Microsoft Word qasimli kenale doc
Yüklə 0,72 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Dissertasiya i şinin əsas m əqs ədi
4 zaman-zaman iri möhtəkirlərin hücumuna məruz qalırlar. Bu hücumlar çox asanlıqla ölkədəki sabitliyi poza bilər. Valyuta siyasəti nəticəsində bu kimi mənfi halların qarşısını almaq olur.Bu baxımdan dissertasiya işinin mövzusu yetərincə aktual hesab edilir. Dissertasiya işinin əsas məqsədi: Azərbaycanda milli iqtisadi sistemin dünya təsərrüfat sisteminə fəal inteqrasiyası şəraitində iqtisadi inkişaf siyasətinin mühüm elementi kimi valyuta strategiyasının formalaşmasını şərtləndirən amillərin qiymətləndirilməsi və onların inkişaf perspektivlərinin müəyyənləşdirilməsinin tədqiqi hesab edilir. Milli effktiv valyuta strategiyasının qiymətləndirilməsi aşağıdakı vəzifələrin tədqiqini tələb edir: Müasir şəraitdə iqtisadi inkişafın əsas dominantlarınnı müəyyənləşdirilməsi; Valyuta sisteminin və strategiyasının inkişafı şəraitinin tədqiqi; Azərbaycanın beynəlxalq valyuta sisteminə inteqrasiyasının xüsusiyyətləri və zəruri edən amillərin müəyyənləşməsi; Azərbaycanın tədiyyə balansı və onun valyuta siyasətinin formalaşmasına təsiri; Tədiyyə balansının milli iqtisadiyyatın rəqbətqabiliyyətliliyinin təmin edilməsində rolunun qiymətləndirilməsi; Müasir şəraitdə Azərbaycanın valyuta siyasətinin təkmilləşdirilməsi vəzifələri və istiqamətlərinin mqəyyənləşdirilməsi.
milli valyuta strategiyasının formalaşması prosesləri təşkil edir. Tədqiqatın predmetini isə Azərbaycanda milli valyuta strategiyasının formalaşması xüsisuiyyətləri,əsas elementləri və strategiyanın inkişaf perspektivləri təşkil edir. Ə
olaraq aşağıdakları qeyd etməyi məqsəd müvafiq hesab edirik. Valyuta sistemi - təsərrüfat əlaqələrinin beynəlmiləlləşməsi əsasında meydana gəlmiş valyutanın fəaliyyəti ilə əlaqədar iqtisadi münasibətlərin məcmusu kimi yaranan, milli qanunvericilik və dövlətlərarası sazişlər əsasında mövcud valyuta məzənnəsi və ödəmə münasibətlərini tənzimləyən prinsip və razılaşmalar toplusudur. Valyuta strategiyası və siyasəti iqtisadi siyasətin mühüm tərkib hissəsidir və onun çoxtərəfli məqsədlərinin yerinə yetirilməsinə, yəni dayanıqlı iqtisadi inkişafın təmin edilməsinə, 5 işsizlik və inflyasiyanın artımının dayandırılmasına, ödəniş balansı müvazinətinin dəstəklənməsinə yönəldilir. Azərbaycanın beynəlxalq valyuta sisteminə inteqrasiyasına təsir göstərən əsas amillərdən biri neft amilidir. Bu amil bizi bütün dünyada tanıdan amillər sırasındadır. Azərbaycanın beynəlxalq valyuta sisteminə inteqrasiyasına səbəb olan, zəruriləşdirən amillərdən biri də Azərbaycanın tranzitiv ölkə olmasıdır. Bu xüsusiyyətə malik olmaqla ölkəmiz bir çox ölkələr arasındakı əlaqəni genişləndirir, sürətləndirir və ölkələr arasındakı dostluq münasibətlərinin formalaşması və inkişafında mühüm rol oynayır. Xarici ölkələrin və beynəlxalq təşkilatların marağına səbəb olan bu amil nəticəsində Azərbaycan xeyli gəlir əldə edir. Azərbaycan Respublikasının tədiyə balansının əsas göstəricilərinin cari vəziyyətini təhlil edərkən onun xarici amillərin təsiri ilə xüsusi bağlılığını və milli iqtisadiyyatın