mecnebeli individi...“ (4, gv. 59). avtors aq Semoaqvs termini
„gasubieqteba“. axlosaa es termini „subieqtivaciis“ proces-
Tan? Tu avtoriseul msjelobas mivyvebiT, is obieqtivaciis
farglebSia moTavsebuli. is Tvlis, rom obieqtivaciis proces-
Si Semdegi aqtivobebi xorcieldeba: 1. SeCereba (aqtiuri qcevis,
impulsur doneze ganwyobiT ganxorcielebuli qcevis SeCereba
xdeba, sadac procesebi iZulebiTia an iSviaTadaa subieqtiseu-
Dostları ilə paylaş: |