Microsoft Word salayev elxan docx
Yüklə 0,65 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 2.3. şçi hey ətin idar ə edilm əsind ə iqtisadi metodlardan istifad ə
51
yaradır. xtisaslı işçilərin saxlanılmasından ötrü
rəhbər onları
stimullaşdırmalıdır, bu da müəssisəyə fayda verər. şçilərin saxlanılmasından ötrü aşağıdakılardan istifadə edilməlidir: əmək haqqından - işçi müəssisənin ümumi nəticələrinə öz töhfəsini əmək haqqı ilə ölçəcəkdir. Həmin əmək haqqı onun başqa müəssisədən ala biləcəyi əmək haqqı ilə müqayisəyə gəlməlidir; − ə
ş übhəsiz qiymətləndirə bilsin; - sosial imkanlardan - məsələn, qidanın subsidiyalanma-smdan, mal və xidmət güzəştlərindən, gediş haqqına yardımdan, faizsiz ssudalardan (borclardan), yaxud aşağı faizli borclardan (ssudalardan), sağlamlığın sığortalanmasından, təhsil haqqının ödənilməsindən və s. - onların gündəlik işindəki böyük özfəaliyyətdən və məsuliyyətdən. Məsələn, işin yerinə yetirilməsi üsulunu izah etməmək, yaxud məqsədlərin müəyyən olunmasına və tapşırıqların verilməsinə işçini dəvət etməmək olar.
Rəhbəri heyətin işinə maraq göstərməli, onların qarşısına həftəlik, aylıq, rüblük tapşırıqlar qoymalı, bununla işçilərə qarşı şəxsi münasibətlə onları stimullaşdırmalıdır.
52
Müəssisənin ən vacib elementi onun işçi heyətinin quruluşudur. Müəssisənin müəyyən edilmiş plan tapşırıqlarına, sifarişlərə və müqavilələrə müvafiq olaraq yüksək keyfiyyətli məhsul buraxılışını təmin etmə, buraxılan məhsulu, istehsal texnikasını və təşkilini müntəzəm sürətdə təkmilləşdirmək və bunun əsasında əmək məhsuldarlığının yüksəldilməsini, yəni istehsalın rentabelliyinin təmin olunmasında müəssisənin işçi heyətinin düzgün formalaşdırılması mühüm əhəmiyyət kəsb edir.
Heyətin idarə edilməsində iqtisadi metodlardan istifadə olunmasında məqsəd kollektivdə iqtisadi maraq yaratmaq, sövqedici tədbirlər işləyib hazırlamaq və tətbiq etməklə, idarə olunan obyektin, məsələn, əmək kollektivinin təşəbbüskarlığına nail olmaqla qarşıya qoyulmuş təsərrüfat məsələlərinin həllinə onları stimullaşdırmaqdır. qtisadi metodların köməyi ilə planlar, əmək haqqı, qiymət, mənfəət və başqa bu kimi iqtisadi kateqoriya və mexanizmlər məqsədyönlü təsir vasitəsinə çevrilir. Hər bir iqtisadi proses özündə vəhdətlikdə olan kəmiyyət və keyfiyyət tərəflərini birləşdirir, həm də yeni keyfiyyət kəmiyyət dəyişikliklərinin əsasında və onun müəyyən mərhələsində baş verir 17 . Təsərrüfatçılığın iqtisadi vasitələri olan əmək haqqı, qiymət, kredit, gəlir və mənfəət, vergi və s. iqtisadi metodun mexanizminə daxildirlər. Bu sistemə daxil olan iqtisadi vasitələr qarşıya qo- yulmuş vəzifələrin yerinə yetirilməsində əmək kollektivinin və onun ayrı-ayrı üzvlərində maddi həvəs yaratmaqla istehsalın səmərəliliyini artırmaq imkanlarını daha da genişləndirir.
stehsalın idarə edilməsində əmək haqqının özünəməxsus rolu və ə həmiyyəti vardır. Əmək haqqı həm iqtisadi mexanizm, həm də idarəetmə metodu rolunu oynayır. Bir metod kimi əmək haqqı bilavasitə sərf olunmuş ə məyin kəmiyyət və keyfiyyətindən asılı olaraq müəyyən edildikdə, işçini daha 17 Menecmentin əsasları, prof. T.Ə.Quliyev, Bakı 2006, səh 52 53
yaxşı, mümkün qədər səmərəli işləməyə, özünün ixtisas səviyyəsini yüksəltməyə və peşəsini təkmilləşdirməyə sövq edir.
Müəssisənin işçi heyətinin idarəedilməsi ilə istehsal quruluşu arasında qarşılıqlı əlaqə vardır. Bu | əlaqə aşağıdakı sxem 4-də görmək olar 18 . Sxem 4
quruluşu arasında qarşılıqlı əlaqə.
darəetmədə təşkilatçılıq elə bir prosesdir ki, hansı ki, menecer burada müəssisənin səmərəli və təsirli məqsədinə çatması üçün müəssisə rəhbərlərinin qarşılıqlı münasibətdə işləməsi quruluşunun əsasını qoyur. stehsal heyəti icra etdikləri funksiyaların xarakterinə görə fəhlələr, mühəndis-texniki işçilər, qulluqçular, kiçik xidmətedici heyət, şagirdlər və mühafizə işçiləri kateqoriyalarına bölünürlər.
stehsal heyətinin əsas tərkib hissəsi olan fəhlələr qrupuna bilavasitə məhsul yaradılmasında iştirak edən və habelə istehsal prosesinin normal gedişatını təmin edən işçilər aid olunurlar.
cra etdikləri işin xarakterindəki fərqlərə görə işçi qruplarını 4 əsas qrupa bölmək olar:
18
Yüklə 0,65 Mb. Dostları ilə paylaş:
|