beynəlxalq rəqabətə davamlı iqtisadiyyat kimi formalaşdığını səciyyələndirən aşağıdakı məqamları qeyd etmək olar: Azərbaycanın əmtəə ixracında ketdikcə çoxsahəli meylin artmasına baxmayaraq hələ də obyektiv olaraq ixracat xammal yönümlüdür. Azərbaycan ixracatının əsas maddələri olan xam neft, neft emalı məhsulları və təbii qaz ümumi ixracatın dəyər həcminin 95 faizini təşkil edir ki, bu da ixracat nomenklaturalı malların dünya qiymətlərindəki dəyişikliklərdən Azərbaycan ixracatının asılılığını müəyyən edir. Xarici ticarətin sərbəstləşdirilməsi və xarici kapitalın hərəkəti üzərində məhdudiyyətlərin olmaması respublikaya investisiyaların cəlb edilməsinin əsas şə rtlərindən biri olmuşdur. Bu da həm milli iqrisadiyyatın beynəlxalq rəqabətliliyinin artmasına şərait yaratmış, həm də ölkənin tədiyə balansının sabitliyinin təmin olunmasını şərtləndirmişdir. Bunun da nəticəsində ölkənin strateji valyuta ehtiyatları yüksək templə çoxalaraq 50 mlrd. doll. çatmışdır. Başlıca olaraq neft-qaz sektorunda, habelə iqtisadiyyatın tikinti və kommunikasiya sahələrində uğurla davam etdirilən inkişaf proqramlarının həyata keçirilməsi üçün xarici maliyyələşdirmə axını bir daha təsdiq edir ki, Azərbaycanın xarici ölkələrdən investisiya cəlb etməsini şərtləndirən əsas xüsusiyyətlər:- ölkə ə razisində investisiyaların gəlirli olması; nadir xammal ehtiyatlarının olmas; islahatların gedişinə beynəlxalq təşkilatlarının etimad dərəcəsinin artması və nəhayət 6 milli iqtisadiyyatın rəqabət qabiliyyətliliyinin artması ilə bağlıdır. Tədiyə balansının cari vəziyyətinin təhlili belə qənaətə gəlməyə əsas verir ki, milli iqtisadiyyatın rəqabət qabiliyyətliliyinin gücləndirilməsi:- ixracyönümlü istehsalın artırılması; beynəlxalq xidmətlərin inkişafı; investisiyaların stimullaşdırılması və milli valyutanın məzənnəsinin sabit saxlanılması amillərindən xeyli asılı olcaqdır. Ölkənin beynəlxalq iqtisadi münasibətlər sistemində səmərəli fəaliyyəti və ümumiyyətlə, sistem dəyişikliyin əsas məqsədlərindən biri olan milli iqtisadi sistemin formalaşdırılması nöqteyi-nəzərindən valyuta strategiyası son dərəcə mühüm əhəmiyyət kəsb edən məsələlərdən biri kimi ortaya çıxır. Valyuta siyasəti milli iqtisadi inkişaf strategiyasının üzvi tərkib elementi olmaqla bahəm, əksər makroiqtisadi göstəricilərin dinamikasina, milli təsərrüfat subyektlərinin xarici iqtisadi fəaliyyətinə və bütövlükdə, tədiyyə balansına güclü təsir göstərmək iqtidarındadir. Tədqiqatın nəticələrinin istifadəsi : Tədqiqat işinin nəticələri milli valyutaa strategiyasının təkmilləşdirilməsi ilə bağlı qanun, proqram, layihə və təkliflərin hazırlanması prosesində, elmi-tədqiqat işlərində, həmçinin ali məktəblərdə müvafiq ixtisas kurslarının tədrisində istifadə oluna bilər. Bununla yanaşı, tədqiqatın nəticəsində irəli sürülən tövsiyələrin həyata keçirilməsi dayanıqlı iqtisadi inkişafın daha da genişlənməsi və səmərəliliyinin yüksəldilməsinə gətirib çıxara bilər. Dissertasiyanın strukturu: Dissertasiya işi giriş, 3 fəsil, 7 paraqraf, nəticə və təkilflər, həmçinin istifadə edilmiş ədəbiyyat siyahısından ibarətdir.
Yüklə 0,72 Mb. Dostları ilə paylaş:
|