Microsoft Word s g. temmuz doc
Yüklə 1,27 Mb. Pdf görüntüsü
|
39 Resmi kaynaklara böylesine ağırlık vermenin bir başka nedeni de medyanın haberleri ‘nesnel’ biçimde iletme iddiasıdır. Nesnellik iddiasını sürdürmek ve kendisini önyargılı olma eleştirilerinden ve hakaret davalarından kurtarmak için medya, doğruluğu kolayca iddia edilebilecek malzemeye ihtiyaç duyar. 86 Bu durum kısmen de mali bir konudur: Güvenilir sayılabilecek kaynaklardan alınan haberler araştırma maliyetlerini azaltırken, ilk bakışta güvenilir görünmeyen kaynaklardan alınan ya da eleştiri ve tehdit konusu olabilecek haberler dikkatli denetim ve pahalı araştırma gerektirir. Esas haber kaynakları olan büyük şirket ve hükümet bürokrasilerinin yürüttüğü halkla ilişkiler faaliyetleri çok geniş boyutludur ve medyada mutlaka özel biçimde yer alır. Örneğin Pentagon, emrindeki halkla ilişkiler bürosunda binlerce kişi çalıştırır, bu alanda her yıl yüz milyonlarca dolar harcama yapar; böylece yalnızca şu ya da bu muhalif grup ya da kişinin değil, muhalif grupların genel toplamının halkla ilişkilere ayırdığı kaynakları kat kat geride bırakır. Ulusal ve uluslararası politikalar konusundaki haber kaynakları resmi çevreler olan bir medyanın ulusal çıkarları resmi politikanın görüşü çerçevesinde işleyeceği zorunlu olarak karşımıza çıkmaktadır. Duran, makalesinde Türk medyası ile ilgili olarak şu tespitleri yapmaktadır: Basın, cumhuriyetten bu yana hep bürokratik ve askeri elitlerin çizmiş olduğu sınırların dışına çıkmamıştır. Türk medyası; her bakımdan, ideolojik, mali ve ekonomik açılardan çok zayıftır. Türk ticari medyası Türk Silahlı Kuvvetleri’ne ve Türk büyük sermayesine dayanır. Bu bakımdan Türk medyasının yayın hayatına başlamasından beri en önemli özelliklerinden 86 Gaye Tuchman, Objectivity As Strategic Rituel: An Examination of Newsman’s Notion of Objectivity’ American Journal of Sociology 77, 1972, sayı 2, sayfa 662–664. Akt: Noam Chomsky, Edward S. Herman, David Peterson, Justin Podor ; Medyanın Kamuoyu malatı, çev: Adnan Köymen, Ebru Kalak, Hale Alpman, Özge nciler, Işıl Esendir, Chiviyazıları, Birinci Basım, stanbul, 2004. 40 biri, genel anlamda iktidara, güçlüye dayanmaktır. Türk medyası ülke içerisinde sürekli olarak iktidar yanlısı, siyasi-ideolojik-askeri iktidar yanlısı, hep güçten, güçlüden yana ve güçsüze karşı olmuştur. Uluslararası alanda da en güçlüden yanadır. Türk medyası Türkiye toplumunu değil, Türk egemen sınıflarını yansıtır. Azınlığın sözcüsüdür. 87 Bu konuda Türkiye’de yapılmış olan görgül araştırmalara baktığımızda iki farklı yaklaşımla karşılaşırız. Bunlardan birincisi; basının ulusal veya uluslararası olaylarda ülkelerinin resmi politikalarını desteklediği ve ulusal çıkarları da bu doğrultuda ele aldıkları tespit edilmiştir. Örneğin Kore Savaşı ile ilgili olarak yapılan “Kore Savaşı ve Türk Basını” adlı araştırmada basının Kore’ye asker gönderme ile ilgili olarak hükümeti ve alınan kararı tamamen desteklediği hükümet yanlısı olmayan gazetelerin ise genellikle kararı değil kararın alış şeklini eleştirdikleri ortaya çıkarılmıştır. Anılan çalışmada ‘basının kamuoyunu yansıtma görevi yerine basın-iktidar ilişkisi bağlamında hükümet adına kamuoyu oluşturma misyonunu benimsemiştir’ sonucuna varılmıştır. 