obieqtivaciis da `subieqtivaciis~ procesi ganwyobis TeoriaSi
389
raRac winaswar aqvs miRebuli, raRacas elis aq da amis aRmoCenas
cdilobs. ase rom, aq marto SeCerebis aqtTan ki ar gvaqvs saqme,
rogorc namdvili obieqtivaciis SemTxvevaSi, aramed winaswar
mtkice ganwyobis faqtTan, romlis aRmoCenas da dadasturebas
cdilobs subieqti. amitomacaa aseT SemTxvevaSi, rom subieqts
xSiri iluzia aqvs — is iseT rasme xedavs, rac namdvilad ar aris“
(11, gv.91).
ganwyobis Teoriis farglebSi winaswari mtkice ganwyoba
fiqsirebuli ganwyobis arsebobas gulisxmobs. fiqsirebul gan-
wyobas SesaZloa Zlieri intensivoba da simtkice gaaCndes, rom-
lis prizmaSi gardatexs subieqti aqtivobas, rac misi aseTi gan-
wyobis Sesatyvisi qmedebis gamarTlebas da dadasturebas gan-
sazRvravs. aris SemTxvevebi, rodesac iluzoruli xedva War-
bobs, romelic warmosaxvis sferos miekuTvneba.
„SeniSvnebis rveulSi“ d. uznaZe „subieqtivaciis~ da obieq-
tivaciis procesis Sedarebas gvaZlevs:
„ase, rom aq dakvirveba
garegnulad aris, magram dakvirveba ara obieqturi, aramed su-
bieqturi, e.i. Ziebaa iseTi momentebis, romelic mis winaswar gan-
wyobas amarTlebs, asabuTebs. maSasadame, saWiroa sifrTxiliT
moveqceT obieqtivacias: is, rac garegnulad gavs mas, xSirad is
araa. obieqtivaciis SemTxvevaSi winaswar araferi araa Sewyna-
rebuli. aq ki Ziebaa imisa, rac ukve Sewynarebulia, gasamar-
Tlebrad gamodgeba. obieqtivaciis SemTxvevaSi Ziebaa im niSne-
bisa, romlis Sesatyvisi ganwyoba unda aigos; aq ki Ziebaa iseTi
niSnebisa, romelic ukve arsebuli ganwyobis gasamarTleblad
unda gamodges“ (11, gv.91).
obieqtivaciis da „subieqtivaciis“ procesis Sedareba
d.uznaZis mixedviT Semdegi saxisaa:
obieqtivacia `subieqtivacia~
1. winaswar araferia Sewyna-
rebuli;
2. im niSnis Zieba xdeba, rom-
lis Sesatyvisi ganwyoba
unda aigos.
1. imis Ziebaa, rac ukve Sewyna-
rebulia da misi gamarTle-
bis mcdelobaa;
2. im niSnis Ziebaa, romelic
ukve arsebuli ganwyobis
gamarTlebisTvis unda ga-
modges.
revaz jorbenaZe
390
am debulebebis Sedarebidan aSkarad Cans, rom d. uznaZe cdi-
lobs obieqtivaciis da `subieqtivaciis~ procesebi ganasxvaos.
Cven vxmarobT process da ara aqts, an obieqtivaciis moTxovni-
lebas, romelic d. uznaZis sxvadasxva SromaSi gvxvdeba. avtori
Tavis SromebSi am cnebebis aRsaniSnad umetesad process iyenebs.
procesi sxva danarCeni terminebisagan Sinaarsobrivad da warmo-
Sobis mixedviT gansxvavdeba. obieqtivaciis SemTxvevaSi qcevis
SeCereba, Seferxeba, Sewyveta xdeba da azrovnebis aqtis safuZve-
lia, xolo „subieqtivaciis“ SemTxvevaSi, am procesis aRmocene-
bis wyaro fiqsirebuli ganwyobis (dispoziciuri) gaaqtiurebaSia.
aseT SemTxvevaSi procesi aqtebad iSleba.
moqmedebis subieqti (pirovneba) fsiqikuri ganviTarebis am
doneze swored gamoyofili ori procesis farglebSi funqcio-
nirebs, rasac ver vxvdebiT pirveladi ganwyobis SemTxvevaSi.
orive procesi uzrunvelyofs inteleqtualuri, motivaciuri
da nebelobiTi aqtebis ganxorcielebas, im gansxvavebiT, rom
„subieqtivaciis“ procesis dawyeba fiqsirebuli ganwyobis gaaq-
tiurebiT xdeba. Cveni azriT, am ori procesis daSveba da maTi
ganxilva gaafarTovebs ganwyobis Teoriis areals da vimedov-
nebT, rom is kvlevis axlebur perspeqtivas dagvanaxebs.
