Microsoft Word Son redakt?Araz b?y?
Yüklə 2,03 Mb. Pdf görüntüsü
|
heç d üst-üst dü m sinin tanıqı olmaq qolay olmamı dır. Örn yim Gülüstan v Türkm nçay t slimnam l rind n sonraki dövrl rd ortaya g l n durumdur. Az rbaycan toplumu, öz llikl Güney bölg si, bir an olsun bel h r k td n dayanmamı dır. Dem k Az rbaycan dir nmi dir. Amma bu dir ni in sonuca varmasını gör n olmamı dır. Ba qa sözl des k Az rbaycanda dir ni l dirç li ruhu bir-biril uyum sa laya bilm mi dir. Bu üzd n, i id, d liqanlı, q hr manlar yurdu olan Az rbaycanın lider yaratma ç kisi a a ılarda qalmı dır. El buna gör d , Az rbaycan toplumunun sür kli dir ni i, zaman-zaman çe idli siyasal kimlik d yi dirmi , öz l milli kimlik t m li ortaya qoyamamı dır. Az rbaycanın keçmi yüz ili bu baxı ın do ru oldu unu göst rm kd dir. Baxmayaraq ki, h min ill rd veril n h zin l r olduqca a ır olmu dur. Ancaq bu h zin l rin qar ılı ında qazancın hardasa heç b d l olması da göz qaba ındadır. Sözsüz ki, Az rbaycan kütl si h r zaman dü m nl r qar ısında dim-dik dayanmı dır. H tta yenilmi durumda bel “iki l, bir ba ” olmamı dır. Ancaq, kütl ni ç k n liderliyin çar sizliyini aydıncasına görm k mümkündür. Az rbaycan liderliyi bir çox hallarda ülkü ba larını toparlaya bilm mi , öz ideya yönt mini b lirl m kd 181 zorluq ç kmi v toplum içind g r k n dir ni f ls f si yarada bilm mi dir. El buna gör , bir çox zaman siyas t alanında yenil n toplumumuz, öz f dakar dir ni il yalnız meydan q hr manı olmaqla öyünmü dür. Ortada olan faktlara gör , Az rbaycan Türklüyünd , ya anan meydan q hr manlıqları sür kli olaraq zülm v dı arı basqılara qar ı olmu dur. Bu meydanlarda igitc sin dir ni simg si halına g l n bir çox q r manlardan ad aparılsa da, iç ril rind bulunan barmaq sayda siyasi v dövl t liderin rastlamaq imkansızdır. Bu üzd n Az rbaycanı q hr manlar v igitl r vadisi adlandımaq olsa da, q hraman ölk adlandırmaq yalnız bir duy usallıqdır. Az rbaycan d biyyat, inc s n t, folklor q hramanların adı il doludur. Ancaq bu q hramanlara baxanda, bir-iki lider adından ba qasına rastla maq olmur. Güney g linc durum daha da acıdır. Milli- siyası baxımdan güneyin bu gün d k milli ideya ortaya qoyacaq bir liderinin olmaması ap-açıq görünm kd dir. Tarixs l faktlara gör , milli q hramanlar bir çox zaman olayların m rk zind dayanaraq ani qalib- 181 aydınla dırmaqda 123 m lub g li m l r imza atmı dırlar. Onlar, ya adı ı zamanın m rk zind dayansalar da, g l c yin nec formala masına dair manifest ortaya qoya bilm mi dirl r. V bu da, o dem kdir ki, bir mill tin g l c k qu a ı özünün manifestin 182 deyil, yabancılara 183 ba lı olan faktlar sasında ölçül c kdir. 182 platformuna 183 özg l r 125 4. BÖLÜM DÜ ÜNC D BÜTÖVL M , ULUS- DÖVL TÇ L Y N T M L D R! “Dild , fikird , i d birlik”. Kaspıralı. Bütövl m , Mill tl m , Dövl tl m . . Elçib y. Dü ünc d , mill td , v t nd , dövl td bütövl m !, Dü ünc d bütövl m . Az rbaycanın bütövl m dü ünc si, ça da Türkçülüyün t m l özn li 184 olmalıdır. B lk bu anlatım, klasik Türkçülük baxımından, anlamsız görün bilsin. V h tta klasik Türkçülük anlamıla bel t rs görünsün. Lakin slind heç d bel olmamalıdır. Sad c , bir g rç yi 184 kimlik da ı unutmamaq g r kir ki, 100-il bundan önc ki tanıtımla 185 bügünkü g rç kl rin arasında çox eyl r deyi mi dir. Klasik Türkçü dü ünürl rimizin çoxuna gör , n z ri v teorik Türkçülüyün m kanı Çin, T bb t, Ortaasiya, Qafqazın güneyi, Anadolu kimi yerl rd n ran(?) sınırlarına q d r ç kilir. V Türkün sas v t ni Ortaasiyadır. T bi ki, bu geoco rafik alanın Türk torpaqları oldu una dair ortada heç bir qu qu yoxdur. Ancaq 19-cu yüzilliyin sonlarına dayalı klasikl rimiz t r find n yayılan yalnı bilgil ri d göz ardı etm k olmaz! Örn k olaraq, bu qaynaqların heç birind bütöv Az rbaycan varlı ı v ya n azından Güney Az rbaycan Türkl rinin özn l olu u görünm yir. V ya, Gülüstan- Türkm nçay faci l rind n sonra parçalanmı bir Türk varlı ını duymaq olmur. Bu is , h min klasikl rin bilgisizliyini ortaya qoyan faktordur. Çünki, bel olmasaydı, n azından özl rind n qoydu u izl rd bir kiçik izl nim rast g lm k olardı. Sözsüz ki, Ortaasiyadan, Trakiyadan, Balkanlardan stanbula g lib, oranın bilim m rk zl rind eyitim alan yeni- yetm l ri suçlu saymaq do ru deyildir. Yalnı lı ı eyitim sistemind axtarmaq g r kir. Bu eyitim sistemind , Az rbaycan Türklüyü qavramının olmaması v ya g r varsayıla bil rs , yalnız Qafqaz Türkl ri anlamı altında olmasıyla Az rbaycanın Arazdan yuxarısı anla ılmaqdadır. El buna gör d , 19-cu srin sonu v 20-yüzilliyin ilk ça larından üzü b ri ortaya g l n Türkçülük qavramlarında böyük bo lu un ya amasına rasla ırıq. Bu bu lu un Güney 1970-l rd n sonra yansıması, Türkiy d eyitim almaqda olan soyda larımız t r find n olmu dur. Bu soyda larımız sarından, bütün olumlu yönt ml rl birlikd , Türkçülük dü ünc sind n uzaq terminl rd , yayılma a ba ladı. Bu yalnı terminl rin anası is , ran Türkl ri qavramı idi. Bu termin gör , ran tarixs l bir milli-siyasi anlayı dır. Bu anlayı ın t m lind dayanan co rafi v siyasi sahibkarlıq is , ran mill tidir. Türkl r is , bu mill tin için yerl n bir soyut qövm v ya xalqdır. Bu dü ünürl r, bir çox halda özl ri d , bilm d n panfa ist Fars ovinizminin boyunduru u altında inl y n Az rbaycan Türkl rinin Türkçülük t m ll rini milli-siyasi amacdan bo aldaraq onu yalnız kültür l ölçüy dü üdürl r. Çox umud verici haldır ki, son zamanlar Türkiy d 185 t rif etm kl Yüklə 2,03 Mb. Dostları ilə paylaş:
|