88 Duran’ın “Türk Medyası Neden Savaş Yanlısı” adlı makalesinde Türk basınının geçmiş dönemde savaşlara karşı nasıl bir tutum izlediği açıklanmakta Kore savaşından bu yana; Cezayir, Vietnam, Kıbrıs, Güneydoğu Anadolu, Irak 91, Somali, Bosna, Kosova, Afganistan savaşlarının çok kısa bir taramasının yapılması durumunda, Türk medyasının savaş konusundaki tutumunun nasıl olduğunun görüleceği belirtilmektedir. Bütün bu sayılan savaşlarda hep savaştan yana üstelik de savaşlarda hep saldırgandan yana olduğu yalnızca 1978’deki SSCB’nin Afganistan’a yönelik saldırısında Sovyetleri desteklemediği, onun nedeninin de saldıranın 87 Ragıp Duran, “Türk Medyası Neden Savaş Yanlısı” Savaş ve Medya, LAD, Eskişehir, 2003, s.71 88 Nazan Kahraman, Kore Savaşı ve Türk Basını-Mayıs-Ekim 1950 Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. 41 komünist, saldırıya uğrayanın ise bir slam ülkesi olmasıdır. Ancak yine de Afganistan’daki Sovyet işgaline karşı çıkan direnişçileri ‘Şeriatçı’ ‘Ortaçağ Zihniyeti’ diye karalamaktan da kendisini alamadığı yani resmi ideolojinin dışına çıkamadığı görülmektedir. 89 Le Monde, New York Times ve The Guardian gazetelerinin Körfez Savaşı hakkındaki yayın politikalarının incelendiği “Medyada Ulusal Bakış Açıları” adlı çalışmada, her üç gazetenin de ülkelerinin dış politikaları paralelinde yayın yaptıkları ortaya konulmuştur. 90 Yine aynı şekilde Türkiye’deki ulusal gazeteler üzerinde yapılan çalışmalarda ulusal çıkarın genellikle resmi dış politika çerçevesinde değerlendirildiği görülmüştür. Türk basınının Irak Savaşı dönemindeki tutumunun ele alındığı bir çalışmada Irak Savaşı döneminde Türk Basını’nın tutumunun basının savaş dönemlerinde barışın korunması ve barış kültürünün geliştirilmesi konusunda üzerine düşen görevi yerine getirmediğini, kamuoyu oluşturma ve yayma gibi önemli bir güce sahip olan basının, gündeminde savaşın Türkiye ile ilgili konularını ön planda tuttuğunu, savaş karşıtı kamuoyunun sesine yeteri kadar yer vermemiş olduğunu böylelikle savaş karşıtı bir toplumsal muhalefet yönünde olumsuz tutum sergilendiği sonucuna varılmıştır. 91 kinci olarak ise; basının benimsemiş olduğu ideoloji çerçevesinde ulusal veya uluslararası olayları ele aldığı sonucuna varan araştırmalarla karşılaşmaktayız. Ancak bunun da tamamıyla resmi dış politikadan bağımsız olduğu söylenemez. II. Körfez Savaşı ile ilgili olarak yapılan “Uluslararası letişim Düzeni Bağlamında Türk 89 Ragıp Duran, “Türk Medyası Neden Savaş Yanlısı” Savaş ve Medya, LAD, Eskişehir, 2003, s.71 90 Zeynep şcan; Medyada Ulusal Bakış Açıları, Le Monde, New York Times ve The Guardian Gazetelerinde 2003 Irak Savaşı , Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. 91 Deniz Kaplan, Türk Basını’nın Irak Savaşı Dönemindeki Tutumu: Cumhuriyet, Hürriyet ve Zaman Gazeteleri Örneklemi Yüksek Lisans Tezi. Yüklə 1,27 Mb. Dostları ilə paylaş:
|