`SeniSvnebis rveulis~ gamoqveynebis Semdgom, 1988 wlidan
dRemde, obieqtivaciis da „subieqtivaciis“ procesis sakiTxs qar-
Tuli fsiqologiis skolis orma mecnierma miaqcia yuradReba, —
jer i.imedaZem (12) da mogvianebiT ki m. baliaSvilma (2). i. imedaze
(12) miiCnevs, rom „subieqtivaciiT“ d. uznaZe aRwers im process,
romelic ZiriTadad obieqtivaciis procesis farglebSi Tavsdeba,
warmoiSoba da am procesis nairsaxeobaa. „subieqtivaciis“ process
specifikuri maxasiaTeblebi gaaCnia, rac imaSi gamoixateba, rom
cnobier doneze xdeba ukve arsebuli azrebis da ganwyobebis ga-
movlena, gamarTleba da maTi dasabuTeba. rac Seexeba obieqtivaci-
is procesis Sinaarsobriv mxares, aq subieqti maqsimalur obieqtu-
robas cdilobs. i.imedaZe „subieqtivacias“ nebelobis sakiTxis
farglebSi aTavsebs. aqve, ganwyobis dinamikuri Teoriis WrilSi,
motivi — es aris qcevis subieqturi Rirebuleba da misi funqcia
swored imaSi mdgomareobs, rom ganixilos da daasabuTos esa Tu is
qceva da aqedan —
„motivaciuri procesi, romelSic mimdinareobs
obieqtivaciis da `subieqtivaciis~ procesi ganwyobis TeoriaSi
391
gamovlena anda Secvla qcevis subieqturi Rirebulebis, sxva
arafers warmoadgens, Tu ara mxolod imas, racaa subieqtivacia~
(12. gv. 213). es imas niSnavs, rom motivaciur process, romelic win
uswrebs ganwyobis gamowvevas da amzadebs gadawyvetilebis miRebis
aqts (sadac romelime erT qcevas upiratesoba eniWeba anu subieq-
turad ufro mniSvnelovnad miiCneva), unda ewodos „subieqtiva-
cia“.
sabolood i. imedaZe askvnis, rom
„...nebelobiTi procesi Ta-
visi arsiT aris subieqtivaciis procesi“ (12.gv. 213). „subieqti-
vaciis“ procesi ganwyobas ukavSirdeba, radganac es procesi
mTavrdeba ganwyobis gamovleniT, rogorc obieqtivaciis planSi
Camoyalibebuli ganwyobis SemTxvevaSia. „subieqtivaciis“ pro-
cesSi Camoyalibebuli ganwyoba mizandasaxul qcevis msvlelo-
bas gansazRvravs. nebelobiTi aqtis dros, gadawyvetilebis mi-
Rebis stadiaze, sadac motivaciuri konfliqti aseTi saxis ga-
dawyvetilebas win uswrebs, mamoZravebel Zalad da ganwyobis
motivaciuri faqtoris winmswrebad `subieqtivacia~ gamodis.
alternatividan is airCeva, romelsac ufro meti subieqturi
Rirebuleba mieniWeba. avtori Tvlis, rom subieqturi Rirebu-
lebis, anu motivis moZieba nebelobiT aqtSi gadawyvetilebis
miRebis stadiaze „subieqtivaciaa“. aseTi SexedulebiT obieqti-
vaciis procesSi moiazreba „subieqtivacia“. i. imedaZe wers: `sa-
zogadod,
obieqtivacia gvevlineba ara mxolod, rogorc dis-
kretuli aqti, aramed rogorc sakmaod myari mdgomareoba, ro-
melic mTel qcevas gasdevs; met-naklebad rTuli qcevis ganxor-
cieleba xSirad mudmivi obieqtivaciis reJims mimarTavs; adamia-
ni sul fxizladaa, akontrolebs Tavis saqmianobas, acnobierebs
viTarebas~ (5, gv. 63). aseTi SemTxvevisas qceva sul obieqtivaci-
is planSi mimdinareobs. obieqtivaciis procesiT gamowveuli
cvlilebebi, i. imedaZis azriT, dinamikuri struqturis mqonea
da erTiani ganwyobis farglebSi aqtiurdeba.
m. baliaSvili (1) obieqtivaciis procesis sam saxes gamohyofs:
1. sagnis obieqtivacia; 2. socialobis obieqtivacia; 3. „me-s“ obieq-
tivacia. obieqtivaciis procesTan maSin gvaqvs saqme, rodesac is
gamoiwveva fizikuri, azrobrivi an RirebulebiTi dabrkolebiT,
maSin, rodesac qceva aRar xorcieldeba. rac Seexeba „me-s“
Dostları ilə paylaş: |